ربودن نوزاد از بیمارستان آن هم در لباس پرستاری و فروش آن به خانوادهای متمول یکی از همین اشکال جدید معامله نوزاد است. البته بسیاری از این خانوادهها مدعی هستند که تا قبل از دور زدن قانون و اقدام به خرید فرزند و وارث زندگیشان بسیاری از راهها از درمان گرفته تا عبور از پیچ و خمهای اداری و قرار گرفتن در لیست انتظار بهزیستی را امتحان کردهاند اما دست آخر به این نتیجه رسیدهاند که قانون را دور بزنند تا هنگام رسیدن به یک نوزاد مادربزرگ و پدربزرگ او نباشند.دکتر حبیبالله مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی در این باره گفت:
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث شده سپردن کودک به خانوادههای متقاضی، خیلی هم آسان نباشد. برای مثال، هماکنون 10200 کودک تحت حمایت بهزیستی هستند اما نمیتوان همه آنها را به خانوادهها واگذار کرد چرا که برخی از آنها بد سرپرستانی هستند که برای مدت محدودی به بهزیستی سپرده میشوند. از اینرو امکان سلب حضانت دائم و واگذاری این کودکان به خانوادههای دارای صلاحیت وجود ندارد.یکی دیگر از دلایلی که واگذاری کودک به خانوادهها را سخت کرده، این است که تعداد کودکان بیسرپرست و بدسرپرست کاهش یافته است. تعداد خانوادههای واجد صلاحیت فرزندخواندگی و متقاضی کودک بسیار بیشتر از کودکان است به طوری که میتوان گفت برای هر کودک 8 تا 10 خانواده متقاضی وجود دارد. قاعدتاً در بین این افراد باید خانوادهای را انتخاب کنیم که صلاحیت بیشتری دارد.فرزندخواندگی در کشور ما افزایش یافته است به طوری که آمارها نشان میدهد اوایل انقلاب از حدود 35 میلیون جمعیت حدود 12000 کودک در مراکز نگهداری میشد اما امروز با جمعیت حدود 80 میلیون نفر 10200 کودک در 650 مرکز تحت سرپرستی بهزیستی حضور دارند.
همچنین طبق آمار از اوایل سال 94 به بعد یعنی از زمان اجرایی شدن آیین نامههای مصوب هیأت دولت، هرساله با افزایش تعداد فرزندخواندگیها مواجه شدهایم به طوری که میتوان گفت تعداد کودکانی که بهعنوان فرزندخوانده وارد خانوادهها شدهاند تا حدود 15 درصد افزایش یافته است. به همین دلیل نمیتوان گفت که سختگیرانه بودن قوانین است که باعث شده خانوادهها نسبت به خرید نوزاد یا کودک اقدام کنند.عمده کسانی که وارد بحث معامله و خرید وفروش نوزاد و کودک میشوند معمولاً خانوادههایی هستند که صلاحیت کافی برای نگهداری از کودکان را ندارند. از اینرو برای کاهش این معضل اقدامات متعددی در دستور کار بهزیستی قرار گرفت. یکی از این اقدامات ابلاغ بخشنامهای به تمامی واحدهای اورژانس اجتماعی بهزیستیهای شهرستانهای کشور است که براساس آن فرزندانی که از مادران معتاد به دنیا میآیند تا زمانی که با همکاری دانشگاه علوم پزشکی صلاحیت خانواده برای نگهداری از نوزاد بررسی شود باید به اورژانس اجتماعی سپرده شوند.
در همین راستا معاونت بهداشت و درمان وزارت بهداشت نیز بخشنامهای صادر کرد که به هیچ وجه بیمارستان نمیتواند نوزادی را که از مادر دارای اعتیاد به دنیا آمده ترخیص کند، مگر اینکه در گام نخست بررسیهای مددکاری بیمارستان و سپس اقدامات لازم توسط بهزیستی و اورژانس اجتماعی صورت گرفته باشد.البته گاهی هم مطلع میشویم در برخی پاتوقها و مکانهایی که محل زندگی معتادان بیخانمان به شمار میآید، احتمال خرید و فروش نوزاد یا کودک وجود دارد. در چنین مواردی اورژانس اجتماعی بسرعت اقدامات لازم را انجام میدهد. این تلاشها باعث شده خرید و فروش نوزاد تا 90 درصد کاهش یابد. اما نگرانی ما از بروز جرم معامله نوزاد در این مکانها و برخی موارد نادر همچنان ادامه دارد.