مردم را بدهکار کنیم که سفر بروند؟

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشگر گردشگری درباره اجرای ایده «سفر ارزان» که از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به دنبال کاهش قدرت اقتصادی مردم در انجام سفرهای خارجی و حتی داخلی، تهیه شده و در جریان آن قرار است تسهیلاتی به صورت وام تخصیص یابد و هزینه سفر تقسیط شود،گفت: سفر حکم نان شب را ندارد که مردم پول آن را قرض کنند. تشخیص اولویت‌های مردم خیلی مهم است. در تحلیل‌های اقتصادی هم آمده که وقتی درآمد خانوار افزایش یابد تقاضا برای گردشگری و سفر هم افزایش پیدا می‌کند. روال معمول هم بر این است که وقتی همه هزینه‌های معیشت را پرداخت کردیم و پولی باقی ماند برای سفر برنامه‌ریزی کنیم. اکنون مردم در پرداخت هزینه‌های جاری خود مشکل دارند، آن‌وقت می‌خواهیم به آن‌ها وام بدهیم که سفر بروند!؟او ادامه داد: چندی پیش در خبرها شنیدم (دبیرخانه) مناطق آزاد اعلام کرده‌ است ۲۰ میلیون تومان وام سفر می‌دهد، کارمندی که حقوق ماهانه‌اش ۲ میلیون تومان است ۲۰ میلیون تومان وام بگیرد که یک هفته سفر برود و این همه هزینه کند که دست‌آخر برای دو سال، بدهکار شود و هر ماه یک میلیون تومان از آن حقوق ناچیزش را بازگرداند. این چه تدبیر و استراتژی است!؟

این پژوهشگر تاکید کرد: مردم برای زندگی خود اولویت‌های دیگری دارند. تامین نیازهای اساسی چون خوراک، پوشاک، مسکن و هزینه آب و برق اولویت مهم‌تری برای مردم است. شرایط طوری شده که حتی تقاضا برای خرید خیلی از کالاها کم شده است. در چنین وضعیتی نمی‌توان مردم را بدهکار کرد که سفر بروند تا اقتصاد یک عده دیگر بچرخد.وی گفت: صحبت از طرح‌هایی با عنوان ارزان‌سازی سفر نشان می‌دهد نگرش جامعه‌شناختی درباره انگیزه‌های مردم نداریم و معمولا بر اساس رویا، ایده‌های خود را به آن‌ها تحمیل می‌کنیم که تجربه هم نشان می‌دهد از چنین ایده‌هایی استقبال نمی‌شود.قادری با اشاره طرح «سفر کارت ملی» که پروژه‌ای شکست‌خورده و رها شده شناخته می‌شود و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اجرای طرح جدید «سفر ارزان» و تعریف کلیات ساختار آن که به نوعی تداعی‌کننده پروژه قدیمی است، اظهار کرد: در دوره‌ای سقف اعتبار سفر کارت‌ها ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان تعیین شده بود، افرادی را سراغ داشتم که کارتشان شاید تا ۱۰ میلیون تومان شارژ می‌شد. معتقدم با اجرای طرح‌هایی از این دست دنبال اجرای سیاست‌هایی هستند که نتیجه و نهایت مطلوبی ندارد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: باید این سوال را پرسید که چقدر سیاست‌گذاری‌های گذشته درباره آسان‌سازی سفر را ارزیابی کرده‌اند، اجرای این طرح‌ها چقدر به افزایش سفر منجر شده است و حمایت‌های دولتی در بخش سفر چه نتیجه‌ای داشته است. این کار در حد مطالعه یک پایان نامه دانشجویی است، متولیان حتی حاضر نیستند برای یک پژوهش و ارزیابی ساده هزینه کنند تا مسیر گذشته را دوباره طی نکنند.این پژوهشگر گردشگری، طرح «سفر ارزان» را نیز پروژه‌ای از پیش شکست خورده و امکان‌ناپذیر دانست و افزود: اجرای چنین طرحی مثل این می‌ماند که دندان ندارید غذا بخورید اما ۲۰ میلیون تومان وام می‌دهند به شرط این‌که سفر بروید. چطور امکان‌پذیر است.قادری در پاسخ به این نکته به هر حال جمعیتی در همین شرایط اقتصادی، همچنان سفر شمال می‌روند و یا در تعطیلات کوتاه‌مدت و برای نوروز برنامه سفر دارند، برای این قشر چه تدبیری باید اندیشید و چه پروژه‌ای را اجرا کرد که هدفمند و پایدار باشد، گفت: پروژه‌ها زمانی موفق می‌شود که دچار تورم و رکود اقتصادی نباشیم. وقتی درآمد نفت کاهش یافته و حتی درآمد حاصل از صادرات به کشور وارد نمی‌شود، باید دنبال سیاست دیگری باشیم. در این شرایط باید راه‌کاری را اجرا کنیم که به درآمد ارزی بیشتری برسیم و به جای هدر دادن منابع داخلی کشور با وام‌های خُرد و بدهکار کردن مردم، باید آژانس‌ها، هتل‌ها و صاحبان این صنعت را که می‌توانند گردشگر خارجی به ایران وارد کنند حمایت کنیم. معافیت‌های مالی را برای آن‌ها درنظر بگیریم تا گردشگر بیشتری وارد کشور شود و متعاقب آن درآمد ارزی بیشتری جذب شود، شاید با این کار بخشی از مشکلاتمان حل شد و به ایده‌های موفق و پایدار در سفرهای داخلی هم دست یافتیم.