امیر راعیفرد- روزنامه بهار
با مروری حتی سطحی طی سالهای گذشته در اخبار سیاسی کشور ميتوان اثر پررنگ برخی از رسانههاي جمعی را در مدیریت برخوردها و واکنشهای سیاسی حاکمیت مشاهده نمود. با گسترش چتر رسانه در جامعه و پردازش دادههای امنیتی برخی از آنها، امکان پیشگوییهای سیاسی نیز برای فعالان این حوزه فراهم شده است. در عالم رسانههاي مکتوب و همزمان با آغاز پروسه اصلاح طلبی در اقلیم سیاسی ایران، نقش برخی روزنامهها در تعیین خط مشی قسمتی از حاکمیت بسیار پررنگ بوده است. لازم به ذکر است که مفهوم حاکمیت الزاما ارتباط مستقیمی با دولت به معنای خاص آن ندارد و بیشتر ناظر بر نهادهای موازی و قدرتمند امنیتی و قضایی میباشد که در بیشتر موارد در زمره نهادهای انتخابی قرار ندارند.
در همه این سالها، روزنامه کیهان با مدیریت دائمی حسین شریعتمداری در صف نخست این رویکرد امنیتی قرار داشته است. با مطالعه تاریخچه حرکت اصلاح طلبانه مردم و جامعه ایران و نحوه ورود روزنامه کیهان به اتفاقات سیاسی اجتماعی کشور، به خوبی ميتوان نقش تعیین کننده این جریده را رویت نمود. بدون قصد پرداختن به تاریخچه برخوردهای امنیتی با اصلاح طلبان که در بسیاری از موارد با اعلام پیش از موعد روزنامه کیهان همراه بوده است، رویکرد این رسانه در اعتراضات اخیر باید مورد توجه قرار داده شود. پیش از بررسی نحوه ورود کیهان به معرکه اعتراضات اولیه که در مشهد و چند شهر دیگر و بهصورت نسبتا محدود به وقوع پیوست باید به پیشینه چند روز قبل این روزنامه رجوع نمود. پیشینهاي که با طرح شایعاتی درباره مواردی که از نظر روانی جامعه را تحت فشار سنگین قرار ميداد مشخص ميشود.
در حوزه اقتصادی طرح مواردی همچون افزایش قطعی قیمت حاملهاي انرژی یا انتشار افزایش قیمتها در مورد برخی کالاهای خاص و بدون ذکر دلایل کارشناسانه و القای حس بدبختی معیشتی در بطن جامعه به عنوان راهبرد کیهان قلمداد ميشد. تاکید هدفمند کیهان بر فساد کانالیزه شده در دولت و ورود عامدانه این روزنامه جهت ناتوان جلوه دادن دولت در حل بحرانهای اقتصادی پروژه پیش از آغاز اعتراضات اخیر را در این روزنامه تشکیل میداد. تاکید هر روزه کیهان درباره تورم ۲ رقمی در دولت دوازدهم و پرداختن هر روزه این جریده به قیمت بنزین که طی سالهای اخیر رابطه مستقیمی با آرامش روانی جامعه پیدا کرده است، خبر از اتفاقی در عرصه سیاست داخلی کشور ميداد. حفظ رویکرد منتقدانه و امنیتی کیهان نسبت به اصلاح طلبان نیز هم ردیف با القای حس فقر در جامعه و با حفظ نگاه جناحی این روزنامه در ارتباط با دولت حسن روحانی از نکات جالب روزهای پیش از آغاز اعتراضات بوده است که در جای خود نیاز به تحلیل سیاسی دارد.
اما پس از اعتراضات اولیه در مشهد که با حمایت قاطع تیم رسانهاي تندروهای سیاسی اصولگرا در کشور صورت پذیرفت، ناگهان ورق واکنشهای کیهان نسبت به اعتراضاتی که پیش از این مردمی خوانده میشد به سمت استفاده از کلماتی خاص و امنیتی تغییر کرد.کدهای امنیتی روزنامه کیهان جهت تغییر نگاه حاکمیت که در روز اعتراضات هدفمند مشهد با حمایت کامل امنیتی همراه شده بود در نوع خود بيبدیل بوده است. به عنوان مثال تاکید کیهان بر جایگزینی کلمه راهپیمایی با تظاهرات و همچنین باز کردن پای اصلاح طلبان در زمین زدن دولت در حل معضلات اقتصادی را ميتوان در زمره مهمترین راهبردهای امنیتی آینده کیهان و جریانات حامی آن در حاکمیت برشمرد.
تلاش بيوقفه کیهان جهت همسو نشان دادن اعتراضات معیشتی اخیر و اعتراضات فراگیر و گسترده در سال ۸۸ و بازتعریف لزوم برخوردهای شدید امنیتی با این اعتراضات از دیگر رفتارهای از پیش طراحی شده کیهان بوده است. پروژه طراحی شده توسط تیم شریعتمداری شاید این بار آنقدر از قوام اجرایی برخوردار نبوده است. به این مفهوم که تحریک هر روزه جامعه و القای حس بدبختی معیشتی حتی با توسل به غیراخلاقیترین رفتارهای رسانهاي نه تنها به تهدیدی علیه دولت روحانی بدل شد بلکه کلیت نظام را با چالشی بزرگ مواجه نمود. عدم شناخت کافی از وجود خلاهای عمیق اجتماعی و اقتصادی در کشور و تحریک کردن گسلهاي ذاتا خطرناک اجتماعی در ایران را میتوان سبب ساز خطرناکترین قمارهای سیاسی تاریخ معاصر کشور قلمداد نمود.کوتاه سخن اینکه آنچه از سابقه رسانهای کیهان بر میآید هشداریست به اصلاح طلبان که همچنان هسته نفوذناپذیری وجود دارد که تمام تلاش خود را برای حذف اصلاح طلبان به کار خواهد گرفت و گویی این رویکرد از سوی برخی جریانات همچنان پیگیری خواهد شد. در این میان تنها امید به اینکه ندای اصلاح طلبانه و منتقدانه نسبت به تمامی مسئولان نظام از سوی آنان شنیده شود میتواند راهگشای بنبستهاي سیاسی در کشور تلقی گردد.