تسهیلات وزارت بهداشت برای ورود دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی که تا قبل از تیر امسال در دانشگاههای خارجی درس میخواندند به دانشگاههای علوم پزشکی کشور مورد اعتراض برخی دانشجویان و فعالان صنفی دانشجویی قرار گرفته است. تسهیلاتی که به گفته معاون آموزشی وزارت بهداشت در راستای نوسانات نرخ ارز و برای رفاه حال خانواده این دانشجویان در نظر گرفته شده، اما این موضوع ممکن است در دراز مدت به بروز اختلاف سطح علمی بین پزشکان تربیت شده در دانشگاههای علوم پزشکی منجر شود.
*قبل از تیر بله، بعد از دی خیر
اوایل شهریور امسال بود که محمد باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزیر بهداشت به تقاضاهای زیاد دانشجویان رشتههای علوم پزشکی که در دانشگاههای خارجی مشغول به تحصیل هستند برای ورود به کشور و ادامه تحصیل اشاره کرد و گفت: با توجه به تغییرات ارزی، تسهیلاتی برای افرادی که از قبل در دانشگاههای خارجی مشغول به تحصیل شدند فراهم کردیم، اما با تصویب شورای عالی برنامه ریزی، افرادی که از ابتدای سال 2019 برای تحصیل از ایران خارج میشوند تا آخر دوره تحصیل نمیتوانند به داخل کشور منتقل شوند و پس از تحصیل اگر در دانشگاه معتبر تحصیل کرده باشند میتوانند با ارزیابیهای ویژه و کسب شرایط لازم وارد کشور شوند.سوال اینجاست که چرا طی سالهای گذشته که هم نوسانات نرخ ارز وجود داشت و هم قبولی در کنکور و در رشته پزشکی دشوار بود، چنین تسهیلاتی در نظر گرفته نشد و اگر این تسهیلات برای رفاه حال خانوادههای دانشجویان است، چرا پیش از اینکه این دانشجویان برای تحصیل به کشورهای دیگر بروند، فکری به حال آنها نشد.
* تسهیلات مخصوص قشر خاصی نیست
حمید اکبری، رئیس سابق مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت در واپسین روزهای تصدی این مسئولیت درباره این تسهیلات گفته بود: شرایط جدید بازار ارز باعث شده که خانواده برخی دانشجویانی که خارج از کشور تحصیل میکنند با مشکل مواجه شوند و به همین دلیل برای کمک به این خانوادهها، دانشجویانی که قبل از تیر 97 تحصیل خود را آغاز کردند، اگر واجد سایر شرایط از جمله تحصیل در دانشگاه معتبر، معدل دیپلم، معدل پیش دانشگاهی و معدل واحدهای گذرانده شده مورد نظر باشند میتوانند با گذراندن 36 واحد بر اساس واحدهای موجود در سرفصل رشته مربوطه در دانشگاههای علوم پزشکی ایران، به داخل کشور منتقل شوند.ظاهرا تسهیلات در نظر گرفته شده برای افرادی است که از ارز دولتی استفاده نمیکنند و به گفته اکبری قرار نیست مخصوص قشر خاصی باشد، اما در عمل باید دید که چرا تسهیلات گذراندن 36 واحد تا پیش از این برای همه دانشجویان در نظر گرفته نشده است و اکنون به منظور رفاه حال خانوادههای دانشجویان پزشکی خارج از کشور این تسهیلات برقرار شده، تسهیلاتی که دانشجویان پذیرفته شده داخلی را در دانشگاه های معتبر که از رتبه های بالای کنکور بوده اند، معترض کرده و البته کمبود امکانات آموزشی و افت کیفیت آموزشی را نیز سبب می شودوزارت بهداشت البته تا پیش از شرایط فعلی، همواره دانشجویان علوم پزشکی و خانوادههای آنها را از اعتماد به دانشگاههای غیرمعتبر خارجی بر حذر می داشت و تاکید می کرد که جوانان داوطلب تحصیل در این رشته ها به دانشگاه های خارج از فهرست مورد تایید وزارت بهداشت که دانشگاه های غیر معتبر هستند، نروند.
*مصاحبه دانشگاهها با دانشجویان خارج نشین
یکی از دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که خواست اسمش را ذکر نکنیم از ورود 100 دانشجوی دندانپزشکی از کشور مجارستان به این دانشگاه خبر داد و گفت: این دانشجویان سالانه حدود 100 میلیون تومان در دانشگاه های کشورهایی مثل مجارستان میپردازند و بعد از گذراندن 36 واحد برای تحصیل به داخل کشور میآیند. اکثر این دانشجویان معدل دیپلم پایینی دارند و حتی در ایران کنکور نداده اند، این دانشجویان حمایت می شوند و در واقع به علت مشکلات مالی، دانشگاههای علوم پزشکی به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شدند و از این راه به دنبال کسب درآمد هستند.این دانشجو اضافه کرد: گفته شده که این دانشجویان باید با مصاحبه پذیرش شوند. در حال حاضر نیز مصاحبه این افراد شروع شده و احتمال پذیرش آنها بسیار زیاد است، زیرا در صورت جذب، درآمد خوبی برای دانشگاه خواهد داشت.
