به نقل از رویترز، پالایشگاههای اروپا در سایه بازگشت تحریمهای ایران در حال کاستن از خرید نفت خام پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت خام اوپک هستند. آمریکا 18 اردیبهشت از برجام خارج و قرار شد که تحریمهای این کشور علیه ایران طی بازههای زمانی 90 و 180 روزه بازگردد؛ این تحریمها باعث روی گرداندن بسیاری از شرکتهای خودروساز، هواپیماساز، نفتی و حتی بانکهای اروپایی از بازار ایران شده است. کشورهای اروپایی بخصوص سه عضو اروپایی 1+5 یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس اصرار دارند که برجام هنوز برقرار است و برای ایران شرط گذاشتهاند که اگر به همه تعهدات هستهای خود پایبند باشد، نام خود را در برجام نگاه میدارند.
در حوزه نفت و گاز، شرکت «ریلاینس اینداستریز» هند که مالک بزرگترین مجموعه پالایشگاهی این کشور است، اواخر هفته گذشته اعلام کرد که برای مصون ماندن از تحریمهای آمریکا، قصد توقف خرید نفت ایران را دارد. حالا نوبت به پالایشگاههای اروپایی رسیده است؛ یک منبع بلندپایه در پالایشگاه «ساراس» ایتالیا که روزانه 300 هزار بشکه نفت از بازار میمکد، گفته که «ما نمیتوانیم در برابر آمریکا قد علم کنیم.» تحریم نفتی ایران در بازه زمانی 180 روزه یعنی از 13 آبان ماه اجرایی میشود ولی این مقام آگاه گفته که با توجه به نامشخص بودن اقدام تنبیهی آمریکا برای شرکتهای طرف معامله با ایران، ساراس برای «به دردسر نیفتادن» در حال اخذ تصمیم برای اتخاذ بهترین رویه برای متوقف کردن خرید نفت ایران است.
این منبع مطع گفته که علاوه بر ساراس ایتالیا، شرکتهای پالایشگاهی «رپسول» و «کپسا» اسپانیا و «هلنیک پترولیوم» یونان هم در حال متوقف کردن خرید نفت خام ایران هستند. این 4 پالایشگاه اروپایی، مجموعاً یک پنجم از نفت خام صادراتی ایران را میخرند. ایران در ماههای اخیر توانسته بود روزانه 2.5 میلیون بشکه نفت بفروشد که البته اکثر نفتکشها را به سمت دو خریدار بزرگ آسیایی یعنی هند و چین روانه میکرد. اخیراً یکی از مدیران ارشد وزارت نفت سفری به چین داشت و پس از آن اعلام شد که «چین تضمینی برای ادامه خرید نفت به طرف ایرانی نداده است.»
این منبع همچنین گفته که این شرکتها با توجه به داشتن قراردادهای خرید بلندمدت با ایران، تا زمان شروع اعمال تحریمهای ایران، کماکان به واردات نفت از ایران ادامه خواهند داد. برخی پالایشگاهها مانند کپسای اسپانیا، گفتهاند که در حال بررسی گزینه درخواست اخذ معافیت موردی از آمریکا هستند اما برخی دیگر مانند شرکت «اِنی» ایتالیا، گفتهاند که اصلاً به دنبال چنین معافیتی نخواهند رفت و به محض شروع اعمال تحریمها، دست از نفت ایران خواهند شست. معمولاً هر پالایشگاه برای فرآوری نوع خاصی از نفت که با توجه به میزان شوری و سنگینی آن طبقهبندی میشود، ساخته میشود. پالایشگاههایی که از نفت خام ایران استفاده میکنند، میتوانند نفت اورال روسیه و نفت عربستان سعودی را جایگزین آن کنند.
گروه قطعه سازی فرانسوی، سفر به ایران را لغو کرد
از سوی دیگر، لابی فرانسوی اف آی ای وی فرانسه که در زمینه ساخت تجهیزات خودرو فعالیت دارد، سفر ماه آینده خود به ایران را به دلیل تنش های موجود میان آمریکا و اتحادیه اروپا بر سر برجام لغو کرد.
ژاک مائوگ، رئیس گروه اف آی ای وی گفت: «این سفر لغو شده و در عوض قرار است نشستی در فرانسه با اعضای کلوپ ایران داشته باشیم تا بررسی کنیم که با توجه به تحولات کنونی چگونه باید کارها را پیش ببریم.»
تنش ها بین ایران و غرب از زمان خروج آمریکا از برجام در ماه گذشته میلادی بالا گرفته است. آمریکا شرکت های اروپایی را تهدید کرده که در صورت ادامه همکاری با ایران هدف تحریم های ثانویه قرار خواهند گرفت.
اوایل ماه جاری میلادی، گروه خودروسازی پژو سیتروئن فرانسه هم اعلام کرد شروع به تعلیق فعالیت های مربوط به سرمایه گذاری مشترک در ایران گرفته تا پس از خروج آمریکا از برجام، گرفتار تحریم های جدید این کشور علیه ایران نشود. شرکت توتال فرانسه هم در ماه می اعلام کرد که اگر نتواند از تحریم های جدید دولت آمریکا معاف شود، از قرارداد چند میلیارد دلاری توسعه میدان گازی پارس جنوبی خارج می شود.