خاموشی تابستان سال گذشته بر ایران سایه انداخت و بهدلیل وجود بحران آب، کشور با خاموشیهای برنامهریزی شده مواجه شد. پرونده این چالش با اینکه امسال به دلیل بارندگیهای اخیر که در سراسر کشور رخ داد، به پررنگی سال گذشته نیست، به صورت قطعی بسته نشده است و هنوز مسؤولان به این سوال که آیا امسال تابستان را بدون خاموشی برنامهریزی شده سپری خواهیم کرد یا نه پاسخ قطعی نمیدهند.
کمبود ٤٠٠٠ مگاواتی تولید برق
اما رضا اردکانیان- وزیر نیرو- اخیراً در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر اینکه آیا امسال هم مانند تابستان سال گذشته با خاموشیهای برنامهریزی شده مواجه خواهیم شد؟ گفت: از مردادماه سال گذشته برای تابستان سال ۱۳۹۸ برنامهریزی کردیم و اساس را بر این گذاشتیم که شرایط آبی سال ۱۳۹۸-۱۳۹۷ مانند سال ۱۳۹۷-۱۳۹۶ باشد؛ یعنی حدود ۴۰۰۰ مگاوات کمبود تولید نیروگاههای برق آبی در تابستان ۱۳۹۸ داشته باشیم.به گفته وی به دلیل کمبود بارشها برای تابستان ۱۳۹۸ حدود ۸۰۰۰ مگاوات کمبود تولید پیشبینی کردیم که بارشهای اخیر موجب شد، حدود ۴۰۰۰ مگاوات کمبود ناشی از کمبارشی و در نتیجه کمبود تولید برق در سدهای مخزنی که عمدتاً در خوزستان قرار دارند، برطرف شوند؛ اما حدود ۴۰۰۰ مگاوات دیگر کمبود وجود دارد.اردکانیان با اشاره به میزان مصرف برق در ایران اظهار کرد: علاوه بر ۴۰۰۰ مگاوات مذکور افزایش مصرف غیرمتعارفی که ممکن است امسال به دلیل نوعی خاطر جمعی از اینکه مشکلی نداریم، به وجود بیاید؛ در واقع اینکه دوباره برگردیم به عادت قبلی میتواند مشکلساز باشد. البته سعی کردیم تعدادی از واحدها را زودتر به مدار بیاوریم. اگر مصرف را به همان عادات پرمصرفی قبلی برنگردانیم؛ یعنی اگر رشد مصرفمان نسبت به تابستان سال گذشته ۲.۵ درصد بیشتر نباشد، امیدواری زیادی داریم که تابستان با آسایش سپری شود.
از صنعتگران تا کشاورزان پای میز مذاکره آمدند
در این میان دولت راهکارهای مختلفی را برای جلوگیری از خاموشی به کار گرفته است؛ یکی از این راهکارها تشویق صنایع است. وزارت نیرو هر سال به صنایع مشوق میدهد که طرح ذخیره عملیاتی را اجرا کنند. در این راستا در سال جاری بیش از ۲۰۰۰ مگاوات تفاهمنامه با صنایع امضا شده است.از سوی دیگر مشوقی برای کشاورزان در نظر گرفته شده است؛ به این شرح که کشاورزان در ساعت اوج مصرف چاههای کشاورزی خود را خاموش کنند و در این صورت میتوانند در ۲۰ ساعت بعدی از برق رایگان استفاده کنند. سال گذشته از این طریق ۷۰۰ مگاوات در مصرف برق صرفهجویی صورت گرفت.راهکار دیگر مولدهای خود تأمین است که باید به شبکههای سراسری متصل شوند. در این راستا ۴۵۰ مگاوات تفاهمنامه منعقد شده است. سه راهکار دیگر مربوط به روشنایی ادارات، معابر عمومی و پارکهاست. همچنین با ایستگاههای سی ان جی مذاکره صورت گرفته است که در صورت نیاز از دیزل اضطراری استفاده کرده و از برق شبکه سراسری کمتر استفاده کنند.
