جایگاه مستحکم برجام در اتحادیه اروپا

به گزارش ایرنا، توافق هسته ای ایران و 1+5 در آستانه سه سالگی قرار دارد و بدخواهان در این مدت از هر فرصتی برای به بن بست کشاندن اجرای آن سود جسته اما تاکنون به اهداف مورد نظر دست نیافته اند. به جز ایالات متحده که همواره ساز مخالفت می نوازد، دیگر اعضای توافق از چین و روسیه گرفته تا سه کشور اروپایی همواره حامی برجام اند.به تازگی حمایت از برجام در نشست وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا انعکاس جهانی یافت؛ اجلاسی که روز دوشنبه بیست وهفتم فروردین ماه در لوکزامبورگ برگزار شد. وزیران حاضر در جریان این نشست همانند گذشته با صراحت از اهمیت برجام و ضرورت پایبندی همه طرف ها به آن سخن گفتند و «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حفظ برجام را برای 28 کشور عضو این اتحادیه حیاتی دانست.در حالی اجلاس وزرای خارجه اتحادیه با حمایت از برجام و بدون تحریم تازه ای علیه تهران پایان یافت که پیشتر برخی رسانه ها از احتمال اقدامات ضد ایرانی بروکسل در نشست پیش رو سخن به میان می آوردند. پیشتر سایت «اشپیگل» مدعی شد به اطلاعات محرمانه ای دست یافته که وزیران خارجه اتحادیه اروپا لیستی از اشخاص حقیقی و حقوقی ایران را در فهرست تحریم ها قرار خواهند داد؛ رخدادی که اتفاق نیفتاد.
بی تردید هراقدام ضد ایرانی که از سوی بروکسل شکل بگیرد، خوشایند ایالات متحده خواهد بود؛ کشوری که تاکنون از هیچ کوششی برای ناکام گذاشتن برجام کوتاهی نکرده است. «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری این کشور چند هفته دیگر (22 اردیبهشت ماه) درباره ماندن یا خروج از برجام تصمیم گیری خواهد کرد و در این مدت نیز در پی یافتن موجه ترین دلایل است.

به باور ناظران تغییرات اخیر در کابینه وی نیز جزیی از این برنامه محسوب می شود؛ تغییراتی که به روی کار آمدن «مایک پمپئو» به عنوان وزیر امور خارجه و قرار گرفتن «جان بولتون» در پست مشاور امنیت ملی کاخ سفید انجامید؛ افرادی که همگام با ترامپ کشتی سیاست خارجی این کشور را به پیش هدایت می کنند و مواضعی به شدت ایران ستیزانه دارند.مقامات کاخ سفید قصد دارند اروپا را با خود همراه ساخته و تهران را از ادامه همکاری در برجام دلسرد کنند در حالی که اروپایی ها قائل به تمایز مسائل منطقه ای و موشکی از برجام هستند . هر چند در ماه های اخیر شاهد همسویی بروکسل با سیاست های واشنگتن در ارتباط با برخی موضوعات بودیم اما اختلافات بین آنها را نیز نباید از نگاه دور داشت. به رغم تهدیدات مکرر ترامپ مبنی بر ناکارامد بودن توافق، مقامات بروکسل که نقش قابل توجهی در به ثمر رسیدن آن داشته اند، همواره در مقابل زیاده خواهی های ترامپ مقاومت کرده اند.پیش از ورود ایالات متحده به مذاکرات هسته ای، اروپایی ها و ایران بیش از یک دهه در حال مذاکره برای برون رفت از بحران پیش آمده بودند. اینک مخالفت رئیس جمهوری آمریکا نمی تواند آنها را از پیمودن ادامه مسیر منحرف سازد.

به باور تحلیلگران برخی از اقدامات همسوی اتحادیه اروپا با ترامپ در زمینه موضوعات غیرهسته ای از آن جهت انجام می گیرد که مانع خروج ایالات متحده از توافق هسته ای شود.کشورهای اروپایی با عملیاتی شدن برجام دستاوردهای فراوانی را نصیب خود کرده اند و توافقات صورت گرفته با تهران در زمینه های گوناگون از حوزه های زیربنایی و انرژی گرفته تا فروش هواپیما از جمله دستاوردهای همین توافق بوده است.برخلاف ایالات متحده که سودی از برجام نبرده، اروپا از فرصت های توافق استفاده حداکثری داشته است. به همین دلیل در نشست وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا، اجماعی علیه ایران حاصل نشد و برخی خبرها حاکی از آن است که در آن اجلاس به دلیل مخالفت نمایندگان ایتالیا، سوئد و ... تحریم تازه ای علیه ایران وضع نشد.به هر حال به موازات نزدیک شدن به موعد تصمیم ترامپ درباره برجام، مسئولیت اروپایی ها به عنوان شرکا و همپیمانان دیرینه این کشور افزایش می یابد. سران بروکسل در این بزنگاه تاریخی باید قاطعانه عمل کرده و تصمیم خود را بگیرند که در مقابل زیاده خواهی ترامپ ایستادگی و وی را به اجرای این توافق معتبر و چند جانبه بین المللی ناگزیر سازند یا اینکه با توافق برد- بردی که سال ها برای آن زحمت کشیده اند، خداحافظی کنند. شاید به همین دلیل است که «امانوئل مکرون» و «آنگلا مرکل» در آینده ای نزدیک برای دیدار و گفت وگو با ترامپ راهی ایالات متحده می شوند.