ایرانی‌ها رها شده در جام جهانی روسیه

سرنوشت گروه‌های هوادار تیم ملی ایران در جام‌های جهانی و حتی المپیک‌ها همیشه با حاشیه گره خورده، چیزی که در جام روسیه هم از مدت‌ها قبل پیش‌بینی شده، اما نسخه‌ای برای آن پیچیده نشده است.از اواخر سال گذشته فدراسیون فوتبال به آژانس‌هایی که قرار بود مسؤولیت مسافران جام جهانی را به عهده داشته باشند تا اتفاقات برزیل تکرار نشود، رسما اعلام کرد بلیت بازی‌ها را ندارد و سهمیه خود را هم نمی‌دهد، بنابراین مسافران جام جهانی طبق ضوابط فیفا بلیت‌ها را باید از وب‌سایت آن مستقیم بخرند، همین کافی بود تا حلقه‌ای که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از آژانس‌های گردشگری برای ساماندهی تورهای جام جهانی روسیه تشکیل داده بود، از بین برود و کار بین همه آژانس‌ها بدون ادامه برنامه‌ریزی‌های آن سازمان، پخش شود.از ابتدای سال با وجود صراحت لهجه فدراسیون فوتبال در تخصیص ندادن سهیه بلیت‌های بازی‌های جام جهانی و ضرورت خرید مستقیم هواداران از وب‌سایت، اما برخی از آژانس‌ها با تبلیغات پر سر و صدایی اعلام کردند که تورهای جام جهانی را با بلیت بازی‌های ایران می‌فروشند و با این‌که سازمان میراث فرهنگی مطلع بود این بلیت‌ها چگونه بدست آمده و یا وعده پوچی بیش نیست، اما تا امروز با این مبلغان کاذب و یا بازار سیاه بلیت‌های جام جهانی که روی تورها به قیمت گزاف فروخته شد، برخورد رسمی نکرد.

این وضعیت باعث شد رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی پیش‌بینی کند؛ جام جهانی روسیه حواشی و معترضانی به مراتب بدتر از برزیل داشته باشد.حرمت‌الله رفیعی همچنین گفته فاصله بین شهرهای محل مسابقه زیاد است و احتمال دارد به خاطر حجم مسافر و ازدحام جمعیت، پروازها با تاخیر انجام شود و مردم مسابقه‌ها از دست بدهند. مدت زمان بعضی از تورها کوتاه است و بعید به نظر می‌رسد که همه بتوانند فرصت تماشای سه بازی را پیدا کنند.به نظر می‌رسد بعد از چندین جلسه مشترک بین فدراسیون فوتبال و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که به توافق خاصی منجر نشد، تقریبا موضوع هواداران و مشوقان تیم ملی فوتبال و مسافران جام جهانی از سوی این دو دستگاه متولی، رها شد و کار دست آژانس‌ها و برخی واسطه‌ها که اتفاقا در برزیل تجربه نه چندان درخشانی داشتند،افتاد که با وجود اعلام هشدارهای متعدد، اما جنب‌وجوشی برای اصلاح کاستی‌ها و تخلف‌ها صورت نگرفت.سوای این تورها که انتظار می‌رود دور از حاشیه‌های جام جهانی نباشند، حکایت مسافرانی که شخصا بلیت بازی‌ها را تهیه‌ کرده‌اند و راهی روسیه شده‌اند نیز شنیدنی است.

محدثه از روسیه می‌گوید: چون هنوز مسابقات شروع نشده خیلی نمی‌توان درباره حمایت‌های فدراسیون فوتبال ایران از هوادارانی که راهی روسیه شده‌اند، اظهار نظر کرد، فقط شنیده‌ام قرار است بسته حمایتی (که معمولا حاوی تی‌شرت طرح تیم ملی، کلاه و پرچم ایران است) به هواداران بدهند که خیلی مطمئن نیستم این بسته را دریافت کنیم.او همچنین به آماده نبودن فضاهای شهری روسیه برای پذیرش مسافران جام جهانی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: قبلا اعلام شده بود فن سایت‌هایی را برای کسایی که می‌خواستند کمپ بزنند آماده می‌کنند، من به همین امید آمده بودم، ولی تا الان که خبری نیست. قیمت‌ها هتل‌ها و هاستل‌ها هم روزبه روز بیشتر می‌شود.محدثه که چند روزی است در مسکو به سر می‌برد و منتظر آغاز بازی‌های جام جهانی ۲۰۱۸ است، اعتقاد دارد که مسکو انتخاب خوبی برای میزبانی نبوده و اضافه می‌کند: به نظر روس‌ها اهل فوتبال نیستند، هیچ هیجانی در شهر حس نمی‌شود و آنقدری که باید، شرایط را برای جام جهانی آماده نکرده‌اند، جز فرودگاه در سایر مراکز حتی در متروی بزرگ مسکو، راهنماها اصلا به انگلیسی مسلط نیستند و هیچ تابلویی به زبان انگلیسی دیده نمی‌شود، به هر حال این‌ها مقدمات میزبانی جام جهانی بوده است، به نظر می‌رسد روسیه فقط روی ساختن وزرشگاه مانور داده است.  

