رانتجویان با وجود ابلاغیهها و هشدارها، کماکان در کوچهپسکوچههای فردوسی فعالاند و اسکناسهای دلاری را خریدوفروش میکنند.قانونگریزی این عده، پلیس را ناگزیر به ورود به بازار ارز کرده است و میدان فردوسی و راسته ارزفروشان امنیت حضور نیروهای پلیس را احساس میکند. حضور ناآگاهانه دلالان در بازار ارز، بر فعالیت صرافیها هم سایه افکنده و آنها را به حالت نیمهتعطیل درآورده است. صرافان نیز از دست دلالان به تنگ آمدهاند و کسادی این روزهای خود را نشئتگرفته از زیادهخواهی آنها در ماههای پایانی سال گذشته میدانند. در روزهای پرالتهاب سال گذشته آنقدر حضور این دلالان گسترده شد که گشتهای پلیس، دستگیریهای مکرر و پیدرپی داشتند. هرچند در این بین برخی صرافان نیز دستگیر میشدند، اما پس از اثبات عدم مداخله آنها در سوداگریها آزاد میشدند.
پلمب صرافیهای متخلف
خیابان فردوسی خلوتتر از هر زمانی است. یک خودروی پلیس در ابتدای خیابان فردوسی ایستاده و دو خودرو هم در ابتدای خیابان منوچهری. از میدان فردوسی تا خیابان منوچهری؛ راسته صرافیها به نظر آرام است. نه خبری از سروصدای دلالان ارزی است و نه حضور خریدار و فروشندههای مردمی ارز در صرافیها. کرکره مغازههای صرافیها بالاست. چراغ مغازهها روشن و صرافها پشت میزهایشان مشغول به کار هستند، اما اکثر صرافیها تعطیلاند. پشت شیشههای مغازههای صرافی چند کاغذ پرینتشده به چشم میخورد که روی آنها نوشته شده «به دستور بانک مرکزی خریدوفروش ارز نداریم». تکوتوک صرافیهایی هم که تعطیل نیستند، روی شیشههای مغازههایشان کاغذ «فقط خریدوفروش سکه» نصب کردهاند و چندان تمایلی به صحبت با کسی ندارند. یکی از آنها میگوید با اینکه در این مدت ارز خریدوفروش نکردیم، اما ترس از پلمبشدن مدام با ماست. میگوید خریدار ارز زیاد است، اما ما اجازه خریدوفروش نداریم.
جریمه هر یک دلار؛ ۴ دلار
یکی دیگر از صرافها میگوید دیروز اینجا غوغایی بود. قیمت دلار به هفت هزارو ۳۰۰ تومان رسید و بازار خریدوفروش خیلی داغ شده بود. اما با ورود دولت قیمت پایین آمد. از یک طرف پلیس ورود کرد و تعدادی از دلالها را بازداشت و متفرق کرد و از طرف دیگر هم بانک مرکزی میزانی ارز به بازار تزریق کرد. از کنار دلالهای خیابان فردوسی که میگذری دیگر مثل قبل صدایت نمیکنند، اما با خیرهشدن به رهگذران دنبال مشتری هستند. یکی از آنها میگوید هم دلار میخرم ازت و هم میفروشم، اما قیمتش بستگی داره به اینکه چند تا دلار داری. هرچقدر بیشتر قیمت هم بیشتر. دلار را شش هزارو ۴۰۰ میخرد و شش هزارو ۷۰۰ میفروشد. میگوید الان نرخ همین است. چند دلال دیگر هم همین نرخ را تأیید میکنند. اینطور که خودشان میگویند در روزهای اخیر هر کدامشان حداقل یک بار بازداشت شدهاند. شانس بیاورند ارزی همراه نداشته باشند، همان روز آزاد میشوند، اما اگر ارز همراهشان باشد، بهازای هر میزانی که همراه دارند، سه برابر جریمه میشوند؛ یعنی بهجز هر یک دلاری که همراه دارند، سه دلار هم باید جریمه پرداخت کنند. وضعیت جرایم برای صرافیها جدیتر است؛ آنها در صورت تخلف و خریدوفروش ارز به تشخیص دستگاه قضائی هم مغازهشان ممکن است پلمب شود و هم جواز کسبشان منحل شود.
