با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن خدمات و ابزارهای گوناگون، یکی از مواردی که ذهن مسؤولان و کارشناسان حوزه را درگیر میکند، تولید محصولات مشابه، بومیسازی ابزار و ارائهی خدمات با هدف رفع نیازهای شخصی است. کما اینکه این اتفاق با ایجاد سایتهای خرید و فروش آنلاین، تاکسیهای اینترنتی، نقشهیاب و مانند این موارد همراه بوده است. از طرفی اگرچه شاید تمامی این محصولات، از روی نمونههای خارجی تولید شدهاند، اما با توجه به نیاز ایران و از طرفی به دلیل توفیق اجباری با ایجاد انحصار برای این محصولات، توانستند به موفقیت قابل قبولی دست یابند.یکی از مواردی که با پیشرفت تلفنهای همراه، نمود بیشتری پیدا کرده، سیستم عامل گوشیهاست. اگرچه از زمان اختراع تلفنهای همراه، خبری از چیزی به اسم سیستم عامل نبود و به غیر از سیستمهای کامپیوتری که نیازمند سیستم عاملهای مختلف و در صدر آنها ویندوز بودند، گوشیهای قدیمی از این تکنولوژی بهرهای نداشتند، اما به مرور و با هدف ایجاد قابلیتهای گسترده برای تلفنهای همراه، سیستم عامل هم به این دستگاهها اضافه شد.
با وجود گستردگی سیستمهای عامل روی کامپیوتر که سابقهی چند ۱۰ ساله دارند، سیستمهای عامل گوشی از جمله اندروید و آیاواس در فاصلهی ۱۰ سال گذشته به این چرخه اضافه شدند و اگرچه شرکتهایی مانند مایکروسافت هم تلاش کرده تا سیستم عامل ویندوز فون را برای گوشیهای خود عرضه کند، اما همچنان گوگل با ارائهی اندروید و پس از آن و البته با اختلاف زیادی، شرکت اپل با ارائهی آیاواس در صدر این لیست قرار دارد. این موضوع حاکی از آن است که ایجاد سیستم عامل جدید، نمیتواند صرفاً با موفقیت نمونههای قبلی همراه باشد و البته هدف ایجاد نمونههای جدید هم حائز اهمیت است.
ایجاد سیستم عامل بومی، با هدف استقلال و امنیت
اخیراً امیر ناظمی - معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات - با اشاره به تصمیم برای ایجاد سیستم عامل بومی موبایل، اظهار کرد: یک درصد از نیازمندیهای ما به سیستم عاملی نیاز دارد که نسبت بهدو فاکتور امنیت و استقلال آن مطمئن باشیم؛ اینکه نفوذی به آن نباشد و تصمیم دیگری بر آن تأثیر نگذارد. سیستم عامل بومی یعنی سیستم عاملی که پاسخگوی نیاز بومی بوده و برای نیازهای ما شخصیسازی شده باشد؛ درواقع قرار نیست به نیاز همه پاسخ دهد، بلکه برای یک سری نیازمندیهای خاص است.وی با بیان اینکه قرار نیست دولت این سیستم عامل را بنویسد، افزود: این سیستم عامل آماده شده و میتواند روی گوشیهایی که در ایران تولید میشود، قرار گیرد و با بعضی برندهای خارجی هم مذاکراتی انجام شده است؛ اما در کل، به معنای اجبار برای آنها نیست و قرار نیست جایگزین همه سیستمهای عامل شود. اگر زمانی شهروندی ترجیح داد و دوست نداشت با این سیستمهای عامل کار کند چون برایش محدودیت ایجاد کرده، این امکان برایش وجود خواهد داشت.
در نهایت اگرچه مسؤولان خبر از ایجاد سیستم عامل موبایل میدهند، اما باید توجه داشت قرار نیست این سیستم عامل جدید جایگزین تمامی سیستمهای عامل شود و این موضوع به معنای اجبار برای همهی کاربران نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد، فراهم کردن دو فاکتور امنیت و استقلال برای ابزار جدید است. هرچند صرف نظر از میزان نیاز به ایجاد سیستم عامل بومی، اینکه این پروژه تا چه اندازه میتواند موفق باشد و یا مانند سایر پروژههای بومی از جویشگر و پیامرسان بهنحوی به بخش بایگانی حوزه فناوری اطلاعات منتقل میشود، جالب توجه است.