باشگاه‌های مثبت ایدز، پشت در مانده اند

 باشگاه‌های مثبت ایدز به همت سازمان‌های مردم نهاد در راستای حمایت از بیماران مبتلا به HIV فعالیت می‌کنند. این مراکز اصولا چند نوع بودجه دریافت می‌کنند که بخشی از آن از طریق بودجه بین المللی با عنوان گلوبال فاوند و زیر نظر وزارت بهداشت هزینه شده و بخشی دیگر از طریق کمک‌های مردمی تامین می‌شود. باشگاه‌های مثبت ایدز اصولا خدمات حمایتی و درمانی و حتی روانپزشکی به مبتلایان HIV ارائه می‌کنند که بخشی از این خدمات توسط مبتلایان به سایرین ارائه می‌شود. این مراکز حمایتی برای جلب مشارکت مبتلایان به ایدز و فعالیت اجتماعی آنان تاسیس و راه اندازی شده و اگر در ریل صحیح حرکت کند، می‌تواند نقش موثری در بهبود کیفیت مبتلایان به HIV و البته پیشگیری از ابتلای سایرین داشته باشد. از طرفی برخی خدمات این مراکز در مراکز بهداشتی و درمانی دیگر ارائه نمی‌شود؛ در حالی که مبتلایان به ایدز به این خدمات بهداشتی و درمانی نیاز دارند.در باشگاه‌های مثبت ایدز که زیر نظر سازمان بهزیستی یا دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور فعال هستند، به مبتلایان HIV و خانواده‌های آنها برای پربارتر شدن زندگی اجتماعی کمک می‌شود.همچنین افراد به یکدیگر کمک می‌کنند تا رفتارهای پرخطر را کنار گذاشته و زندگی سالمی داشته باشند.

* سابقه تشکیل باشگاه‌های مثبت ایدز
سابقه تشکیل این باشگاه‌ها به حدود 14 تا 15 سال پیش بر می‌گردد و یکی از رویکردها در زمینه HIV این است که از حضور خود مبتلایان استفاده شود.حمیدرضا شاعری، مدیرعامل انجمن ایدز ایران درباره باشگاه‌های مثبت ایدز به خبرنگار سلامت ایرنا می‌گوید: باشگاه‌های مثبت ایدز برای جلب مشارکت مبتلایان تشکیل شده که سازمان‌های مردم نهاد با سازمان بهزیستی کشور یا وزارت بهداشت قرارداد بسته و این باشگاه‌ها را تاسیس می‌کنند.وی ادامه می‌دهد: از سال 1384 این باشگاه‌ها در کشورها تاسیس شدند که اولین مورد نیز در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران تشکیل شد.مدیرعامل انجمن ایدز ایران می‌گوید: همه کارهای باشگاه‌های مثبت ایدز باید توسط خود افراد مبتلا انجام شود تا یک نوع مشارکت اجتماعی شکل بگیرد.

* بودجه باشگاه‌های مثبت
شاعری درباره بودجه مورد نیاز باشگاه‌های مثبت ایدز می‌گوید: تشکیلاتی با عنوان UNAIDS در سازمان ملل متحد وجود دارد که بودجه‌ای با عنوان گلوبال فاوند دارد و در راستای پیشگیری از ایدز به سازمان‌های مردم نهاد داده می‌شود. این مبلغ باید زیر نظر وزارت بهداشت خرج شود و در واقع بودجه عمومی برای پیشگیری از ایدز است.البته حمایت‌های مردمی به صورت مالی نیز به این مراکز تخصیص پیدا می‌کند.فرید براتی سده، رئیس کمیته ایدز و معاون پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی کشور در همایش روز جهانی ایدز به عدم تخصیص بودجه این سازمان در برنامه مبارزه با ایدز بر اساس برنامه استراتژیک چهارم انتقاد کرد و گفت: تا سال گذشته که سال سوم برنامه استراتژیک چهارم مبارزه با ایدز در کشور بود، میزان اعتبار پرداختی سازمان بهزیستی فقط 3 میلیارد تومان بود.

