تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۰۵ ساعت ۰۹:۴۰
کد مطلب : ۱۶۸۰۵۴
ایران، هند و افغانستان در چابهار به هم رسیدند
گروه اقتصادی: راهکارهای عملیاتی سازی موافقتنامه چابهار بین ایران، هند و افغانستان اخیرا در اولین نشست کمیته اجرایی سازی موافقتنامه چابهار به امضا رسید تا هندی‌ها رسما کار خود را به منظور فعالیت اپراتوری در بندر شهیدبهشتی چابهار آغاز کنند.
موافقتنامه ترانزیتی سه جانبه بین کشورهای ایران، هند و افغانستان با هدف تسریع، تسهیل و ارتقای ترانزیت چابهار و اتصال کشور هند و افغانستان به کشورهای آسیای میانه از طریق بندر چابهار، توسعه صادرات سه کشور و ایجاد کریدور بین المللی بین کشورهای مذکور در خرداد ماه سال ۱۳۹۵ به امضای روسای جمهور ایران و افغانستان و نخست وزیر هند رسید تا در نهایت روز دوشنبه هفته جاری همزمان با اولین نشست کمیته اجرایی‌سازی "موافقتنامه چابهار"، شرکت IPGL هند فعالیت خود را در بندر چابهار آغاز کند و قرارداد اجاره و بهره برداری بخشی از فاز یک بندر شهیدبهشتی چابهار بین اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان و شرکت ایندیا پورت گلوبال لیمیتد (IPGL) به امضا برسد.
این درحالی است که راهکارهای عملیاتی سازی تفاهم نامه چابهار در ۹ بند به امضای نمایندگان سه کشور جمهوری اسلامی ایران، جمهوری هندوستان و جمهوری اسلامی افغانستان رسید و بر اساس تفاهم نامه امضا شده قرار بر این شد تا کارگروه مطالعاتی در خصوص رقابتی کردن هزینه کلی کریدور چابهار، نسبت به کریدورهای رقیب تشکیل شود.از دیگر موضوعات مطرح شده در این نشست که به اجماع سه کشور رسید، بررسی مسائل گمرکی و حمل و نقل زمینی بود و مقرر شد کارگروه مربوطه در این زمینه نیز مطالعات اجرایی لازم را انجام دهد.گفتنی است نشست دوم این کمیته در نیمه اول سال ۲۰۱۹ به میزبانی هندوستان برگزار می شود.
تفاوت راهبری و اداره کردن با حاکمیت و مالکیت بنادر
در تمام فعالیت های مربوط به هر بندر، یک قسمت اعمال حاکمیت و جایگاه دولت است و قسمتی دیگر مربوط به عملیات و راهبری است، بنابراین حاکمیت و مالکیت بنادر، قابل واگذاری نیست و در همه کشورها، حاکمیت بنادر از سوی دولت ها انجام می‌شود.تا سال ۱۳۷۵، راهبری عملیات در بنادر، توسط سازمان بنادر انجام می شد و در آن مقطع، همه فعالیت های توسعه ای، تأمین تجهیزات و... بر عهده سازمان بنادر بود؛ به چنین بنادری، بنادر دولتی می گفتند و در دنیا هم چنین امری رواج داشت. از یک مقطع زمانی به بعد بنادر دولتی به بنادر ابزاری تبدیل شدند و بر این اساس دولت ها اسکله ها را می سازند و تجهیزات را می خرند و دولت قوانین و مقررات را برای نواحی بندری تعیین و اعمال می کند و پس از آن نیز به صورت اکران عمومی و یا مذاکره ای راهبری و اپراتوری بنادر دنبال می شود.
حضورهندی ها در بندر چابهار چگونه خواهد بود؟
در موضوع بندر چابهار، بر اساس مطالعاتی که مشاور در گذشته انجام داد و این مطالعات تصویب شد، مبنای سرمایه گذاری قرارداد چهار فاز برای توسعه بندر چابهار لحاظ شده است. با عملیاتی شدن این چهار فاز، ظرفیت این بندر استراتژیک به ۷۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن می رسد.قرار است راهبری یک فاز از چهار فاز بندر شهید بهشتی چابهار، توسط اپراتور هندی (IPGL) انجام شود. این شرکت در بنادر هند و سایر کشورها فعالیت اپراتوری دارد و طرح سرمایه گذاری هندی ها در زمینه تامین تجهیزات در قالب قرارداد ۱۰ ساله است.قرارداد ایران با اپراتور شرکت هندی در دو قالب موقت و اصلی است. قرارداد موقت ۱۸ ماهه (یک سال و نیم) است و مربوط به اجاره و بهره برداری بخشی از فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار است. موضوع قرارداد اپراتوری ۱۰هکتار (محوطه کانتینری، کالا، ساختمان اداری، رفاهی، تعمیرگاه و... ) از فاز اول بندر شهید بهشتی، ۳۶۰ متر اسکله کانتینری و چند منظوره و در نهایت استفاده از تجهیزات موجود و اجاره بخشی دیگر است. در قرارداد اصلی که مدت آن ۱۰ سال است ۶۴۰ متر اسکله و ۷۰ هکتار محوطه و تامین تجهیزات مدنظر قرار گرفته است.
