حذف آرام صادرات نفت ایران

پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در هشتم ماه می‌ و برقراری مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تا مدت‌ها تاثیر احتمالی این تحریم‌ها بر صادرات نفت ایران، موضوع بحث‌وگفتگوی کارشناسان بوده است. ناظران برآورد‌های متفاوتی درباره کاهش احتمالی صادرات نفتی ایران ارائه کرده‌‎اند. اما طولی نکشید که آمریکایی‌ها در راستای افزایش فشار اقتصادی بر ایران، از همه کشور‌های واردکننده نفت ایران درخواست کرده‌اند که خرید نفت از این کشور را به صفر برسانند. هم‌اکنون علیرغم اینکه صادرات نفت ایران کاهش محسوسی نداشته است، اما برخی از مشتریان عمده نفت ایران، اعلام کرده‌اند خرید نفت از ایران را در ماه‌های آینده کاهش یا متوقف خواهند کرد. همزمان با اعلام توقف خرید نفت ایران از سوی برخی از مشتریان آسیایی، کشور‌های عضو سازمان اوپک اعلام می‌کنند که آن‌ها در حال برنامه‌ریزی برای افزایش تولید نفت، هستند. این افزایش، عمدتا برای جبران نفت ایران است. در همین رابطه، نزار العدسانی، مدیرعامل شرکت نفتی کویت، با بیان اینکه کشورش اخیرا ۸۵ هزار بشکه در روز به تولیدش اضافه کرده است، به رویترز گفته پالایشگاه‌های آسیایی در حال جستجوی جایگزین‌هایی برای نفت ایران، در عربستان، کویت، امارات و عراق هستند.

به گفته العدسانی، هم‌اکنون تقاضا برای نفت وجود دارد، همزمان با اجرای تحریم‌ها بر ایران، برخی از شرکت‌ها دنبال گزینه‌هایی غیر از نفت ایران هستند. گفتنی است که در ماه گذشته سازمان اوپک طی جلسه‌ای در سطح وزرا، به توافقی برای افزایش تولید به میزان تقریبی یک میلیون بشکه در روز دست یافت. بخیت الرشیدی، وزیر نفت کویت، ضمن تاکید بر ثبات بازار نفت گفته کویت برای ایجاد ثبات در بازار نفت، به اندازه کافی نفت تولید خواهد کرد. افزایش تولید کشور‌های نفتی برای جبران توقف صادرات ایران، یک روی سکه است. روی دیگر آن، تهدید تحریم‌های آمریکا است که باعث پرهیز مشتریان نفت از ایران شده است. قرار است تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران، در چهارم نوامبر اجرا شوند، با این حال، برخی مشتریان نفتی ایران، حتی قبل از فرا رسیدن این تاریخ، واردات نفت از ایران را کاهش داده‌اند. منابع آگاه به بلومبرگ گفته‌اند اگر ژاپن نتواند از آمریکا معافیت تحریمی بگیرد، آخرین محموله‌های نفتی این کشور از ایران، در ماه سپتامبر خواهد بود. این بدان معناست که ژاپن قبل از موعد اجرای تحریم‌ها در ماه نوامبر، واردات نفت از ایران را متوقف می‌کند.

علاوه بر این، محموله‌های نفتی ماه ژوئیه کره جنوبی هم به دلیل مسائل بیمه‌ای نفتکش‌ها، با مشکلاتی مواجه است.یک پالایشگاه تایوانی هم درحال بررسی توقف خرید نفت است. البته برای کشور‌هایی نظیر ژاپن و کره جنوبی، توقف خرید نفت از ایران کار ساده‌ای نیست. این کشور‌ها تلاش می‌کنند بدون به خطر انداختن روابط‌شان با ایران، روابط‍ شان با آمریکا را هم حفظ کنند. کیم جائی کیونگ، پژوهشگر انستیتوی اقتصاد انرژی کره جنوبی، در این باره گفت: " ما در یک وضعیت بسیار پیچید‌های هستیم. زیرا باید به آمریکا گوش دهیم و در عین حال، ایران هم تامین‌کننده مهم نفت خام و میعانات گازی است. ما با دولت ترامپ تعامل داریم و پیش‌بینی‌ناپذیری آن، باعث برانگیختن نگرانی در میان پالایشگاه‌ها و شرکت‌های پتروشیمی در آسیا شده است. این امر آن‌ها را به قطع خرید نفت از ایران قبل از ضرب الاجل، مجبور کرده است". ژاپن، سومین مشتری بزرگ نفت ایران است و در شش ماه نخست سال جاری میلادی، روزی ۱۴۰ هزار بشکه از ایران وارد کرد. این در حالی است که در این دوره، کره جنوبی خرید نفت از ایران را به مقدار ۳۰ درصد کاهش داد. با این حال، تصمیم مشتریان بزرگ نفت ایران، یعنی چین و هند، که در سه ماه گذشته با هم حدود ۱.۴ میلیون بشکه در روز از ایران خریده‌اند، تاثیر بزرگتری بر بازار نفت خواهد داشت. چین که درگیر نزاع تجاری با آمریکا است، هنوز اعلام نکرده که واردات نفت از ایران را قطع خواهد کرد. اما هند اشارات متناقضی نشان داده است. در حالی که مقامات هندی اعلام کرده‌اند که آن‌ها از آمریکا معافیت تحریمی درخواست خواهند کرد، دولت این کشور از پالایشگاه‌ها خواسته خود را برای همه احتمالات، از جمله قطع کامل واردات نفت از ایران، آماده کنند.