منطقه ۱۸ تهران با معضلات جدی زیست محیطی روبهرو است و نمی توان مشخص کرد در میانِ ۲۲ منطقه تهران جایگاه این منطقه از نظر بحران زیست محیطی کجا قرار دارد. ساکنین منطقه از بوی نامطبوع و گرد غبار به خاطر گودالهای باقیمانده از کارگاههایی شنوماسه رنج میبرند و یکی از بزرگترین کانونهای زباله سوزی تهران، در داخل این منطقه مسکونی قرار دارد.
زبالهسوزی و تفکیک ۳۰۰ تن زباله در روز توسط پیمانکاران غیرمجاز
سیدآرش حسینی میلانی، رئیس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر درخصوص مشکلات زیست محیطی موجود در منطقه ۱۸ شهرداری تهران، به بازدید اخیر خود از این منطقه اشاره و با بیان اینکه یکی از مشکلات اساسی منطقه زبالهسوزی است، گفت: یکی از مسائل اصلی منطقه وجود اراضی تقیآباد است. اراضی تقیآباد، وقف خاص بوده و کسی که تولیت آن را برعهده دارد زمین را به پیمانکاران غیررسمیِ جمعآوری و تفکیک زباله اجاره داده است. این پیمانکارانِ غیرمجاز روزانه حدود ۳۰۰ تن زباله به این زمین منتقل میکنند و پس از تفکیک پسماند خشک به کارخانهها و کارگاههای خارج از تهران فرستاده میشوند.
بوی نامطبوع و شکایت ساکنین
حسینی میلانی وجود منطقه تقیآباد را از نظر زیست محیطی بسیار آسیبزننده دانست و اظهار داشت: شهرداری منطقه مدام درگیر تقیآباد است. تقیآباد تبدیل به کانون اصلی زبالهسوزی شده و برخوردهای کنترلی نتوانستهاند، اثربخش باشند. متاسفانه به این علت که تفکیک از مبدا فعال نیست، حتی اگر منطقه تقیآباد از این بخش از شهر حذف شود، بخش دیگری به کانون زبالهسوزی تبدیل خواهد شد. میلانی تصریح کرد: دامداری بزرگی نیز در این منطقه وجود دارد که شکایتهای فراوانی از اهالی به شورا منعکس شده است. با این حال، بوی نامطبوعی که در منطقه وجود دارد بیشتر به علت کانون زبالهسوزی تقیآباد است.
گردوغبار و طرحهای بلاتکلیف
وی با بیان اینکه منطقه ۱۸ دارای چندین مشکل زیست محیطی عمده است؛ گفت: یکی دیگر از مهمترین مسائل منطقه به برداشت شن و ماسه از محدوده رودخانه کن مربوط میشود. خوشبختانه در شورای چهارم پیگیریهایی در این باره انجام شده و چهار کارگاه شن و ماسه در این حوزه تعطیل شده است. طرحی نیز در راستای پایدارسازی این بخش و ایجاد کاربری فضای سبز به تصویب رسیده است. رئیس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر اضافه کرد: متاسفانه طرح مصوب شده به هیچ جا نرسیده و شرایط نابسامان این بخش همچنان تداوم دارد. لکههای اینچنینی خطرات بسیار مهمی محسوب شده و گاهی تا صد متر شن و ماسه برداشت میشود که موجب ناپایداری زمین شده است. وی در ادامه به مشکلاتی که برداشت شن و ماسه برای منطقه و ساکنانش ایجاد میکند، اشاره کرده و افزود: شهرداری باید در این خصوص اقدامات ویژهای انجام دهد، چراکه این لکهها در زمان توفان به پدیده گرد و غبار دامن زده و مردم منطقه را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد. اما متاسفانه طرح مصوب شورای قبلی به بنبست خورده است. این درحالی است که رحمتالله حافظی (رییس کمیسیون سلامت،خدمات و محیط زیست شورای چهارم) بهار دو سال پیش نسبت به شرایط گودالهای معادن شن و ماسه هشدار داده و گفته بود: «گودالهای این معادن 400 هکتاری به جای 35 متر به 138 متر رسیده است» این مسئله کماکان پابرجا بوده و عمق این لکهها تا ۱۰۰ متر هم میرسد. حافظی همچنین عنوان کرده بود که تهدیدی جدی برای منطقه بالادستی است به طوری که در صورت طغیان رودخانه کن و از بین رفتن دیوار حائل بین رودخانه و گودال، دامنه تخریب علاوه بر واحدهای مسکونی اطراف تا فرودگاه مهرآباد گسترش خواهد یافت.
باقیمانده اراضی زراعی تهران در معرض نابودی است
براساس تاریخچه منطقه ۱۸ که در سایت رسمی شهرداری منتشر شده است، چند دهه پیش اکثر اراضی منطقه را باغات و مزارع کشاورزی تشکیل میداده است. اما با توسعه تهران به طرف غرب، بخشی از اراضی مذکور تحت پوشش توسعه شهری قرار گرفته است و امروز نزدیک به بیست درصد آن باقی مانده است. رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر با بیان اینکه مسئله بعدی محیط زیستی منطقه، تهدید اراضی زراعی یاد شده است، گفت: ۱۹ درصد این منطقه دارای کاربری زراعی بوده و با وجود اقدامات حفاظتی شهرداری، بازهم این اراضی در معرض تهدیدِ تغییر کاربری است. میلانی علت اصلی این تهدید را مسائل مالی دانسته و ادامه داد: متأسفانه کاربری کشاورزی ارزش افزوده لازم را نداشته و به دلیل اهداف سوداگرانه در معرض خطر قرار دارند. این درحالی است که اراضی زراعی منطقه ۱۸ جزو ذخایر کشاورزی شهر تهران محسوب میشوند.وی اضافه کرد: تهران دیگر زمین کشاورزی ندارد و اگر این زمینها هم از میان برود، بخش جدیای از فضای سبز تهران آسیب خواهد دید. در هر صورت این زمینها تامینکننده امنیت غذایی شهر تهران هستند و این حداقل را باید حفظ کرد. میتوانیم با تبدیل این زمینهای کشاورزی به کاربری گردشگری سبز در کنار کشاورزی سودآوری آنها را افزایش دهیم. میلانی با تاکید بر اهمیت حفظ این زمینهای زراعی، به خطرهای دیگری که آنها را تهدید میکند اشاره کرده و در انتها خاطرنشان کرد: به غیر از عوامل ذکر شده، کانون زبالهسوزی تقیآباد هم این اراضی زراعی و باز که برخی از آنها رها شده هستند را به شدت تهدید میکند.