حدود پنج روز از شروع اکران دوم نوروزی گذشته است و در این مدت بیش از هر چیز ثابت شده است آشفتگی در وضعیت نمایش فیلمها اجازه نمیدهد آثار آنچنان که باید با مخاطب ارتباط برقرار کنند، این آشفتگی از تقسیم سالنهای سینما تا شرایط تک سانس نمایش که برای برخی فیلمها به وجود آمده و مواردی از این دست قابل مشاهده است.امسال شرایط خاصی در تقسیمبندی اکران فیلمها حکمفرماست: به این ترتیب که به فاصله دو هفتهای شروع اکران دوم نوروزی ماه مبارک رمضان شروع میشود و همیمن فرصت شرایط معمول اکران را بهم زده و وضعیت متفاوتی برای آثار در اکران به وجود میآورد.
در ادامه با شروع جام جهانی به صورت عمده توجهها به مدت یک ماه از سینما و سایر ابزار سرگرمی گرفته میشود و فوتبال در مقام نخست سرگرمکننده ترین رویداد جای میگیرد. حالا در این میان فرصت کوتاه باقی مانده تا ماه رمضان و شروع جام جهانی زمانی است که میتوان انتظار داشت یک فیلم به سرانجام برسد و به فروش مدنظر دست پیدا کند.همه اینها در کنار بیبرنامگیها که از ابتدای سال در وضعیت اکران فیلمها حاکم بوده موجب میشود امیدها به اکران بهاری سینماها چندان بالا نباشد، با در نظر گرفتن این شرایط نگاهی به جزئیات اکران آثار و موقعیت ویژهای که برای برخی فیلمها به وجود آمده صورت میگیرد.
فروشهایی نهچندان چشمگیر
اکران دوم نوروزی با شش فیلم آغاز شده است. از «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان تا «خوک» مانی حقیقی و «چهار راه استانبول» مصطفی کیایی، اما از آغاز اکران تاکنون هیچ یک از این فیلمها نتوانستهاند آنچنان که انتظار میرفت مورد توجه مخاطبان قرار بگیرند.براساس اعلام سایت سینماتیکت فروش فیلم «عصبانی نیستم» که بعد از پنج سال و کش و قوسهای فراوان از روز چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت ماه به نمایش عمومی درآمد به حدود نیم میلیارد تومان رسیده است. این فیلم که قصه دانشجوی ستارهداری با بازی نوید محمدزاده است از موانع بسیاری عبور کرد، با حذفیات بسیاری رو به رو شد، اما به بالاخره روی پرده رفت تا بعد از چهار بار لغو اکران آن طلسم نمایش آن شکسته شود: طلسمی که با شکستن آن نه اتفاقی رخ داد نه در جامعه جریان شکل گرفت و نه هیچ رویدادی پیش آن که بتوان براساس آن گفت به درستی مدیران سینمایی تدبیر کرده بودند و اجازه نمیدادند این فیلم اکران شود.
فیلم دیگری که این روزها روی پرده رفته، «خوک» ساخته مانی حقیقی است. این فیلم در روز نخست نمایش با مشکلاتی رو به رو شد:مشکلاتی که توضیح چندانی درباره آن داده نشد ، اما به هر حال نمایش آن به جای شروع از صبح روز چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت ماه به شب چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت موکول شد. البته از آن زمان تاکنون همچنان وضعیت سالنهای سینمایی که به نمایش این فیلم اختصاص پیدا کرده مسالهساز است. فیلمی که قرار بود در سرگروه سینمای کوروش و با در اختیار داشتن سالنهای مناسب اکران شود، حالا سالنهایی به صورت تک سانس در اختیار دارد و همین وضعیت نمایش آن را آشفته کرده است. در نتیجه همین وضعیت است که فروش فیلمی با بازی لیلا حاتمی و فضای متقاوت و شوخیها و طنز جسورانهای که دارد به 78 میلیون تومان برسد.«چهار راه استانبول» مصطفی کیایی نیز از آنچه به گفته این کارگردان تبعیضها در اکران محسوب میشود رنج میبرد. این فیلم که اشارهای به ماجرای حادثه پلاسکو دارد تاکنون 366 میلیون تومان فروخته است.فروش «خجالت نکش» ساخته رضا مقصودی با بازی احمد مهرانفر و شبنم مقدمی که تبلیغات تلویزیونی نیز دارد به 238 میلیون رسیده است و «جشن دلتنگی» به کارگردانی پوریا آذربایجانی هم نزدیک 20 میلیون فروش داشته است.
