ویدئویی از سوی عامل حمله روی شبکههای اجتماعی منتشر شده است. این ویدئو که نخستین بار به شکل زنده روی شبکههای اجتماعی پخش شده، به نظر میرسد به وسیله دوربین نصب شده روی کلاه یا پیشانی مهاجم تصویربرداری شده است. او درحالیکه دو تفنگ با خود برداشته، با خودرو به در یکی از دو مسجد میرسد و فاصله کمی را پیاده میرود آنگاه وارد مسجد شده به روی نمازگزاران آتش میگشاید و فقط در یکی از اتاقها بیش از ده تن را میکشد. سپس دوباره به خودرو بر میگردد تا تفنگش را تعویض کند و به مسجد بر میگردد تا به شماری از قربانیان تیر خلاص بزند. مسجد دوم در لینوود، در حاشیه شهر قرار داشته است و درباره حمله به آن هنوز جزئیات بیشتری منتشر نشده است.
از مظنون چه میدانیم؟
رئیس پلیس نیوزیلند، اعلام کرده است که مردی حدودا ۳۰ ساله به اتهام قتل در این زمینه بازداشت شده و بناست فردا صبح در دادگاه کرایستچرچ حاضر شود. پلیس افزود: « سه تن دیگر نیز در همین رابطه به جرم حمل سلاح گرم بازداشت شدهاند و بازپرسی درباره انگیزه و احتمالا دست داشتن این افراد در این حملات ادامه دارد.» نخستوزیر نیوزیلند اعلام کرد فرد مظنون دیدگاههای افراطی داشته است اما نامش در لیست مراقبت پلیس ثبت نشده بوده است.
از سوی دیگر نخستوزیر استرالیا اعلام کرده است که یک شهروند این کشور، که گرایش راست افراطی داشته، در میان دستگیر شدگان است.
بیانیه ۷۴ صفحهای که پیش از حمله منتشر شد
یک جوان ۲۸ ساله استرالیایی به فاصله کوتاهی پیش از انتشار ویدیوی حمله، متن بیانیهای ۷۴ صفحهای را روی اینترنت منتشر کرده و در آن علیه مهاجرت و انگیزه حمله خود مطالبی را بیان کرده است. او که استرالیا را یک «مستعمره اروپایی» خوانده، ضمن طرح انتقادهایی علیه مهاجرت و چندفرهنگی بودن از «نزول» تمدن اروپای غربی سفید شکایت کرده است. این جوان استرالیایی همچنین در توجیه انگیزه خود به حملات و تجاوزهای جنسی در استرالیا و اروپا که عاملان آنها غیرسفید پوست و عمدتا مسلمان بودهاند اشاره کرده است.
تصویری از سه خشاب گلوله و نوشتههای روی آن که مظنون حمله نیوزیلند سه روز پیش روی توییتر منتشر کرده است. وی در این بیانیه نوشته است که در پی سفر به اروپا در سال ۲۰۱۷ و بعد از مشاهده شکست مارین لوپن، کاندیدای راست افراطی فرانسه، در برابر امانوئل ماکرون در انتخابات ریاست جمهوری این کشور، و نیز دیدن کسانی که به باور او «مهاجرانی بودهاند که در فرانسه زندگی میکردهاند» تصمیم خود را برای ارتکاب قتل گرفته است. این بیانیه همچنین به جنگهای تاریخی که در آن سرداران مسیحی اروپای شرقی بر ترکان عثمانی غلبه کردهاند اشاره کرده آنها را ستوده است. نویسنده بیانیه همچنین دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده را «نماد احیای هویت و هدف مشترک سفیدپوستان» خوانده است. این فرد همچنین اعلام کرده از سوی هیچ گروه خاصی اقدام به حمله نکرده است.
واکنشها در نیوزیلند و دیگر نقاط جهان
جاسیندا آردرن، نخستوزیر نیوزیلند ضمن محکوم کردن این حمله اعلام کرد که قربانیان «از ما هستند» و افزود:«کسی که علیه ما مرتکب این خشونت شده، از ما نیست. اینها هیچ جایی در نیوزیلند ندارند.» این در حالی است که بالاترین سطح هشدار امنیتی در سراسر نیوزیلند اعلام شده و پلیس از مساجد این کشور خواسته است درهای خود را به روی تمامی مراجعان ببندند.
نخست وزیر استرالیا در توییتی نوشت: «من حمله تروریستیِ خشونتبارِ افراطی و راستگرایی را محکوم میکنم که جان نیوزیلندیهای بیگناه بسیاری را گرفت در حالیکه آنها در مساجد خود در کرایستچرچ میرفتند تا به شکلی آرام نیایش خود را به جا بیاورند.» مقامات واحد ضدتروریستی بریتانیا اعلام آمادگی کردهاند که به نیوزیلند در این زمینه کمک کنند. همزمان در بریتانیا و فرانسه در خاک خود تدابیر امنیتی را در نزدیکی اماکن مذهبی افزایش دادهاند. شماری از رهبران سیاسی و دینی در آسیا و خاورمیانه نیز خشم و انزجار خود را از این حمله مرگبار اعلام کردهاند.