خطرات بی‌شمار موتورسواری روی خط متادون

گروه جامعه: یافته‌های یک تحقیق دانشگاهی در کشور ما نشان می‌دهد که مبتلایان به مصرف مواد مخدر، علاوه بر آسیب‌های متعددی که به خود می‌زنند، از طریق نحوه نامطلوب رانندگی خود به ویژه با موتورسیکلت‌ها، خطرات زیادی را برای شهروندان می‌آفرینند.

حوادث، یکی از نگرانی‌های جهانی بهداشت عمومی در کنار بیماری‌های واگیر و غیر واگیر، بهداشت روان و سو تغذیه و خطری جدی برای سلامت بوده و به همین علت در بسیاری از کشورها یک اولویت محسوب می‌شود. در حال حاضر حوادث جاده‌ای هشتمین علت مرگ‌ومیر در جهان هستند و اگر اقدامی صورت نپذیرد در سال ۲۰۲۰ میلادی به سومین عامل بار بیماری در سطح جهان تبدیل شده و یکی از پنج دلیل اصلی مرگ در سال ۲۰۳۰ خواهند بود. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، کشور ما نیز یکی از حادثه‌خیزترین کشورها از این لحاظ به شمار می‌آید و موتورسواران نقش ویژه‌ای در این قضیه دارند.بنا بر گفته محققان بین‌المللی، موتورسواران به دلیل درگیری در حوادث جاده‌ای و درنتیجه تعداد مرگ، پرخطرترین گروه در عبور و مرور شناخته می‌شوند. در ایران نیز، موتورسواران بیشترین نسبت حادثه دیدگان در خیابان‌های شهر و روستا را تشکیل داده و با رفتارهای پرخطر، خود و دیگران را در معرض آسیب قرار می‌دهند. این موضوع هنگامی‌که به مواد مخدر ارتباط پیدا کند، پیچیده‌تر نیز می‌شود.بر اساس مطالعه‌های فیزیولوژیک به‌عمل‌آمده به نظر می‌رسد استعمال مواد روان‌گردان چه به‌صورت مزمن و چه به‌صورت حاد یکی از عوامل خطر در وقوع سوانح ترافیکی باشد.

در همین رابطه، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم پزشکی کرمان تحقیقی را به انجام رسانده‌اند که در آن رفتار رانندگی در موتورسواران مصرف‌کننده مواد مخدر صنعتی با موتورسواران عادی شهر تهران مورد مقایسه و بررسی واقع شده است.این مطالعه روی ۴۱۱ نفر از موتورسواران مصرف‌کننده مت‌آمفتامین یا متادون انجام شده است و وضعیت آنان با موتورسواران عادی مقایسه شده است.یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که مصرف مواد روان‌گردان مت‌آمفتامین و متادون بر رفتار رانندگی موتورسواران تأثیر قابل‌توجهی داشته و باعث افزایش رفتارهای پرخطر در رانندگی آن‌ها و به دنبال آن افزایش موارد تصادفات و آسیب‌های ناشی از آن خواهد شد.طبق این نتایج، حسن غریب‌نواز، کارشناس ارشد اپیدمیولوژی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و همکارانش می‌گویند: «از مقایسه رفتار رانندگی موتورسواران مصرف‌کننده متادون با موتورسواران مصرف‌کننده مت‌آمفتامین نیز مشخص شد که تخلفات رانندگی موتورسواران مصرف‌کننده مت‌آمفتامین بیشتر است و لازم است که با تشویق به درمان و ارائه روش‌های تشویقی، از سو مصرف مواد در این افراد کاست».

محققین فوق می‌گویند: «بر اساس یافته‌های این پژوهش، ازنظر وضعیت اشتغال، حدود ۱۱ درصد موتورسواران عادی بیکار بودند، درحالی‌که درصد بیکاری در بین موتورسواران مصرف‌کننده متادون و مت‌آمفتامین به ترتیب ۳۲ و ۱۳ درصد بوده و این اختلاف ازلحاظ آماری معنی‌دار است».آن‌ها می‌افزایند: «همچنین بر اساس آمارها، سه گروه فوق ازلحاظ داشتن گواهینامه، تفاوت قابل‌توجهی با هم داشتند. به‌علاوه، بیشترین تخلف مشاهده‌شده در شرکت‌کنندگان در مطالعه ما، مربوط به تخلفات سرعت بود که در موتورسواران مصرف‌کننده مت‌آمفتامین بیش از مصرف‌کنندگان متادون و در این گروه نیز بیش از موتورسواران عادی بود».این یافته‌ها که در قالب یک مقاله علمی پژوهشی در مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران منتشر شده‌اند، همگی حاکی از آن هستند که در کنار تمام مضرات و نابسامانی‌هایی که در زندگی فردی و اجتماعی افراد مصرف‌کننده مواد مخدر فوق پیش می‌آید، بایستی به موضوع رانندگی آن‌ها با وسایل نقلیه مختلف ازجمله موتورسیکلت نیز توجه ویژه‌ای کرد تا سلامت خود این افراد و سایر شهروندان، کمتر به خطر بیافتد.مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران توسط انجمن علمی اپیدمیولوژیست‌های ایران منتشر می‌شود.