مدیریتِ شرایط خاص در حوزه دارو وجود ندارد

سید حمید خوئی (رئیس انجمن علمی داروسازان ایران) در رابطه با داروهای ضدسرطانی ایرانی که از طرف برخی پزشکان بدلیل اثرگذاری پایین تجویز نمی‌شود و بیماران برای خرید داروهای خارجی نیز با مشکلاتی مواجه شده‌اند، بیان داشت: باید این واقعیت را پذیرفت که وارد یک شرایط فوق العاده شده‌ایم که دور جدیدتحریم‌ها است. به هر حال باید چارچوب‌های فوق‌العاده‌ای را برای همه عرصه‌های حیات اجتماعی از جمله دارو تعریف کرد و بپذیریم که به سمت شرایطی می‌رویم که وضعیت دارو خاص خواهد بود.او افزود: بحث دوم این است که گفته می‌شود؛ داروهای ضدسرطانی مطالعات بالینی را نگذرانده و بی‌اثر هستند، این اظهارات قطعا هیچ مبنای علمی ندارد و این اظهارنظرها بیش از اینکه مبنای علمی داشته باشد؛ انگیزه‌های تجاری دارد که بیشتر از این در رابطه با آن توضیح نمی‌دهم.خوئی در ادامه گفت: هر دارویی که مجوز ورود به بازار از جانب سازمان غذا و دارو را کسب می‌کند، کارآزمایی بالینی را طی کرده است و استانداردهایی که برای داروهای خاص مثل داروهای ضدسرطان توسط سازمان غذا و دارو گذاشته می‌شود؛ سختگیرانه‌تر از داروهای دیگر است. اگر کسی واقعا مدرک علمی دارد که ثابت می‌کند؛ داروی ایرانی در مقایسه با مشابه خارجی اثر ندارد و شواهد هم ارائه کند، قطعا دولت موظف است؛ در این زمینه اقدام کند و داروی موثر و مورد نیاز مردم را تامین کند.

خوئی با تاکید بر اینکه هیچ کدام از این ادعاها مبنای علمی ندارد که می‌گویند؛ داروی ضدسرطان ایرانی بی‌اثر و داروی ضدسرطان خارجی تاثیرگذار است، گفت: از جامعه پزشکی انتظار می‌رود که در این شرایط دشوار مصالح ملی را در نظر بگیرد و حداقل از منظر تجارت محوری سخن نگوید و نیازهای کاذب را بر مردم در این شرایط سخت تحمیل نکند. اگر قرار باشد در این شرایط داروهای خارجی وارد شود، بیماران باید چهار تا پنج برابر قیمت‌های قبلی برای خرید پرداخت کنند؛ بدون اینکه هیچ مدرک علمی مبنی بر این داشته باشیم که این تفاوت قیمت به دلیل کیفیت بالای داروی خارجی و اثربخشی آن است.او در ادامه گفت: اگر دارویی اثربخشی لازم را نداشته باشد و عوارض آن به میزان معناداری باشد؛ وظیفه اخلاقی سیاست‌گذاران است که نسبت به تامین داروی موثرتر و کم‌عارضه‌تر اقدام کنند؛ اما در حال حاضر سخن‌ها هیچ مبنای علمی ندارد و براساس سلیقه و مزاج است.

وی با اشاره به اینکه ۹۵ درصد بازار دارویی ساخت داخل است و پزشکان تجویز می‌شود، گفت: عملا جامعه پزشکی با داروی ایرانی مشکل ندارد و مخالفت‌ها با انگیزه‌های خاص صورت می‌گیرد. یک پزشک نباید بیمار را مجبور کند که فرش زیر پای خود را بفروشد تا فرد به بازار ناصرخسرو برود و داروی قاچاق خریداری کند. آیا این کار اخلاقی است؟ آیا آن پزشک می‌تواند مبنای علمی برای هزینه‌های گزافی که به مریض تحمیل می‌کند، داشته باشد؟ باز هم تاکید می‌کنم، هر کسی مستنداتی براساس شواهد علمی دارد که داروهای ایرانی فایده ندارد، این مساله را مطرح کند. گاها دارو از هند وارد می‌شود و به آن می‌گویند داروی خارجی. قطعا داروی ایرانی کیفیت پایین‌تری از داروی هندی ندارد.خویی در پاسخ به این سوال که با توجه به تحریم‌ها آیا ممکن است که تولید دارو نیز با مشکل مواجه شود و برای تامین مواد اولیه کمبود وجود داشته باشد؟ گفت: امیدواریم که اتفاق بدی روی ندهد، اما متاسفانه نگاه مدیریت شرایط خاص در سیاست‌گذاری دارو وجود ندارد، به این معنا که برنامه‌ریزی شود تا مردم به زحمت نیفتند.

رئیس انجمن علمی داروسازان ایران تاکید کرد: در اینکه دارو کالای استراتژیک و حیاتی است، شکی نیست و باید نگاه مدیریتی و جهادی خاصی در این خصوص وجود داشته باشد و برنامه‌ریزی‌ها نیز بر مبنای شرایط خاص باشد. واقعیت این است که مردم ایران اگر به جای پراید سوار بنز می‌شدند؛ فوتی‌های رانندگی حتما کمتر می‌شد، اما آیا در شرایط فعلی این امکان را داریم که به همه مردم این ماشین را بدهیم؟خوئی با بیان اینکه به هر حال شرایط خیلی خاص است و تحریم هستیم و باید حساس شد، گفت: شرایط خاصی در رابطه با مخالفت با داروهای ایرانی به وجود آمده است، البته هر نقد علمی در بحرانی‌ترین شرایط هم باید اهمیت داشته باشد، حتی در بدترین شرایط باید داروی باکیفیت برای بیماران تامین کنیم. این وظیفه دولت است؛ اما آیا بدون مستند علمی می‌توان مردم را نگران کرد؟ در هر حال نباید کامل چشم و گوش خود را به نقدها ببندیم، چون ممکن است برخی از این نقدها دلسوزانه باشد، اما بیش از حد هم نباید به برخی صحبت‌ها که از آدم‌های خاص نقد می‌شود، توجه کرد.