چراغ خاموش تخلف است
دیگر مثل روزهای اولیه آغاز افزایش قیمت دلار نیروهای انتظامی در جایجای خیابان حضور ندارند و به نظر میرسد فضای خریدوفروش ارز برچیده شده، اما کسبه خیابان میگویند افراد ناشناس با لباس مبدل زیاد مشاهده میشوند. یکی از صرافها میگوید اگر یک لحظه هم چراغهای مغازه را خاموش کنیم، ممکن است گزارش تخلف برایمان ارسال شود و گمان کنند برق مغازه را قطع کردیم تا بهدور از دسترس دوربینها معاملهای را انجام دهیم. از میان صحبتهای صرافهای راسته فردوسی مشخص است که در دو هفته اخیر ظاهرا هیچ ارزی عرضه نکردهاند؛ نه دلاری فروختهاند و نه دلاری خریدهاند. میگویند هر مبادلهای هم در بازار انجام شده توسط واسطهها و به شکل پنهانی و قاچاقی بوده است، اما عدهای هم میگویند معاملاتی در داخل صرافیها تلفنی و اینترنتی انجام میشود. برخورد پلیس با متخلفان جدی است.یکی دیگر از فروشندههای صرافی دیگری نگاه خوشبینانهتری به وضعیت بازار خیابان فردوسی دارد. او میگوید دولت زمانی که احساس کند دلار به یک ثباتی رسیده این ممنوعیت را برمیدارد.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت گفته است افزایش قیمت ارز حباب است و اسحاق جهانگیری هم اعلام کرده مردم نگران قیمت دلار نباشند.رئیس پلیس آگاهی هم اعلام کرده ما تا پایان سال در بازار ارز حضور داریم و همین حضور باعث افت قیمت دلار و جلوگیری از افزایش قیمت آن شده است. پلیس آگاهی تهران برای جلوگیری از تخلف ارزی در فضای مجازی نیز تمهیداتی اندیشیده است و اعلام کرده در بستر فضای مجازی نیز با رصدهای سایبری یک گروه که به شکلهای مختلف فضا را ملتهب و با اقدامات غیرقانونی موجب اخلال در بازار شده بودند، شناسایی و پس از هماهنگی قضائی به پلیس فتا احضار شدند که تحقیقات مقدماتی در حال انجام است. با وجود این تصمیمها به نظر میرسد دولت در کنترل صرافیها و دلالان ارزی، با کشیدن ترمز افزایش قیمت ارز در بازار رسمی موفق بوده است. تا زمانی که دولت به اندازه نیاز مردم در صرافیهای وابسته به بانک مرکزی ارز عرضه کند، این آرامش ادامه خواهد داشت، اما به محض کمبود ارز بازار آزاد به شکل فعالانهای ممکن است معادلات قیمت ارز تکنرخی را بر هم بریزد.
دیروز، اما همزمان با برخورد پلیسی در بازار ارز، بانک مرکزی شروع به تزریق دلار به صرافیهای عامل کرد. این دلارها به همراه دستگیری تعدادی از سوداگران ارز توانست قیمت دلار را که به هفت هزارو ۳۰۰ تومان هم رسانده بود به شش هزارو ۴۰۰ تا شش هزارو ۷۰۰ تومان باز گرداند. ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی درباره میزان پرداخت ارز مسافرتی گفت: از زمان صدور بخشنامههای جدید ارزی در حوزه پرداخت ارز مسافرتی تاکنون معادل صد میلیون دلار ارز به مسافران پرداخت شده است. من مطمئن هستم در روزهای آینده بازار ارز روند بهتری خواهد داشت و نقش تمام بازیگران در بستر سامانه الکترونیکی نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما) شفافتر میشود. او ادامه داد: از ۲۲ فروردین تاکنون بالغ بر چهارمیلیاردو ۶۵۰ میلیون دلار ثبت سفارش برای واردات صورت گرفته است و تاکنون معادل دو میلیاردو ۷۰۰ میلیون دلار برای واردات تأمین ارز شده است؛ این یعنی مسیر تخصیص ارز یک روند معقول را طی میکند.