اما مسافرانی که کوله‌بار سفر جام جهانی را بسته‌اند نیز از مشکلی سخن می‌گویند که سخنگوی دولت پیشتر قول داده بود به جام نرسیده آن را حل کند، ولی تا کنون ترتیب اثری داده نشده است. قضیه همان چالش ارز مسافرتی است که در جریان اجرایی شدن سیاست بانک مرکزی، نحوه پرداخت آن با تغییراتی روبرو شده است و سهم مسافران روسیه به عنوان کشور مشترک‌المنافع ۵۰۰ یورو تعیین شده که به گفته مسافران با توجه به نرخ بلیت هر بازی در وب‌سایت فیفا (از ۹۴ تا ۹۹۴ یورو)، هزینه حمل و نقل، اقامت و خوراک و ضروریات، این ۵۰۰ یورو به هیچ وجه کفایت نمی‌کند.علاوه بر این با توجه به مصوبه بانک مرکزی که پرداخت ارز مسافرتی را «یک‌بار در سال» مجاز دانسته، این گله مطرح است که چرا برای هوادارن تیم ملی امتیاز ویژه‌ای درنظر گرفته نمی‌شود تا سهیمه ارزی آن‌هایی که برای تشویق تیم ملی فوتبال می‌روند، با این سفر سوخت نشود.از طرف دیگر این پرسش مطرح بود در شرایطی که صرافی‌ها ممنوع‌المعامله شده‌اند، چگونه و از کجا باید ارز مازاد بر ۵۰۰ یورو را «قانونی» تهیه کرد؟محمدباقر نوبخت ـ سخنگوی دولت ـ اوایل خردادماه در پی مطرح شدن این مشکل در نشست خبری، از پیگیری آن خبر داده و گفته بود: «به آقای سیف ـ رییس بانک مرکزی ـ موضوع درخواست افزایش مقدار ارز برای خبرنگاران و هواداران را برای حمایت از تیم ملی در روسیه منتقل می‌کنم. به او می‌گویم اگر تصمیم به ارائه ۵۰۰ یورو است، این رقم به هزار یورو افزایش پیدا کند. »

این درحالی است که بازی‌های جام جهانی از ۲۴ خردادماه آغاز می‌شود و ایران نیز در دومین روز آن به مصاف مراکش می‌رود، اما بانک مرکزی هنوز بر سر سیاست خود باقی مانده و به مسافران جام جهانی همان ۵۰۰ یورو را می‌دهد.پیمان به عنوان یک تراولر و هوادار که راهی روسیه است، می‌گوید: در موضوع ارز مسافران روسیه می‌توانستند استثناهایی را قائل شوند، به هر حال موضوع به تیم ملی فوتبال ایران مربوط می‌شود و خیلی‌ها می‌روند که به فوتبالیست‌ها روحیه بدهند و آن‌ها را تنها نگذارند.او با اشاره به بخشی از ناهماهنگی‌ها که پیش از حضور هواداران ایرانی در روسیه بروز کرده است، اظهار می‌کند: حرف‌هایی مطرح بود که هواداران و سلبریتی‌های ایرانی اجتماع‌هایی را در حمایت تیم ملی فوتبال‌مان تشکیل دهند، فدراسیون و یا هر ارگان مرتبط دیگری می‌توانست از این موج برای تبلیغ مثبت ایران، حمایت کند که از آن غفلت شده است. بالاخره وقتی این جمعیت در شهری مثل مسکو به حرکت درآید نظر خیلی‌ها را می‌تواند جلب کند.پیمان نیز به ناشناخته بودن قوانین و عرف‌های روسیه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: لازم است سفارت ایران در روسیه قوانین و عرف این کشور را دست‌کم در وب‌سایت خود توضیح دهد و یا شماره تماس‌هایی در اختیار بگذارد که در صورت بروز مشکل با آن‌ها ارتباط برقرار کرد و از حمایت‌های سفارتخانه بهره‌مند شد.وی سپس به بخشی از این مقررات که جست‌وجو کرده و یافته اشاره می‌کند و می‌گوید: هنگام ورود به فرودگاه باید فرم ریسجتری را تحویل گرفت و آن را در تمام سفر همراه داشت. اگر قرار است بیشتر از سه روز در یک شهر توقف داشته باشیم باید به پلیس اطلاع دهیم، اگر در هاستل و یا هتل موجهی اقامت داشته باشید، خودجوش این کار را انجام می‌دهند، ‌اما برخی از اقامتگاه‌ها اقدامی نمی‌کنند.

این مسافر جام جهانی بیان می‌کند: ما تقریبا اطلاعاتی از مقررات داخلی روسیه نداریم و احتمال دارد این ناآگاهی مشکلاتی را برای ایرانی‌ها بوجود آورد، مخصوصا آن‌که در روسیه به ندرت شخص مسلط به زبان انگلیسی و یا تابلوهایی به زبان غیر روسی پیدا می‌شود. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از اواخر سال گذشته تصمیم داشت برنامه‌های تبلیغی را برای معرفی در حاشیه جام جهانی اجرا کند، لیلا اژدری ـ سرپرست وقت دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ آذرماه سال ۹۶ به ایسنا گفته بود؛ سازمان بودجه خوبی برای تبلیغ و معرفی ایران در فرصت جام جهانی در نظر گرفته است. مبلغی که هیچ‌گاه درباره‌ی آن اطلاع‌رسانی نشد و با نزدیک‌ شدن این رویداد نیز هیچ حرفی از محتویات برنامه‌های تبلیغاتی این سازمان به میان نیست. این سازمان حتی با وجود آن که اوایل تیرماه سال ۹۶ نیز برای ایجاد انجمن گردشگری ورزشی با وزارت ورزش و جوانان تفاهم‌نامه‌ای را بست، اما حتی به موضوع هواداران و سامان‌دهی آن‌ها وارد نشده است و بیم آن می‌رود حاشیه‌های این جام نیز به سرنوشت برزیل دچار شود.