شجریان:اگر بشود کنسرت هم می‌دهم

محمدرضا شجریان با اشاره به برگزاری دومین نمایشگاه سازهای ابداعی خود در خانه هنرمندان گفت: من از سالها پیش به دنبال این بودم که یک صدای جدید و یک رنگ جدید در سازها به وجود بیاید. از 39 سال پیش که من معلمی را شروع کردم به دنبال صدای زیبا بودم زیرا کار من صداست و باید صدای جدید را کشف کنم. وی ادامه داد: نمایشگاه امسال با نمایشگاه دوره قبل تفاوت دارد و 2 ساز جدید به آن اضافه شده است. در این نمایشگاه 12 سنتور جدید به علاوه 18 ساز جدید ارائه می‌شود و همچنین کسانی که می‌خواهند از این ساز استفاده کنند، می‌توانند سفارش بدهند تا برایشان ساخته شود البته من به دنبال آن هستم که این سازها با ارزان‌ترین قیمت ساخته شود تا نوازندگان بتوانند آن را تهیه کنند.

وی ادامه داد: در طراحی سازهای جدید از ساز سنتور بسیار ایده گرفتم زیرا معتقدم این ساز بسیار پیچیده است و خرک‌های آن و زاویه آن با صفحه در ایجاد صدا بسیار مهم است. به دنبال این فکر دوره نجاری را حدود دو سال پیش در اصفهان و در پیش استاد چایچی به مدت 6 ماه گذراندم. شجریان افزود: ما باید با سازهای جدید در ارکسترها حرف‌های جدیدی برای زدن داشته باشیم وگرنه فقط دو نوازی‌ها و تک‌نوازی‌ها ما در جهان ماندگار خواهد شد. هر چند این سازهای جدید نیز قابلیت تکنوازی را دارند. البته باید نوازندگان با آن تمرین کنند.

شجریان ادامه داد: بعداز انقلاب نوازنده‌هایی که توانایی کار را داشتند متأسفانه توسط دیگران قیچی شده‌اند و روند توجه به ساز متوقف شد. هر چند سازهایی مانند ویولن که یک ساز غربی بود؛ آمده بود و در موسیقی ما حضور پیدا کرده اما ما شرقی‌ها نیاز داریم که به سازهای خودمان توجه کنیم.وی با اشاره به اینکه در طراحی سازهای جدید به دنبال آن بوده‌ایم که یک نوع صدای موسیقی جدید بوجود بیاورد، گفت: مثلاً ساز دل و دل سازی است که بین ویولن و کمانچه قرار دارد از این ساز استقبال خوبی شده و من مدتی که در امریکا بودم و کنسرت می‌گذاشتم نوازندگان غربی بودند که حتی با سازهای جدید آثار غربی را می‌زدند و این همان هدفی بود که من دنبال می‌کردم.

وی ادامه داد: ساز باید نوازنده خود را راضی کند البته این سازها تازه در ابتدای کار هستند و باید بیشتر روی آنها کار شود به طور مثال در بخش مضراب و آرشه باید کم‌کم هر نوازنده‌ای برای خودش یک آرشه خوب بدست آورد. امروز در دنیا با وجودآنکه از ساخت سازی مانند ویولن 300 سال می‌گذرد اما باز آرشه‌های جدیدی ساخته می‌شودکه بسیار گران است این امر از آنجا ناشی می‌شود که نوازنده به ساز اعتبار می‌دهد. شجریان با اشاره به اینکه در طراحی سازها و موسیقی به سنت‌ها توجه‌ داشته، گفت: ما باید در موسیقی ضمن احترام به سنت‌ها و اصالت‌ها فکر نویی نیز داشته باشیم و باید به سمتی برویم که صداهای جدید کشف شود. امروز مثلاً در موسیقی ما صدای بم بسیار کم است و همه می‌خواهند در اوج بخوانند.

وی ادامه داد: باید به ساز توجه کرد و توجه به ساز یعنی اینکه به صحنه بیاید تا زمانی که ساز به صحنه نیاید یا در تلویزیون نشان داده نشود و ساز دیده نشده است و طبیعتاً خریداری نیز برای آن پیدا نمی‌شود. شجریان با تأکید بر اینکه به دنبال برگزاری کنسرت است، گفت: در طول 5 سالی که من کنسرت نداشتم سازها دیده نشده است. البته امروز به دنبال آن هستم که اگر شرایط مهیا شود حتماً به صحنه می‌آیم و کنسرت اجرا کنم. امیدوارم با روی کار آمدن دولت جدید برنامه‌های هنری روی روال قبلی بیفتد و شرایط خوبی فراهم شود.

وی ادامه داد: هنوز در کشور کسانی هستند که فضای موسیقی را برنمی‌تابد اما ما باید کار خودمان را انجام دهیم. مهم این است که صحنه در اختیار اهالی موسیقی قرار داده شود و این صحنه فقط سالن است زیرا مشکل اصلی امروز ما سالن است و نبود سالن دست اهالی موسیقی را تنگ کرده است. هرچند سالن خوب هم در کشور کم است و باید به سمت تأسیس سالن‌هایی با دو هزار نفر جمعیت برویم. وی ادامه داد: امیدوارم که موسیقی راه خودش را باز کند و حداقل به 15 سال قبل بازگردیم هر چند در آن دوره که موسیقی جاری بود باز هم قوانین دست و پاگیر وجود داشت و یک شورا بر موسیقی نظارت می‌کرد.

شجریان تأکید کرد: نباید درباره موسیقی یک شورا تصمیم‌گیری کند و دولت وارد حوزه شعر و موسیقی شود بلکه باید به سمتی حرکت کنیم که خانواده‌ها خود فرزندانشان را تربیت کنند تا موسیقی خوب بشنوند. از طرف دیگر وقتی جلوی موسیقی توسط دولت گرفته شود، موسیقی زیرزمینی ساخته می‌شود در نتیجه این کار هیچ سودی برای دولت ندارد و هم وقت اهالی موسیقی گرفته می‌شود و هم وقت خودشان.

شجریان با تأکید بر اینکه موسیقی تصویری از جامعه است، گفت: در اجرای کنسرت‌ها باید قطعات شاد و غم با هم اجرا شود موسیقی من موسیقی غمناک نیست بلکه موسیقی تفکر و اندیشه است و معتقدم موسیقی باید همه حالات جامعه را بیان کند البته غم نیز در موسیقی وجود دارد. اما موسیقی که ما را به خاطرات گذشته بازگرداند و به اصل خود توجه کند، برای من مهم است. وی ادامه داد: از فردا کارگاه‌های آواز من بعد از 2 سال تعطیلی مجدداً شروع می‌شود و در اولین جلسه همان شاگردان قبلی حضور پیدا خواهند کرد.

نمایشگاه و کارگاه سازهای ابداعی محمدرضا شجریان از 22 الی 28 شهریور از ساعت 10 الی 20 در خانه هنرمندان برگزار می‌شود و ورود برای عموم آزاد است.