خاک مازندران نمک خوار شده!

محمدعلی بهمنیار بخشی از مشکلات کشاورزی استان را مربوط به شوری خاک اعلام و اظهار کرد: کشت هر محصولی نیاز به آب و خاک مناسب داشته و هرچه شور این عناصر کمتر باشد گیاه رشد بهتری داشته و تنش کمتری را تجربه می‌کند.بهمنیار از درجه بندی شوری خاک و آب سخن گفت و خاطرنشان کرد: خاک هایی با درجه شوری 2 و 3 و 4 ظرفیت کشت را داشته و هر چه درجه و کلاسه بندی بالاتر رود قابلیت بهره برداری با محدودیت های بیشتری مواجه خواهد شد.وی، انتخاب گیاه متناسب با محیط کشت را یکی از راهکارهای مدیریت کشاورزی دانست و تاکید کرد: تحمل گیاهان نسبت به شوری متفاوت بوده و هر گیاهی در محیط خاص خود دارای بهترین بهره وری است که انتخاب درست گیاه متناسب با اقلیم می‌تواند کمک بسیاری به افزایش تولید داشته باشد.عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه باید در مسیری حرکت کنیم که باعث تشدید شوری خاک نشویم اظهار کرد: می توان خاک شور را با استفاده از اصلاح کننده‌ها و زهکش مناسب، طی سالهای طولانی مورد استفاده قرار داد به نحوی که مقدار شوری خاک بیشتر نشود.

بهمنیار با اشاره به اینکه خاک مطلوب کشت، در شرایط مدیریت نامناسب و نبود زهکش پس از چند سال بهره برداری می‌تواند شور شود گفت: این شوری می تواند به جهت استفاده متوالی و غیر اصولی از زمین های کشاورزی حتی تا دو یا سه برابر افزایش یافته و در طولانی مدت خاک غیر قابل کشت شود. در چنین شرایطی گیاهی که قبلا کشت شده دیگر کارایی نداشته و اگر هم مجدد کشت شود راندمان آن به شدت کاهش خواهد یافت.این محقق، پژوهشگر و استاد دانشگاه، نمک موجود در خاک را مانع جذب آب توسط گیاه اعلام و تصریح کرد: حتی اگر آبیاری در زمین های شور انجام شود به دلیل افزایش پتانسیل اسمزی، قابلیت جذب آب و مواد غذایی توسط گیاه کاهش پیدا کرده و گیاه دچار تنش هایی در زمان رشد خواهد شد.مدیر گروه خاکشناسی دانشگاه علوم کشاورزی ساری، زیاد شدن نمک را باعث افزایش PH خاک و غیر قابل جذب شدن برخی عناصر توسط گیاه عنوان و تاکید کرد: به دلیل متفاوت بودن شرایط رشد و حساسیت های موجود در زمان نمو گیاه برخی اتفاقات مانند جوانه زنی و دانه بندی متاثر از شوری خاک دچار اختلال می‌شود.

پوک شدن دانه‌های برنج در مازندران در زمان برداشت متاثر از شوری خاک است
بهمنیار، سبز نشدن برخی بذور و پوک شدن دانه های محصولات زراعی را نشانه شوری خاک دانست و افزود: تنش ناشی از شوری در مراحل حساس رشد، حتی بر روی گیاهانی که نسبت به شوری مقاومت بیشتری دارند نیز اثرات منفی می گذارد.وی پوک شدن دانه های برنج در زمان برداشت را متاثر از شوری دانست و گفت: تشدید شوری به دلیل کم آبی در تابستان و همچنین افزایش دما که باعث شدت یافتن واکنش ها می شود باعث شده تا تنش شوری بیشتر خودنمایی کرده و باعث خسارت به تولید محصول برنج شود.عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران از وجود میکرو ارگانیسم ها در خاک خبر داد و اظهار کرد: فعالیت این میکرو ارگانیسم ها سبب شده تا عناصر غذایی خاک قابلیت جذب برای گیاه داشته باشند.بهمنیار، نمک موجود در خاک را سبب کاهش فعالیت میکروارگانیسم ها عنوان و تاکید  کرد: تعداد میکروارگانیسم ها در محیط شور نسبت به غیر شور کاهش یافته که این عمل به شکل مستقیم بر قابلیت جذب گیاهان و حاصلخیزی خاک تاثیرات منفی خواهد گذاشت.

شوری خاک مازندران از تبعات تغییرات اقلیم است
استاد و مدیر گروه خاکشناسی دانشگاه ساری در بخش دیگری از گفت‌وگو از تغییرات اقلیم سخن به میان آورد و گفت: تغییرات اقلیم در مازندران به سمتی حرکت می کند که در این استان با کاهش و تغییر پراکندگی بارش ها نسبت به فصول مواجهیم ضمن اینکه شدت بارش ها نیز افزایش پیدا کرده است.وی، کاهش ذخیره آب های زیرزمینی و منفی شدن بالانس آن در منابع آبی را از تبعات تغییر اقلیم عنوان و خاطرنشان کرد: افزایش برداشت آب از منابع زیرزمینی و نیز نزدیکی به دریای خزر سبب شده تا آب شور دریا وارد منابع زیرزمینی شده و هر ساله با تداوم خشکسالی ها، شوری به منابع بالادستی نیز راه پیدا کند.بهمنیار با بیان اینکه برداشت بی رویه و بیش از حد سبب افزایش املاح منابع و کاهش دبی آب می شود، خطرنشان کرد: گرما و دمای بالا نیز باعث تشدید شوری شده و واکنش های شیمیایی آب شور را افزایش می‌دهد که ثمره آن تاثیرات منفی بر تولیدات کشاورزی است.عضو هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری با تصریح اینکه در 50 سال گذشته هیچ چاهی در شرق مازندران وجود نداشت گفت: نیاز آبی مازندران در سال های اخیر به دلیل خشکسالی افزایش یافته و باعث برداشت آب های زیر زمینی شده است.وی با اشاره به اینکه باید به سمت تقویت منابع آبی زیر زمینی و جایگزینی آب های سطحی به جای آن حرکت کنیم، خاطرنشان کرد: مدیریت استفاده از منابع آبی، امروز بیش از گذشته باید مورد توجه قرار گیرد.

کود؛ راه حل موقتی برای جبران کاهش رشد گیاه
مدیر گروه خاکشناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری استفاده از کود برای جبران کاهش رشد گیاهان را راه حلی موقتی دانست و خاطرنشان کرد: مصرف کودهای شیمیایی در آینده باعث تبعات منفی بر روی خاک می شود.این محقق، پژوهشگر و استاد دانشگاه ضمن یادآوری ارزش اقتصادی و هزینه کودها به خطرات استمرار استفاده از آنها اشاره و تاکید کرد: در همه مسائل کشاورزی مدیریت درست و اصولی باید انجام شود تا شاهد کاهش آلودگی خاک چه به لحاظ شوری و سایر آلاینده ها در آینده نباشیم.