آمریکا، ترکیه را از پروژه جنگنده اف-۳۵ حذف کرد

کاخ ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرد که ترکیه از برنامه تولید و استفاده از جنگنده‌های اف-۳۵ ایالات متحده کنار گذاشته می‌شود. بر این اساس، تصمیم ترکیه در خرید سامانه پدافند ضد موشکی اس-۴۰۰ روسیه، مشارکت این کشور در برنامه اف-۳۵ را "غیر ممکن" می‌کند. به اعتقاد کاخ سفید، ترکیه با خرید سامانه پدافندی اس-۴۰۰  تعهدات متقابل اعضای ناتو در پرهیز از استفاده از سامانه‌های روسی زیرپا گذاشته است. ترکیه و آمریکا هر دو عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هستند. خرید سامانه اس-۴۰۰ از روسیه ماه‌هاست که مایه اختلاف واشنگتن و آنکارا شده است. آمریکا بیم آن را دارد که روسیه با استفاده از رادارهای اس-۴۰۰ به اطلاعاتی درباره قابلیت‌های جنگنده جدید ایالات متحده دست یابد.
 
پیمان آتلانتیک شمالی هم از این تصمیم ترکیه "ابراز نگرانی" کرده بود. ناتو بارها به ترکیه هشدار داده که این سامانه روسی با سامانه‌های پدافند هوایی غربی سازگار نیست. آمریکا پیش از این ترکیه را تهدید کرده بود که خرید سامانه یادشده از روسیه "پیامدهای منفی" در بر خواهد داشت. ترکیه که از جمعه گذشته در حال تحویل‌گرفتن سامانه اس-۴۰۰ است، ماه‌هاست تأکید می‌کند که لغو قرارداد با مسکو ممکن نیست. ترکیه قصد داشت حدود ۱۰۰ فروند جنگنده اف-۳۵ سفارش دهد. شرکت‌های تسلیحاتی ترکیه هم قرار بود با ساخت حدود ۹۰۰ قطعه برای این جنگنده، در روند تولید آن مشارکت کنند.

حال وزارت دفاع آمریکا می‌گوید که سفارش ساخت این قطعات به شرکت‌های آمریکایی یا شرکت‌های قطعه‌ساز در دیگر کشورها واگذار خواهد شد؛ خلبانان و تکنسین‌های ترکیه‌ای که در آمریکا دوره می‌بینند هم باید تا پایان ماه جاری میلادی (ژوئیه) ایالات متحده را ترک کنند. وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد که هنوز تصمیمی درباره تحریم احتمالی ترکیه گرفته نشده است. کاخ سفید در عین حال تأکید کرده که دولت آمریکا با وجود اختلاف نظرها همچنان به همکاری "گسترده" خود با ترکیه ادامه خواهد داد. کاخ سفید در حالی از حذف ترکیه از برنامه تولید و خرید اف-۳۵ خبر داده که رئیس جمهوری آمریکا اخیرا تصمیم آنکارا برای معامله با مسکو را قابل درک خوانده بود. او گفته بود که باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا مسئول است که ترکیه سامانه پدافندی پاتریوت آمریکا را نخریده و به سراغ مشابه روسی رفته است.

آنکارا ساعتی پس از اعلام خبر حذف ترکیه از برنامه تولید و استفاده از جنگنده‌های اف-۳۵ به این تصمیم کاخ سفید واکنشی تهدیدآمیز نشان داد.
خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه شامگاه چهارشنبه به نقل از وزارت خارجه این کشور از خطای بزرگ آمریکا خبر داد که به مناسبات آنکارا-واشنگتن "خسارتی جبران‌ناپذیر" وارد خواهد کرد. در این موضع‌گیری تصمیم "غیر منصفانه" و یکجانبه واشنگتن در تناقض با "روح ناتو" و "فاقد دلایل مشروع" توصیف شده است. بریتانیا، ایتالیا، کانادا و استرالیا دیگر کشورهایی هستند که در پروژه اف-۳۵ مشارکت دارند.