صاحب مغازه مظفریان که برند معروفی در صنف طلافروشان است و چندین دهنه مغازه در بازار بزرگ تهران و تمامی بازارهای طلا در سراسر پایتخت دارد؛ میگوید: فقط ایام محرم و صفر بازار طلا را اینقدر بیرونق دیده بودم. قبلا برخی از مردم چندقلم ظرف نقره هم روی جهاز میدادند اما الان دنبال سرویس نقره برای عروسند! صنف ما فقط اسم دارد وگرنه حال بازار طلا همچون دیگر اصناف بازار، افتضاح است!وصف حال طلافروشان به زبان ساده اینگونه است: فرض کنید سرمایه یک طلا فروش، 50 کیلو طلا است و در خوشبینانهترین حالت روزی دو کیلو هم طلا میفروشد. غروب باید همین دو کیلو طلا را بخرد تا سرمایهاش حفظ شود. اما تلاطم بازار به قدری زیاد است که قیمت طلا در شباهنگام بیش از قیمت آن در طول روز و اجرتی است که طلا فروش روی آن کشیده.به این ترتیب طلافروش مثلا یک کیلو 800 گرم طلا میتواند جایگزین دو کیلو طلایی کند که فروخته و این یعنی 200 گرم ضرر از روی سرمایه اصلی. برای همین است که اغلب طلافروشهایی که در بازار تهران مستاجرند، ناگزیر به پس دادن مغازههایشان میشوند.
یکی از کارهای روزمرهاشان شده تماس با شماره 51029 تلفن گویای نرخ طلا و سکه. پیرمرد طلافروشی که مغازه کوچکش حوالی رستوران شرفالاسلامی بازار است و میگوید تا پیش از این مشتری جلو مغازه صف میکشیده و چندتا چندتا وارد میشدند اما الان چشم انتظار یک مشتری است؛ این شماره را پیش چشمم گرفت. چندین بار. اما تماسی برقرار نشده و قطع میشد. پوفی کرد و گفت: این یعنی قیمت طلا نوسان دارد، وگرنه تلفن گویاست و نرخها را اعلام میکرد.میگوید طلا به گرمی 340 هزارتومان که رسید اعلام کردند، سکههای پیش فروش را به مردم میدهند، همین قیمت طلا را یک روزه کاهش داد و به 315 هزارتومان رساند. تحلیلش این است که اگر این سکهها واقعا توزیع شود، نرخ طلا به گرمی 280 هزارتومان هم خواهد رسید و گرنه از 360 و 380 هم خواهد گذشت.به گفته او، اخبار دروغ، شاید مسکن های مقطعی باشند اما پس از چندی باعث افزایش جهشی دوباره قیمتها میشوند.سکه فروشی که مغازه کوچک دومتری در گوشهای از بازار دارد، «بست نشین» شده و خرید و فروش نمیکند. میگوید «چرا بفروشم وقتی میدانم قیمت پایین میآید؟» اینکه از کجا میداند قیمت پایین میآید را به اخبار رادیو حواله میدهد که گفته فرستاده عمان، پس از سفر به آمریکا، عازم تهران است.
به زعم او این یعنی میانجیگری عمان میان تهران و واشنگتن و همین اندکی به بازار ثبات داده و قیمت سکه را کم میکند.در مدتی که با او صحبت میکردم چندنفر برای فروش سکه آمدند، اما نخرید. پرسیدم چرا؟ مگر نمیگویی قیمت سکه کاهش مییابد؟ جواب داد: مثل اینکه در ایران زندگی نمیکنی! چون تا یک نفر از جنگ حرف بزند، بلافاصله قیمت طلا و سکه بالا میرود!رفتارش با وجود 30 سال کار در بازار طلا گیج کننده است. میگوید «همه در بازار طلا و سکه همینقدر گیج هستند.نمیدانند بخرند یا بفروشند. اما آنها که امروز -سه شنبه 9 مرداد- برای فروش سکه آمدهاند، همانهایی هستند که چند روز پیش از احتمال گران شدن سکه هول کردند و خرید کردند. به همین زودی هم میخواهند بفروشند که جلوی ضررشان را بگیرند!» ترجیع بند سخنانش این است که «تنها چیزی که به بازار طلا و سکه ثبات میدهد، صلح و آرامش است.مسئولان باید بگویند با همه دنیا دوست هستیم، نه اینکه به جنگ همه دنیا میرویم. مردم ما شجاعترین مردم دنیا هستند و 8 سال با عراقی که مورد حمایت همه دنیا بود، جنگیدند. اما الان دلیلی برای جنگ نداریم. از روزی که حرف بازگشایی راکتورهای اتمی شده، هرروز قیمت طلا بیشتر شده ولی به محض اعلام دوستی با دنیا، مطمئنا ثبات به بازار برخواهد گشت».
