«حجاب»، «حجاب اجباری»، «دختران خیابان انقلاب» و ... همه و همه از مهمترین موضوعات حوزه زنان در سال 96 بود. زنانی که حالا این روزها پس از سالها سکوت، خواهان احقاق حقوق خود و برداشتن تبعیضهای جنسیتی هستند. اعتراض دختران خیابان انقلاب به حجاب اجباری را شاید بتوانیم مهمترین اعتراض زنان در چند سال اخیر بدانیم، دختران و زنانی که به بالای کیوسکهای برق رفته، شال خود را به سر چوب بسته و به آن اعتراض کردند. این اقدام اما بینتیجه هم نبود و حتی رهبر انقلاب نیز در اعتراض به این موضوع، این زنان را فریبخورده نامید. تقریباً تمامی زنان دستگیر شده با قید وثیقه آزاد شدهاند و برای برخی از آنان هم حکم حبس دوساله تعیین شده است. سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، که تز ارشد و دکتری خود را در حوزه زنان به پایان رسانده است، در گفتوگوی تفصیلی با رویداد۲۴، میگوید که شخصاً به حجاب اعتقاد دارد، اما بحث حجاب هرچند که به یک قانون تبدیل شده باشد، اما یک مسئله شخصی است و اعتراض به آن هم باید در چارچوب قانون باشد.در ادامه بخشی از این گفت و گو را می خوانید:
خانم سلحشوری، بحث حجاب و اعتراضات به آن، چند ماهی است که به یکی از مباحث مهم کشور خصوصاً در حوزه زنان تبدیل شده، ارزیابی شما در این خصوص چیست؟ شما ریشه این اعتراضات را چه میدانید؟
من در ابتدا باید بگویم که اصلاً علاقه ندارم این جریانی که در ایران به راه افتاده است را به بیگانگان متصل کنم. مقاومت در برابر حجاب، به همان سالهایی برمیگردد که حجاب اجباری شد. بحث حجاب ابتدا یک مسئله شخصی است اما تبدیل به قانون کشور ما شده است. من به یاد دارم که شخصاً از سوم دبستان به دلیل «علاقه شخصی» به حجاب، چادر به سر میکردم و حتی گاها مورد سؤال و انتقاد از سوی دوستانم هم قرار میگرفتم. من حتی در ده سالی هم که در هند زندگی میکردم چادرم را به همراه داشتم، اما در چند سال گذشته به دلیل مشکلی که برای دستم ایجاد شده بود، چادر را کنار گذاشتم و اکنون هم برخی مواقع به دلیل مشکلی که برای دستم وجود دارد نمیتوانم از چادر استفاده کنم.
من معتقد نیستم که حجاب به «چادر» باشد. ولی روی هم رفته اعتراض به حجاب موضوع جدیدی نیست و همواره به اشکال مختلف در کشور ما وجود داشته است. اما این اعتراضات که اخیراً به این صورت بروز پیدا کرده است را نباید به بیگانگان و افرادی که در خارج از کشور هستند ارتباط دهیم و بگویم که از آن سمت خط میگیرند. این اعتراضات گروه سنی خاص و مشخصی هم ندارد و حتی مرد و زن هم نمیشناسد. این موضوع یک بحث و اختلاف داخلی کشورمان است که خودمان باید آن را حل کنیم. بالاخره برخی از مردم به برخی از موضوعات اعتراض دارند و این هم یکی از آن موارد. ما علاوه بر اینکه باید شنونده نیازهای مردم باشیم در عین حال هم نباید به آنها «انگ» و «برچسب» بزنیم. انگ زدن و قضاوت کردن اصلاً صحیح و منصفانه نیست.
بانوانی که دست به چنین اعتراضاتی میزنند باید بدانند که این موضوع جزئی از قانون ما شده است. هر موضوعی که در قانون آمده است، باید اعتراض به آن هم سازوکار خاص و قانونی خود را داشته باشد. مثلاً وزارت کشور شاید بتواند به این معترضین مجوزی برای اعتراض بدهد اما بانوان حجاب داشته باشند و به همان حجاب اعتراض کنند و یا مواردی دیگر که من اطلاعی ندارم.ما در فراکسیون زنان قرار است جلسهای را برگزار کنیم و این موضوع را بهصورت دقیق بررسی کنیم و ببینیم چه کمکی میتوانیم در این خصوص انجام دهیم. این معترضین نه ضد نظام هستند، نه فاسد هستند و نه جاسوس. اینها به یک موضوعی فقط «معترض» هستند. به نظر من گناه بزرگی است دختری را که به حجاب اعتقادی ندارد به جرم «فساد» بازداشت کنیم. این دختران هیچ فسادی را مرتکب نشدهاند و فقط به موضوعی که به آن اعتقادی ندارند اعتراض دارند. ما باید سعی کنیم تا تعادل را حفظ کرده و با ملایمت برخورد کنیم.بالاخره باید راهکار مؤثری را در این خصوص پیدا کرد، زیرا این مطالبه بسیاری از زنان است که سالهاست با آن مواجه هستند.
میتوانیم ریشه این اعتراضات را به سایر تبعیضهای که در جامعه نسبت به زنان وجود دارد، مرتبط بدانیم؟
نه من فکر نمیکنم که اینگونه باشد. زیرا این موضوع یک ریشه مذهبی دارد. در قرآن هم به زنان مؤمن و معتقد اشاره شده است. من عالم دینی نیستم اما کتابهای متفاوتی را دراینباره مطالعه کردهام. مثلاً آقای ترکاشوند در کتابهایشان حجاب را آنگونهای که ما میدانیم، قبول ندارند. یا مثلاً آقای موسی صدر هم میدانم که چنین اعتقادی به حجابی که ما مدنظر داریم، ندارند. در میان علمای خودمان هم یک نقلقولی از حضرت امام خمینی آورده شده که ایشان گفته من به حجاب اجباری اعتقادی ندارم اما فشارهایی وارد شده که من حجاب را اجباری کنم. یا حتی آقای طالقانی هم همینطور که آن زمان اعلام کرده بودند حجاب اجباری نیست اما برای حفظ احترام، به رأی و نظر اکثریت جامعه باید آن را انجام داد و برخورد مناسبی را هم با اقلیتی که معترض هستند داشت. در رابطه با این معترضان هم باید یک رفتار معقول صورت بگیرد و از رفتارهای تند و زدن تهمت به آنها، واقعاً پرهیز کنیم.
آیا شما هم بر این عقیده هستید که زنان در جامعه فعلی ما تبدیل به «مسئله» شدهاند؟
من معتقد نیستم که زنان تبدیل به «مسئله» شده باشند. به نظرم زنان به یک خط قرمز تبدیل شدهاند. متأسفانه ما بسیاری از مسائل را به جمهوری اسلامی گره زدهایم و حساسیتها را بالا بردهایم. من میگویم به جای اینکه زنان را یک ابزار سیاسی بدانیم، آنها را بهعنوان موجودات اجتماعی ببینیم. اگر نگاه، نگاه اجتماعی باشد طبیعتاً مسائل نیز راحتتر حل میشوند. قاعدتاً زنان مسئله نیستند زیرا اگر بودند باید کاملاً آنها را حذف میکردند. اما این کار را نمیکنند زیرا بالاخره به زنان نیاز دارند.