در طول چند سال گذشته، بسیاری از محققان به دنبال یافتن راههای شناسایی بیماری آلزایمر در مراحل اولیه و قبل از شروع علائم عمده آن بودهاند.تحقیقات نشان میدهد که علائم مشخصی از زوال در شبکیه چشم میتواند نشانگر زوال سیستم عصبی باشد.تحقیقات جدیدی که در نشست سالیانه آکادمی چشم پزشکان آمریکا ارائه شده است، نشان میدهد که بیماری آلزایمر در عرض چند ثانیه با استفاده از اسکن غیرتهاجمی چشم قابل تشخیص است.این زمینه تحقیق به واسطه یک نوع جدید از تکنولوژی تصویربرداری غیرتهاجمی به نام آنژیوگرافی توموگرافی وابستگی نوری(OCTA) به شکل پرشتاب توسعه یافته است. این فناوری جدید اجازه میدهد تا پزشکان به سرعت، تصاویر با وضوح بالا که جریان حجمی خون داخل چشم را نشان میدهد، تولید کنند.یک تیم از دانشگاه دوک از تکنولوژی OCTA برای بررسی تغییرات شبکیه که با بیماری آلزایمر همراه است، استفاده کرد. این تحقیق، دادههای چشم را که در افراد سالم و کسانی که دارای اختلال شناختی خفیف بودند، مقایسه کرد.
نتایج اولیه نشان داد که چندین نشانگر زیستی(بیومارکر) در افراد مبتلا به آلزایمر، از جمله نازک شدن یک لایه شبکیه و کاهش رگهای خونی شبکیه، وجود دارد. مهمتر از همه این که تغییرات در بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف مشاهده نشد و این نشان میدهد که بررسی چشم ممکن است راه خوبی برای تمایز بین مراحل اولیه آلزایمر و زوال شناختی مرتبط با سن باشد.مطالعهای دیگر تغییرات چشم افرادی را که سابقه خانوادگی آلزایمر داشتند، اما هنوز نشانههای این بیماری را نشان نداده بودند، بررسی کرد.این تحقیق نشان داد که نازکی قابل توجهی در لایه داخلی شبکیه میتواند نشان دهنده سابقه ژنتیکی آلزایمر باشد.
اسکنهای مغزی نشان داد که نازک شدن شبکیه با کاهش حجم هیپوکامپ ارتباط دارد. محققان تصور میکنند که این نازک شدن شبکیه ممکن است یک نشانگر موثر برای نشان دادن شروع آلزایمر، خیلی قبلتر از بروز علائم بالینی عمده باشد.این تحقیقات جدید، مطالعات متعددی را که نشان میداد نشانههای زوال عصبی در چشم دیده میشود، تایید میکنند.مطالعهای از محققان کره جنوبی در اوایل سال جاری نشان داد که یک ارتباط احتمالی بین نازک شدن شبکیه و شروع بیماری پارکینسون وجود دارد. در حالی که مطالعهای جذاب از مرکز پزشکی Cedars-Sinai که در سال 2017 انجام شد، کشف کرد که پروتئینهای سمی مشابه که مسئول رشد و پیشرفت بیماری آلزایمر شناخته میشوند را میتوان در شبکیه شناسایی کرد.در هر حال، اگر این نشانگرهای زیستی مراحل اولیه بتوانند شواهد کافی برای تشخیص زودهنگام را فراهم کنند، ما یک ابزار ارزشمند برای کمک به تشخیص و درمان انواع بیماریهای مغزی خواهیم داشت.