گروه بینالملل: اتحادیه اروپا، چین و روسیه برای نجات برجام تلاش میکنند. از راهاندازی یک "سوئیفت اروپایی" و از ایجاد مبادله بدون پول نفت با کالا سخن میرود. یک مقام ارشد آمریکا گفته است این تلاشها نتیجهای نخواهند داشت.
در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل، تلاشها پیرامون حفظ و نجات توافق هستهای با ایران افزایش یافته است. در نشست گروه چهار به اضافه یک و نماینده جمهوری اسلامی، از راهحلهایی سخن به میان آمده که میبایست زمینههای داد و ستد با ایران را بدون واهمه از تحریمهای آمریکا فراهم کند. خبرگزاری رویترز روز سهشنبه ۳ مهر (۲۵ سپتامبر) به نقل از هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان، از لزوم یافتن راهحلی برای تراکنشهای مالی با جمهوری اسلامی خبر داده است. به باور وزیر امور خارجه آلمان، تنها راه نجات برجام یافتن امکانی برای تضمین و تداوم مناسبات مالی با جمهوری اسلامی است. این در حالی است که مقامات دولت آمریکا بر این باورند که این تلاشها راه به جایی نمیبرد و آمریکا حتی از این امکان نیز برخوردار است که در صورت لزوم دامنهتحریمهای پیش بینی شده علیه ایران را نیز گسترش دهد.
یکی از دیپلماتهای ارشد آمریکا در گفتوگو با سیاستمداران اروپا در نشستی که در بروکسل برای بررسی پیامدهای خروج آمریکا از توافق هستهای برگزار شده بود، گفته است که تلاشهای اروپا برای نجات برجام بیفرجام است و ره به جایی نمیبرد. رویترز به نقل از این دیپلمات ارشد آمریکا نوشته که اتحادیه اروپا شش هفته قبل از شروع فاز دوم تحریمهای ایران چارهای جز پذیرش این موضوع ندارد که قادر نیست مانع اجرای تحریمها شود. خبرگزاری رویترز در عین حال نوشته است که اتحادیه اروپا موفق نشده یک راه حل قانونی برای محافظت از شرکتهایی که با ایران داد و ستد دارند، در برابر مجازاتهای آمریکا بیابد.
بر اساس گزارش رویترز، حجم مبادلات ماهانه بین اتحادیه اروپا و ایران در سال جاری بالغ بر دو میلیارد یورو بوده است. این در حالی است که بسیاری از شرکتهای بزرگ اروپایی تصمیم گرفتهاند از بازار ایران خارج شوند. با توجه به تحریمهای نفتی ایران، میزان بازرگانی ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیش از این کاهش خواهد یافت. از ماه مه تا کنون، بسیاری از شرکتهای بزرگ اروپایی و از جمله شرکتهایی چون پژو، رنو، تلهکوم آلمان و ایرباس به فعالیتهای خود در ایران خاتمه دادهاند. افزون بر آن، شرکتهای هواپیمایی ایرفرانس و بریتیش ایرویز نیز پروازهای خود به ایران را متوقف کردهاند.
"معامله با ایران یا معامله با ما" دو گزینه یک انتخاب تعیین کننده است که دونالد ترامپ در برابر شرکتها و کشورهای مختلف جهان قرار داده است. خبرگزاری رویترز به نقل از این دیپلمات ارشد آمریکا گفته است: «اگر شما تصمیم بگیرید با دشمن آمریکا معامله و تجارت داشته باشید، دیگر نمیتوانید با آمریکا همکاری و معامله داشته باشید.» این دیپلمات برای اثبات ناکارآمدی تلاشهای اتحادیه اروپا و از جمله طرح ایجاد "سوئیفت اروپایی" به عدم تمایل بانک سرمایهگذاری اروپا برای همکاری مالی با ایران اشاره کرده است. خبرگزاری رویترز به حذف ایران از سیستم مالی سوئیفت اشاره کرده و نوشته است که گرچه آمریکا در سوئیفت از حق تصمیمگیری مطلق برخوردار نیست، اما بانکها و دیگر موسسات مالی از ترس مجازاتهای آمریکا به سیاست این کشور در این زمینه گردن مینهند.