بازار داغ بدل فروشان
«درچهارماه گذشته، فروشم تقریبا به صفر نزدیک است. فقط سعی کردهام سرمایهام را حفظ کنم. میبینید که کولر گازی را هم روشن نمیکنم از ترس پول برق و زیر باد پنکه نشستهام!» این را طلافروشی گفت که ویترینش را با طلا سفید که غالبا با جواهر آذین شده، آراسته است. میگفت: باورتان میشود که روزانه چندین نفر وارد مغازه میشوند و میپرسند اینها طلا سفید است یا نقره؟ سابقه نداشته چنین سوالی را در بازار طلا بشنویم!اغلب فروشندگان میگویند که با پایین آمدن قدرت خرید مردم، بازار نقره و بدل، مشتریان بیشتری یافتهاند. جوانان کم بضاعت شاید فقط حلقه عروسی را از جنس طلا انتخاب کنند و برای تهیه سرویس عروس به سراغ نقره و بدل میروند.«م.ح» یکی از بدل فروشهای بازار است که سراغش را از طلافروشان گرفتم. سرویسهای زرد و سفید بدل از 300-400 هزارتومان دارد تا 5 میلیون تومان! اما چه کسی برای یک سرویس بدل حاضر است 5 میلیون تومان هزینه کند؟ پاسخ میدهد: «جوانانی که برای تهیه سرویس عروسی میآیند غالبا تا یکی دو میلیون تومان حاضرند چنین هزینهای بکنند.
اما کسانی که ورشکسته شدهاند و نمیخواهند مشخص شود یا آنها که چشم و هم چشمی دارند و حتی گاهی برخی برای هدیه دادن، از سرویسهای 5 میلیون تومانی میخرند». جزئیات یکی از آن سرویسها را نشانم میدهد که چقدر ظریف و شبیه مدل اصل است که در اینترنت تصویرش موجود است. تا آنجا که حتی خود طلافروشان را هم به خطا میاندازد، چون این دست اجناس را صاحبان برندهای بزرگ طلای جهانی در قالبهای اصلی طلا میسازند و فقط فلز آن بدل است.چین، هند، استرالیا و روسیه مراکز اصلی تولید این بدلیجات هستند. به گفته او بدلیجات روس گرانتر است و مشتری خاص دارد.او از کسب و کارش در این ایام رضایت نسبی دارد و میگوید با گران شدن طلا، خیلی ها سراغ ما میآیند.
دلالها؛ سوداگران طلا
«دلالها و واسطهها بیشترین سود را میبرند» این پاسخ تمامی طلافروشانی است که از آنها پرسیده شد: در این بازار متلاطم طلا و سکه، چه کسی سود میکند؟باور اینکه در این بازار هم دلالها سود ببرند، کمی سخت است. اما طلا فروشان بازار بزرگ تهران میگویند که همین دلالها هستند که نرخ سکه و طلا را تعیین میکنند و بر آن اثر میگذارند. آنها هستند که یکباره هجوم میآورند و موجودی سکه بازار را فلهای میخرند و قیمت آن را افزایش میدهند! بعد مردم به صرافت میافتند که سکه بخرند مبادا گرانتر شود! همین دلالها هر وقت اراده کنند، سکهها را به قیمت گران شده به بازار برمیگردانند و قیمت سکه را با این کارشان کاهش میدهند!صاحب مغازه مظفریان که دل پری از این واسطهها دارد، میگوید: وقتی در اخبار اعلام میشود «50 تن طلا فروخته شده و سکه پیش فروش شده است»، همه ما در بازار به هم نگاه میکنیم که چه کسی میتوانسته چنین خریدی بکند؟ از عهده ما که خارج است چه برسد به مردم! معلوم است که کار همین واسطههاست تا بعد آن را به قیمت بیشتری وارد بازار کنند.اما کسی نشانی از این واسطهها ندارد. میگویند محدودند و کسی آنها را نمیشناسد. شاید چندنفر از مهرههای خریدشان را بازار بتوان شناسایی کرد اما چهرههای پشت پرده، ناشناسند.