این در حالی که برخی دانشگاه های مطرح علوم پزشکی از جمله دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گذشته حتی با انتقال یک دانشجوی داخلی از یک دانشگاه معتبر کشور مثلا از یک دانشگاه دولتی در استانی دیگر به تهران مخالفت می کردند و کمبود استاد و امکانات آموزشی از جمله کمبود شدید یونیت دندانپزشکی را مهمترین علت مخالفت اعلام می کردند. حال سوال اینجاست که کمبود امکانات آموزشی با حضور تعداد قابل توجه دانشجوی جدید که اغلب از سطح علمی پایین تری برخوردارند و در کنکور داخلی قبول نشده اند، چگونه جبران می شود؟امیر محسن ضیایی، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و معاون آموزشی سابق وزیر بهداشت به خبرنگار می گوید: سالهاست دانشجویان ایرانی از دانشگاه های خارجی میتوانند به داخل کشور انتقال پیدا کنند، اما در گذشته باید 72 واحد در دانشگاه خارجی میگذراندند. او می افزاید: در گذشته فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاه ها میتوانستند با گذراندن 36 واحد و با داشتن شرایط لازم از دانشگاه های خارجی به دانشگاههای داخلی منتقل شوند، اما طی دو تا سه ماه گذشته به علت نوسانات نرخ ارز و مشکلاتی که برای خانوادههای دانشجویان به وجود آمد، وزارت بهداشت یک بند از مصوبه را تغییر داد و تعداد واحدهایی که باید دانشجویان در دانشگاههای خارجی بگذرانند را برای همه دانشجویان به 36 واحد کاهش داد.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره انجام مصاحبه با دانشجویان ایرانی از خارج نیز گفت: وزارت بهداشت برای انجام مصاحبه دانشجویان خارج از کشور، این افراد را بین دانشگاههای علوم پزشکی مختلف توزیع کرده که چیزی حدود 300 نفر نیز برای انجام مصاحبه به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی معرفی شده اند. همه این افراد باید در نهایت نامه خود را برای پذیرش از وزارت بهداشت دریافت کنند و بعد به دنبال دریافت پذیرش از دانشگاههای مختلف علوم پزشکی کشور باشند.ضیایی ادامه داد: دانشگاههای علوم پزشکی در ورود دانشجویان کاملا متفاوت عمل میکنند و به طور مثال دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشجویی را پذیرش میکند که واقعا نخبه باشد. از طرفی باید توجه کرد که ورود دانشجو به معنی فارغ التحصیلی نیست و وقتی واحدهای این دانشجویان به میزان مشخصی برسد باید در آزمون جامع علوم پایه شرکت کرده و سپس باید در آزمون پره انترنی نیز شرکت کنند.مرجعیت علمی پزشکان ایرانی یکی از اهداف مورد توجه وزارت بهداشت است که در فاز چهارم طرح تحول سلامت که فاز تحول آموزشی است نیز مطرح شده است. حالا باید دید آیا با حضور دانشجویانی که کنکور را دور زده اند و حالا میتوانند در کنار دانشجویانی بنشینند که به زحمت از سد کنکور گذشته اند، مرجعیت علمی ایران در حوزه علوم پزشکی به چه سرنوشتی می رسد.
ضیایی می گوید: فقط آزمون کنکور را نباید ملاک نخبه بودن دانشجو دانست. یعنی نباید فکر کرد که اگر دانشجویی از یک آزمون با عنوان کنکور عبور نکرده، حتما بی استعداد است.معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می افزاید: این مصوبه را شورای عالی گسترش آموزش پزشکی کشور مصوب کرده و هیچ شائبهای در این رابطه وجود ندارد. در واقع وزارت بهداشت با این مصوبه به دانشجویان ایرانی کمک کرده و این تسهیلات را برای رفاه حال خانوادههای آنان در نظر گرفته است. از طرفی این شرایط برای دانشجویانی که از ابتدای سال 2019 شروع به تحصیل میکنند وجود نخواهد داشت.ضیایی درباره میزان شهریه دریافتی از این دانشجویان می گوید: این دانشجویان در دانشگاههای خارج از کشور مقدار مشخصی شهریه پرداخت میکنند که معادل همان میزان، اما به ریال از آنها توسط دانشگاههای علوم پزشکی و به صلاحدید هیئت امنای هر دانشگاه دریافت میشود.او به رقم شهریه دریافتی از این دانشجویان اشاره نکرد، اما دانشجوی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی رقم تقریبی دریافتی از هر دانشجوی ایرانی از خارج آمده را حدود 100 میلیون تومان برای هر ترم تخمین زد.