مهمترین تصمیم دولت برای مقابله با خاموشی
در این میان اصلاح ساعت کاری ادارات عنوان مهمترین راهکار وزارت نیرو برای مقابله با خاموشی را یدک میکشد. در این راستا مذاکراتی با استانداران صورت گرفت و طبق آخرین اخبار تغییر ساعات اداری در ۲۹ استان آغاز شد که استان تهران تاکنون در این لیست جای نگرفت.طبق این تغییر، شروع و خاتمه ساعات کار روزانه ادارات به میزان یک تا ۱.۵ ساعت زودتر صورت میگیرد و پیشبینی شده است به جهت خنکی هوا در ساعات آغازین صبح و استفاده از روشنایی روز و همچنین قرار گرفتن عمده ساعات اداری در ساعات غیر پیک، این طرح نقش قابل توجهی در کاهش بار مصرفی در ساعات گرم سال داشته باشد.تصمیمگیری درباره ساعات شروع و پایان کار ادارات بر اساس اولویتها و شرایط هر استان است که در مدت یکماه یا کل فصل تابستان اجرا شود. البته این راهکار که برای جلوگیری از خاموشی برنامهریزی شده در فصل تابستان اتخاذ شده که سال گذشته نیز اجرا شده بود و آمارها نشان میداد که تغییر ساعت اداری سال گذشته نتایج مناسبی در پی داشت و از این طریق سال ۱۳۹۷ حدود ۲۰۰۰ مگاوات صرفهجویی صورت گرفت.از سوی دیگر دولت در جدیدترین تصمیم خود برای مدیریت مصرف اعلام کرده است که برق دستگاهها و مؤسساتیکه دمای ۲۵ درجه سانتیگراد را روی سامانههای سرمایشی خود تنظیم نکنند، از ساعت ۱۳ قطع خواهد شد. در اینباره عبدالرضا رحمانیفضلی -وزیر کشور - اعلام کرده است که با توجه به استقرار هوای گرم در سراسر کشور و ضرورت کنترل مصرف برق، کنترل جدی مصرف در دستگاهها، مؤسسات دولتی و غیر دولتی و ادارات مختلف را مورد تأکید قرار داد.
در این راستا برای پیشگیری از قطع برق و در راستای هماهنگیهای بهعمل آمده با وزارت نیرو دستور داده شده است که برق دستگاههایی که دمای ۲۵ درجه سانتیگراد را روی سامانههای سرمایشی خود تنظیم نکنند، از ساعت یک بعدازظهر قطع شود.به گفته وی، به استاندار تهران دستور داده شد با همکاری وزارت نیرو، روند نظارتی ویژهای را برای تضمین تحقق صرفهجویی در ادارات مختلف به نحوی که حداقل ۱۰ درصد کاهش مصرف را در پی داشته باشد، سامان دهد و وزارت نیرو موظف به گزارش هفتگی چگونگی مصرف برق و اجرای مصوبه خواهد بود.اما بهجز چهار استان خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان که پیش از این بهدلیل شرایط خاص دمای هوا، با تغییر ساعات کار در آن استانها موافقت شده است، در سایر استانها، از جمله تهران، بهمنظور حفظ کیفیت ارائه خدمت به مردم و مراجعان، هرگونه تغییر در ساعت کار ادارات، ممنوع است.
بررسی مصرف برق ادارات تهران
همچنین کمیته پایش، نظارت و مدیریت مصرف برق سازمانها و ادارات شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ، با اعزام اکیپ به ساختمانهای ملی و استانی پایتخت، مصرف برق این ارگانها را مورد بررسی قرار میدهد.به گفته حسین صبوری - مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ - آگاه سازی، نخستین برنامه اکیپهای مدیریت مصرف ادارات است و از پانزدهم تیرماه رصد سازمانها و ارگانهای ملی و استانی پایتخت، در جهت پایش دقیق میزان مصرف برق، از دو طریق بازدید حضوری و رصد هوشمند از راه دور آغاز شده است.او تصریح کرد: بیشتر این ساختمانها مجهز به کنتورهای هوشمند هستند و شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ، به منظور اندازهگیری مصرف، این ارگانها را به صورت لحظهای در تابستان مورد پایش قرار میدهد.
اما این نکته هم تاکید شده که قطع برق شامل مناطق حساس، نظامی، امنیتی، درمانی و خدماترسان دارای فوریت نمیشود؛ همه مراکز دولتی، وزارتخانهها و مشترکان بزرگ، سازمانها و نهادها موظف به استفاده از مولدهای اضطراری در ساعتهای اوج مصرف برق هستند و با توجه به اهمیت موضوع انرژی و رفاه و آسایش شهروندان و پیشگیری از هرگونه مشکل در تأمین برق پایدار پایتخت، برق کلیه سازمانهای دولتی، غیردولتی، مؤسسات، بانکهایی که با دریافت اخطار همچنان نسبت به اصلاح الگوی مصرف و اجرای بخشنامه مذکور اقدام نکنند، پس از ارسال اخطاریه در صورت عدم رعایت صحیح مصرف برق در ساعات اوج مصرف، از هفته آینده قطع خواهد شد.