این درحالی است که راهکارهای عملیاتی سازی تفاهم نامه چابهار در ۹ بند به امضای نمایندگان سه کشور جمهوری اسلامی ایران، جمهوری هندوستان و جمهوری اسلامی افغانستان رسید و بر اساس تفاهم نامه امضا شده قرار بر این شد تا کارگروه مطالعاتی در خصوص رقابتی کردن هزینه کلی کریدور چابهار، نسبت به کریدورهای رقیب تشکیل شود.از دیگر موضوعات مطرح شده در این نشست که به اجماع سه کشور رسید، بررسی مسائل گمرکی و حمل و نقل زمینی بود و مقرر شد کارگروه مربوطه در این زمینه نیز مطالعات اجرایی لازم را انجام دهد.گفتنی است نشست دوم این کمیته در نیمه اول سال ۲۰۱۹ به میزبانی هندوستان برگزار می شود.
تفاوت راهبری و اداره کردن با حاکمیت و مالکیت بنادر
در تمام فعالیت های مربوط به هر بندر، یک قسمت اعمال حاکمیت و جایگاه دولت است و قسمتی دیگر مربوط به عملیات و راهبری است، بنابراین حاکمیت و مالکیت بنادر، قابل واگذاری نیست و در همه کشورها، حاکمیت بنادر از سوی دولت ها انجام می‌شود.تا سال ۱۳۷۵، راهبری عملیات در بنادر، توسط سازمان بنادر انجام می شد و در آن مقطع، همه فعالیت های توسعه ای، تأمین تجهیزات و... بر عهده سازمان بنادر بود؛ به چنین بنادری، بنادر دولتی می گفتند و در دنیا هم چنین امری رواج داشت. از یک مقطع زمانی به بعد بنادر دولتی به بنادر ابزاری تبدیل شدند و بر این اساس دولت ها اسکله ها را می سازند و تجهیزات را می خرند و دولت قوانین و مقررات را برای نواحی بندری تعیین و اعمال می کند و پس از آن نیز به صورت اکران عمومی و یا مذاکره ای راهبری و اپراتوری بنادر دنبال می شود.
حضورهندی ها در بندر چابهار چگونه خواهد بود؟
در موضوع بندر چابهار، بر اساس مطالعاتی که مشاور در گذشته انجام داد و این مطالعات تصویب شد، مبنای سرمایه گذاری قرارداد چهار فاز برای توسعه بندر چابهار لحاظ شده است. با عملیاتی شدن این چهار فاز، ظرفیت این بندر استراتژیک به ۷۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن می رسد.قرار است راهبری یک فاز از چهار فاز بندر شهید بهشتی چابهار، توسط اپراتور هندی (IPGL) انجام شود. این شرکت در بنادر هند و سایر کشورها فعالیت اپراتوری دارد و طرح سرمایه گذاری هندی ها در زمینه تامین تجهیزات در قالب قرارداد ۱۰ ساله است.قرارداد ایران با اپراتور شرکت هندی در دو قالب موقت و اصلی است. قرارداد موقت ۱۸ ماهه (یک سال و نیم) است و مربوط به اجاره و بهره برداری بخشی از فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار است. موضوع قرارداد اپراتوری ۱۰هکتار (محوطه کانتینری، کالا، ساختمان اداری، رفاهی، تعمیرگاه و... ) از فاز اول بندر شهید بهشتی، ۳۶۰ متر اسکله کانتینری و چند منظوره و در نهایت استفاده از تجهیزات موجود و اجاره بخشی دیگر است. در قرارداد اصلی که مدت آن ۱۰ سال است ۶۴۰ متر اسکله و ۷۰ هکتار محوطه و تامین تجهیزات مدنظر قرار گرفته است.
مرجع : ایسنا