* ادامه فعالیت باشگاه‌های مثبت ایدز
براتی سده در این همایش به برگزاری جلسه ای با مسئولان وزارت بهداشت برای تعیین تکلیف باشگاه های مثبت ایدز نیز اشاره کرد و اظهار داشت: جلسه ای در این زمینه برگزار شد تا روشن شود این باشگاه ها در حوزه سازمان بهزیستی قرار دارند یا در حوزه وزارت بهداشت هستند. با این وجود متوجه شدیم دلیل خروج وزارت بهداشت از طرح باشگاه های مثبت ایدز این بوده که آنها بودجه ای در این حوزه نداشتند و به این علت حاضر شدند تا این برنامه را به سازمان بهزیستی واگذار کنند.موضوعی که پروین افسر کازرونی، رئیس اداره پیشگیری از ایدز و بیماری های آمیزشی وزارت بهداشت آن را رد می کند. کازرونی در این رابطه به خبرنگار سلامت ایرنا می گوید: این باشگاه ها به هیچ عنوان تعطیل نشدند و در حال فعالیت هستند. البته برای توانمندسازی نیازمند حمایت بیشتری هستند. صحبت هایی که در این زمینه انجام شده فقط برای جلب حمایت های بیشتر بوده است.رئیس اداره پیشگیری از ایدز و بیماری های آمیزشی وزارت بهداشت درباره تعداد باشگاه های مثبت ایدز در کشور می گوید: در حال حاضر 25 باشگاه مثبت ایدز تحت نظر دانشگاه های علوم پزشکی در کشور فعالیت می کنند. البته سازمان های مردم نهاد یا موسسه ها قرارداد می بندند و این باشگاه ها را مدیریت می کنند. به هر حال وزارت بهداشت همچنان این کار را پیش می برد و متوقف نخواهد شد.

*مشکل مجوز یکی از باشگاه‌های مثبت ایدز
لیلا ارشد، مدیرعامل یکی از مراکزی است که به مبتلایان HIV خدمات حمایتی و درمانی ارائه می کند. مرکزی با عنوان خانه خورشید که ویژه زنان است، اما هنوز نتوانسته مجوزی از وزارت بهداشت یا سازمان بهزیستی برای راه اندازی باشگاه مثبت ایدز بگیرد؛ زیرا این مراکز باید یا از سازمان بهزیستی یا از وزارت بهداشت برای فعالیت خود مجوز داشته باشند.ارشد درباره این مشکل می گوید: مرکز ما به این علت که از وزارت کشور مجوز دارد، هیچ قراردادی با سازمان بهزیستی یا وزارت بهداشت ندارد و در نتیجه هیچ بودجه ای نیز دریافت نمی کنیم. هزینه های این مرکز به وسیله پروژه های مختلف و کمک های مردمی تامین می شود.وی ادامه می دهد: مرکز خانه خورشید 14 سال است که در محله دروازه غار تهران به زنان مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر و مبتلایان به HIV و کسانی که در معرض ابتلا هستند، خدمات ارائه می کند. البته در 10 سال ابتدایی به 100 زنی که سوء مصرف مواد مخدر داشتند خدمات ارائه کردیم و بعد از آن به زنانی که مصرف مواد مخدر را ترک کردند خدمات می دهیم. به طور مثال به این افراد خدمات دندانپزشکی و غیره ارائه می شود.

مدیرعامل خانه خورشید می‌گوید: خدمات در این مرکز به مبتلایان HIV ارائه می شود، اما حمایت و بودجه ای از طرف سازمان بهزیستی یا وزارت بهداشت دریافت نمی کنیم.با این حال به نظر می رسد مراکزی که به صورت مردم نهاد در زمینه پیشگیری از ایدز فعالDت می کنند، نیازمند توجه بیشتری از طرف سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت هستند تا توان ارائه خدمت داشته باشند. هرچند تعداد این مراکز که تحت پوشش وزارت بهداشت است، فقط به 25 مرکز در سطح کشور می رسد، اما همین تعداد هم نقش موثری در فرهنگ سازی برای پیشگیری دارند و می توانند آموزش ها و آگاهی سازی را با هزینه های بسیار کمتری نسبت به برگزاری همایش ها و ساخت کلیپ ها توسط سازمان ها و وزارتخانه های دولتی انجام دهند. مراکزی که با حضور خود مبتلایان به HIV و به صورت میدانی در محله ها و بخش هایی از شهر که تجمع معتادان و سایر افراد در معرض خطر بیشتر است، مراجعه کرده و به حرف اکتفا نمی کنند. این در شرایطی است که می توان با گذاشتن بودجه این مراکز میان یک قدرمطلق، بودجه باشگاه های مثبت ایدز را مثبت و از منفی شدن آنها پیشگیری کرد.