غلامرضا ظریفیان با اشاره به انتخاباتی دانستن سازوکار شورای عالی سیاستگذاری که شروع به کار آن را به معنای آغاز فضای فعالیتهای انتخاباتی تلقی میکنند، گفت: انتخاباتی دانستن سازوکار شورای عالی سیاستگذاری ارائه تصویر ناقصی از این نهاد است. شورای عالی در ابتدا به این منظور شکل گرفت تا طیف گسترده احزاب اصلاحطلب را که در چهارچوب اصلی اصلاحات اما با سلیقههای مختلف شکل گرفته بودند، در یک مجموعه گرد هم آورد. این سازوکار شورای عالی سیاستگذاری در واقع به این دلیل بود که در عین تنوع و تکثر در ارتباط با مسائل مختلف که یکی از مهمترین آنها انتخابات است یا در خصوص موارد مبتلابه جامعه در جلسات شورای عالی به جمعبندی برسند و در موارد مهم بتوانند یک سیاست واحدی را اتخاذ کنند.
وی ادامه داد: بنابراین کارکرد شورای عالی سیاستگذاری فراتر از انتخابات است و به نظر میرسد با همین دید انتخاباتی شکلگیری آن با تاخیر صورت گرفته است. جبهه اصلاحات نیازمند این است که در مسائل مهمی که کشور با آن روبرو است بتواند در عرصه سیاستورزی واکنش پخته و متناسب با نیاز کشور را نشان دهد. به نظر من هم میرسد که اگر الان را به اینکه فضای انتخاباتی باید آغاز شود معطوف کنیم؛
در فضای انتخاباتی هر اتفاقی قابل وقوع است
وی افزود: هرچند به هرحال انتخابات چند لایه دارد و طبیعتا لایههای زیرین ارزیابیها و نظرسنجیها و امکانسنجیها است که معمولا احزاب انجام میدهند و طبیعتا کسانی که فکر میکنند مناسب مجلس هستند را باید در بستر تاریخی طولانیتری مورد بررسی قرار داد؛ ولی فضای امروز کشور با توجه به مشکلات موجود فضای انتخاباتی نیست و طبیعتا هم ورود به لایه علنی شدن گفتوگوهای تبلیغاتی که میتوان لایه ششم یا هفتم انتخابات دانست به صلاح نخواهد بود.
این فعال سیاسی اصلاحطلب در خصوص وضعیت فعلی سبد رای اصلاحطلبان نیز گفت: اینکه اصلاحطلبها با چه اقبال اجتماعی روبرو میشوند؛ تجربه سالهای اخیر انتخابات در ایران مخصوصا در سالهای پس از ۸۸ که ما با مشکلات زیادی مواجه بودیم، نشاندهنده این است که فضای انتخاباتی معمولا فضای یک یا دوماه آخر است و در آن فضا باید ارزیابی کرد که اقبال مردم به چه صورت و به سمت کدام جریان خواهد بود. نظرسنجیها نیز در ماههای آخر صورت میپذیرد. در آن مقطع زمانی است که متوجه میشویم مردم چقدر به صحنه میآیند و در صورت حضور نیز با چه نوع تمایل و گرایشی میآیند.
وی ادامه داد: ما در سالهای مختلف شاهد فراز و نشیبهای زیادی چه در انتخابات مجلس و چه در انتخابات ریاستجمهوری بودیم. برای مثال در انتخابات دور دوم آقای روحانی؛ در شش ماه آخر بسیاری از صاحبنظرها معتقد بودند با توجه به عملکرد و نگرانیهایی که وجود دارد، یخ جامعه برای حضور در صحنه آب نخواهد شد. فضای دانشگاهی به شدت سرد بود و در جامعه هم به همین صورت؛ اما در دوماه آخر به دلیل نوع رقابتهایی که به وجود آمد دیدیم که حضور مردم حتی از دور نخست نیز بیشتر شد. البته من نمیخواهم بگویم سال آینده نیز همین اتفاق خواهد افتاد اما در فضای انتخاباتی هر اتفاقی قابل وقوع است.
