اولین شواهد وجود حافظه در حیوانات

محققان برای اولین بار شواهدی را به دست آورده‌اند که حیوانات می‌توانند خاطرات گذشته را به یاد بیاورند.این کشف می‌تواند با فراهم کردن امکان مطالعه حافظه در حیوانات، به بهبود توسعه داروهای درمان بیماری آلزایمر کمک کند، چرا که نگاه دقیق‌تری از چگونگی کارکرد حافظه انسان به دانشمندان می‌دهد.پروفسور "جاناتان کریستال" استاد دانشگاه "ایندیانا"(IU) و رهبر این مطالعه گفت: دلیل این که ما به حافظه حیوانات علاقه‌مند هستیم، تنها شناخت و درک رفتار حیوانات نیست، بلکه در جهت توسعه مدل‌های جدید حافظه‌ای هستیم که با انواع مدل‌های حافظه در بیماری‌های انسانی مانند بیماری آلزایمر، همخوانی داشته باشد.وی گفت که طبق نمونه فعلی، بیشتر مطالعات پیشین در مورد داروهای جدید آلزایمر، چگونگی تاثیر این ترکیبات را بر "حافظه فضایی" بررسی می‌کند که یکی از ساده‌ترین انواع حافظه برای ارزیابی در حیوانات است.

اما حافظه فضایی از آن نوع حافظه‌هایی نیست که از دست دادن آن موجب تاثیرات شدید در بیماری آلزایمر می‌شود."دانیل پانوز-براون" دانشجوی دکترای این دانشگاه که از اعضای مطالعه است می‌گوید: اگر مادربزرگ شما از آلزایمر رنج می‌برد، یکی از متاثرکننده‌ترین جنبه‌های این بیماری آن است که او نمی‌تواند به یاد بیاورد که شما در آخرین دیدار خود در مورد چه چیزی صحبت کرده‌اید. ما به حافظه رویدادی(اپیزودیک) و بازپخش حافظه رویدادی به دلیل کاهش ابتلا به بیماری آلزایمر و به طور کلی در پیری علاقه‌مند هستیم.حافظه رویدادی توانایی یادآوری رویدادهای خاص است. به عنوان مثال، اگر یک فرد کلید ماشین خود را گم می‌کند، ممکن است سعی در یادآوری هر مرحله یا "اپیزود" از سفر خود از زمانی که سوار ماشین شده تا مکان فعلی خود داشته باشد.توانایی به یاد آوردن این اتفاقات به ترتیب به عنوان "بازپخش حافظه رویدادی" شناخته می‌شود.

"کریستال" می‌گوید: مردم در صورتی که نمی‌توانستند ترتیب اتفاقات را به خاطر بیاورند، نمی‌توانستند هیچ روند و اتفاق و سیر داستانی را به درستی به خاطر بسپارند.آزمایشگاه "کریستال" برای بررسی توانایی حیوانات برای یادآوری رویدادهای گذشته، تقریبا یک سال با 13 موش به آزمایش پرداخت. آنها را برای حفظ یک فهرست از 12 بوی مختلف آموزش دادند.موش‌ها در محوطه‌ای با بوی‌های مختلف قرار می‌گرفتند و وقتی که بوها را به ترتیب شناسایی می‌کردند، جایزه می‌گرفتند.این تیم قبل از هر آزمون تعداد بوهای موجود در فهرست را تغییر می‌داد تا تأیید شود که بوها براساس موقعیت در فهرست مشخص شده‌اند، نه فقط به واسطه عطری که دارند. این خود اثبات می‌کرد که این حیوانات توانایی یادآوری کل فهرست را به ترتیب دارند."کریستال" گفت: موش‌ها در 87 درصد از مواقع، آزمایش‌ها را با موفقیت به اتمام رساندند. نتایج حاکی از این است که حیوانات از بازپخش حافظه رویدادی استفاده می‌کنند.

آزمایش‌های اضافی تایید کردند که حافظه موش‌ها طولانی مدت و مقاوم در برابر تداخل خاطرات دیگر است که هر دوی این ویژگی‌ها، ویژگی‌های حافظه رویدادی است.محققان همچنین آزمایشاتی را انجام دادند که به طور موقت فعالیت هیپوکامپ(محل حافظه رویدادی) را سرکوب می‌کرد تا تأیید کنند که موش‌ها از این بخش مغز خود برای انجام کارها و گذراندن آزمایشات استفاده می‌کنند.کریستال می‌گوید نیاز به یافتن راه‌های قابل اطمینان برای بازیابی حافظه رویدادی موش‌ها ضروری است، زیرا ابزارهای ژنتیک جدید، دانشمندان را قادر می‌سازد تا موش‌هایی با شرایط عصبی مشابه بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر ایجاد کنند.وی افزود: ما واقعا تلاش می‌کنیم که مرزهای مدل‌های حیوانی حافظه را به چیزی که مشابه با شرایط بیماران آلزایمری باشد، گسترش دهیم. اگر ما بخواهیم بیماری آلزایمر را از بین ببریم، واقعا باید مطمئن شویم که ما در حال تلاش برای حفاظت از نوعِ درستِ حافظه هستیم.

حافظه رویدادی(Episodic memory) به نوعی از حافظه در انسان اشاره دارد که تجربه‌های ویژه شخصی را ذخیره می‌کند. حافظه رویدادی به همراه حافظه معنایی دو مقوله حافظه آشکار را تشکیل می‌دهند.حافظه رویدادی یا حافظه رویدادهای ویژه شامل خاطرات ما از تجارب شخصی خودمان است. به تعبیر دیگر، نوعی فیلم ذهنی از آنچه دیده یا شنیده‌ایم.حافظه رویدادی شامل اتفاقاتی است که در زندگی ما رخ داده‌اند و به زمان و مکان خاصی وابسته هستند. برای نمونه، وقتی به یاد می‌آوریم که در میهمانی شب گذشته چه کسانی را برای اولین بار ملاقات کردیم یا در آخرین روز جمعه‌ای که به کوه رفتیم چه منظره‌های تازه‌ای را دیدیم، خاطرات رویدادهای ویژه را به یاد می‌آوریم.اگر کسی از ما بپرسد که در آخرین جمعه‌ای که به کوه رفتیم چه منظره‌های تازه‌ای را دیدیم، ما عموما صحنه‌های آن روز تعطیل را در کوهستان در پیش خود مجسم می‌کنیم و به یاد می‌آوریم که چه چیزهایی را دیده‌ایم. بنابراین، تصاویر ذهنی در حافظه رویدادی نقش مهمی ایفا می‌کنند. همچنین سرنخ‌ها یا نشانه‌های مربوط به زمان و مکان به ما کمک می‌کنند تا اطلاعات را از این بخش حافظه بازیابیم.