در این میان شکست اصلی را میتوان متوجه «آن سوی ابرها» به کارگردانی مجید مجیدی دید؛ فیلمی که در هندوستان ساخته شده تاکنون فقط 22 میلیون تومان فروخته است.«تگزاس» با بازی حمید فرخنژاد و به کارگردانی مسعود اطیابی که حدود یک هفته زودتر از دیگر فیلمهای اکران دوم نوروز روی پرده رفت نزدیک چهار میلیون فروخته است.وضعیت فروش این فیلمها به خوبی نمایان میکند که آشفتگیها در اکران عملا شرایط مناسب برای اکران فیلمها را از آثار گرفته است.
اکرانی که از ابتدا چشمگیر نبود
امسال صدا و سیما در مورد تبلیغات برخی فیلمها از جمله «به وقت شام» همراهی بسیار خوبی با سینما داشت و غیر از فیلم ابراهیم حاتمیکیا آثار دیگری هم که روی پرده بودند کمابیش از تبلیغات تلویزیونی بهرهمند شدند، اما با این وجود به طور کلی شرایط اکران آثار از ابتدای سال و استقبال مخاطبان از فیلمها چندان دلگرمکننده نبوده است: گویا مردم در شرایطی که درگیر بحران اقتصادی و مشکلات متعدد معیشتی هستند، چندان به دنبال سرگرمی که آن هم نیازمند صرف هزینه دارد نمیروند و ترجیح میدهند برای سرگرم شدن از امکان دیگری که کم هزینهتر باشد بهره بگیرند.
بر همین اساس است که اکران نوروزی نتوانست یک اکران رکوردشکن و بسیار قابل توجه باشد. در مجموعه این اکران فیلمی همچون «لاتاری» ساخته محمدحسین مهدویان دیده میشد که شاید میتوانست به دلیل فضاهای موجود در آن و نمایش قهرمان بیش از اینها مخاطب جذب کند، اما این فیلم تاکنون نزدیک 13 میلیارد تومان فروخته است. عددی که با توجه به هزینه ساخت آن چندان نمیتواند رقمی سودده و امیدوارکننده برای سازندگان باشد.«به وقت شام» ابراهیم حاتمیکیا هم در وضعیتی نسبتا مشابه «لاتاری» قرار دارد و فروش این فیلم هم تاکنون به نزدیک 12 میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که فیلم حاتمیکیا با هزینهای بیش از این فروش تولید شده است.فیلم کمدی «مصادره» با بازی رضا عطاران و به کارگردانی مهران احمدی پرفروشترین فیلم نوروز 1397 محسوب میشود به فروش حدود 14 میلیاردی رسیده است.
فیلم شکست خورده اکران نوروزی را میتوان «فراری» به کارگردانی علیرضا داودنژاد دانست. فیلمی با بازی محسن تنابنده که در مجموع حدود 500 میلیون تومان فروخته است.«لونه زنبور» هم با فروش 8 میلیاردی و با توجه به هزینه ساخت یکی از سوددهترین فیلمهای نوروزی محسوب میشود.
این وضع ادامه مییابد؟
به نظر میرسد برای رونق بخشی به اکران مناسبتر است مسئولان تصمیمگیر در زمینه نمایش عمومی فیلمها کاری غیر از پشت سر هم ردیف کردن آثار انجام دهند و با مدیریت اکران، اجازه ندهند فیلمهایی که میتوانند در شرایط عادی به یک فروش نسبتا قابل قبول برسند با شکست اکران را ترک کنند.