ناتوانی دولت در مدیریت نارضایتیها، بر میزان رای مردم تاثیر مستقیم خواهد داشت
وی افزود: نوع مکانیزم انتخابات در ایران به گونهای است که تنها پس از مشخص شدن افراد تایید صلاحیت شده میتوان ارزیابی کرد چه درصدی از مردم به صحنه خواهند آمد. مخصوصا در انتخابات مجلس که شکل ملی نداشته و محلی است انگیزهها کاملا با انتخاباتهای ملی متفاوت بوده و در هر استانی ممکن است با استان دیگر متفاوت باشد. چراکه انتخابات در این مناطق جنبههای محلی و قومیتی هم پیدا میکند و فقط عرصه سیاست نیست که مردم را به صحنه میآورد. بنابراین الان برای اینکه بتوانیم مسیر روشنی از انتخابات مجلس داشته باشیم، خیلی زود است.
معاون پیشین وزیر علوم در دولت اصلاحات همچنین تاکید کرد: البته با شرایطی که امروز با آن روبرو هستیم اگر بخواهیم وارد فضای انتخابات شویم قطعا با کمترین سطح مشارکت مواجه میشویم؛ دلسردیها، دلمردگیها و دلخوریها مخصوصا از شخص آقای روحانی حتی در جامعه طرفداران جریان اصلاحات نیز به شدت افزایش پیدا کرده و زمینه مساعد انتخابات نیست. وی ادامه داد: با این وجود اما تجربه انتخاباتی به ما میگوید باید نخست به صحنه برویم و آن فضای هماوردیها تاحدودی موثر خواهد بود. البته اگر میزان کارآمدی دولتی که مردم به آن رای دادند در این مدت باقی مانده تا انتخابات افزایش پیدا کرده، ثبات نسبی اقتصادی در جامعه حاکم شود و تا حدی بر مشکل اشتغال فائق بیاییم؛ طبیعتا این هم تاثیر مستقیمی بر بحث انتخابات خواهد داشت، اگر نه دولت ضعفهای جدی از خودش نشان دهد و نتواند بر نارضایتیها مدیریت داشته باشد طبیعتا بر میزان رای مردم تاثیر مستقیم خواهد داشت.
هم اصلاحطلبان و هم اعتدالیون باید نگران سبد رای خود باشند
وی افزود: بنابراین در عین حال که فکر میکنم هم اصلاحطلبان و هم اعتدالیون باید نگران سبد رای خود باشند و در این ارتباط سیاستهای بهتری را اتخاذ کنند و این جای نگرانی دارد؛ ولی برای اینکه بتوانیم قضاوت درستی در خصوص انتخابات داشته باشیم تجربه چهل ساله من میگوید با فضای کنونی نمیتوان به قضاوت فضای انتخابات نشست و فضای انتخاباتی معطوف به همان دو سه ماه آخر است.
ظریفیان در خصوص لزوم استفاده درست جریانهای سیاسی از ماههای باقیمانده تا انتخابات برای بهبود فضای ناامیدی و تضمین مشارکت در انتخابات سال ۹۸ نیز گفت: جامعه ما در عین حال که اگر فضا مناسب باشد به سمت جریان اصلاحات گرایش دارد اما در عین حال این تجربه را هم دارد که به جریانی چک سفید نمیدهد. طبیعتا هر جریان سیاسی متناسب با نقشآفرینی در راستای نیازهای جامعه که بخش مهم آن کارآمدی اقتصادی است مورد اقبال آنها در زمان انتخابات قرار میگیرد.
جریان اصلاحات گفتوگوی جدی با رقبا را در دستور کار قرار دهد
وی ادامه داد: بنابراین همه این موارد دست به دست هم می دهند و اقبال یا عدم اقبال را ایجاد میکنند. اصلاحطلبان نیز باید در این فرصت پیشرو به یک بازبینی نسبت به برخی از رویهها دست بزنند و ارتباط بهتری را با افراد جامعه تبیین کنند. همچنین باید تصویر درستی از اینکه چرا مردم باید در عرصه انتخابات حضور داشته باشند به آنها ارائه شود. معتقد هستم جریان اصلاحات باید گفتوگوی جدی با رقبا را نیز در دستور کار قرار دهد چرا که جامعه امروز ما از تنازعات و درگیری هایی که حاصلی برای آنها ندارد خسته شده است. این جامعه در عین حال که میخواهد عزتش در فضای داخلی و خارجی حفظ شود مایل است زندگی کند و کسی که به زندگی او پاسخ درخور بدهد طبیعتا سبد رای را به سمت خود می کشد.