تجارت آزاد «ویزا» ادامه دارد

 اواسط خردادماه امسال اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران بخشنامه کرد: تبلیغ برای اخذ ویزای تضمینی غیرقانونی است و منع دارد. در اطلاعیه‌ رسمی این اداره که به آژانس‌های گردشگری و تشکل‌های مربوطه ابلاغ شد، آمده بود: «با توجه به گزارش‌های واصله و همچنین تعدد شکایت‌های مطرح‌شده درباره تبلیغ و ارائه خدمات با عنوان «اخذ ویزای تضمینی»، بدین‌وسیله اعلام می‌دارد از آن‌جا که تعهد ویزای تضمینی کشورها از جمله کانادا، استرالیا و حوزه شنگن، «غیرقانونی» بوده و این امر صرفاً با هدف سوء استفاده مالی توسط برخی افراد سودجو صورت می‌گیرد، لذا مقتضی است اطلاع‌رسانی مناسب به دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری تحت پوشش مبنی بر جلوگیری از هر گونه تبلیغ و اقدام به اخذ ویزا با عنوان تضمینی صورت گیرد تا از بروز مشکلات احتمالی اجتناب شود.بدیهی است در صورت وصول هرگونه گزارش یا شکایت با این موضوع، مراتب جهت اتخاذ تصمیم به کمیسیون فنی ارجاع خواهد شد.»حالا یک ماه از آن اخطار گذشته اما همچنان تبلیغ «ویزای تضمینی» جریان دارد و حتی سخت‌گیری برخی کشورها در صدور ویزا، آن را متوقف نکرده است.

امیرپویان رفیعی‌شاد ـ‌ رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران ـ از رایزنی‌های تازه‌ای با مدیران گردشگری خبر می‌دهد تا شاید با رصد بیشتر، پشت پرده‌ تجارت ویزا که گاه به جریان آزاد و عادی سفر شهروندان ایرانی به برخی کشورها خدشه وارد کرده است، رونمایی و مهم‌تر از آن جدی‌تر با عاملان آن برخورد شود.او می‌گوید: اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این مدت بخشنامه‌ای را خطاب به آژانس‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی صادر کرد مبنی بر ممنوعیت تبلیغ ارائه خدمات ویزای تضمینی، درحالی‌که افرادی در این حوزه مشغول‌اند که بیشتر نقش دلال و یا واسطه را دارند و غالبا آژانس مسافرتی نیستند. به جرأت اعلام می‌کنم آژانس‌های مسافرتی در این جریان نقشی ندارند.رفیعی‌شاد می‌افزاید: دفاتر خاصی با این عنوان که مدارک مسافر را برای گرفتن ویزا تکمیل می‌کنند، وارد حوزه تجارت ویزا شده‌اند. تبلیغ آن‌ها به منزله‌ تکمیل و یا درست کردن مدارک مسافر است که بعضا مدارک نادرست است و هم برای مسافر دردسر ایجاد می‌کند و هم به لحاظ فعالیت‌های مسافری و گردشگری برای کشورمان وجاهت خوبی ندارد.رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران می‌گوید: این اتفاق‌ها باعث می‌شود آمار افرادی که هویتی غیرتوریستی و بیشتر انگیزه مهاجرت دارند اما به عنوان توریست برای دریافت ویزا مراجعه می‌کنند بالا برود؛ مساله‌ای که روی نگرش کشورهای صادرکننده‌ ویزا برای شهروندان ایرانی بی‌تاثیر نخواهد بود.

او اظهار می‌کند: بررسی‌های ما منتج به این شده است که بیشتر افرادی که به حوزه ویزافروشی وارد شده‌اند اصطلاحا سرپایی کار می‌کنند، یعنی مکان و فضای مشخصی ندارند و یا دفاتر غیررسمی هستند که تحت پوشش وکلای بین‌المللی مهاجرت درحال انجام این کار هستند.او می‌افزاید: ما درحال رایزنی با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مسؤولان مربوطه هستیم تا با رصد بیشتر، جلو این کار گرفته شود.رفیعی‌شاد درباره تاثیر این جریان بر تشدید قوانین سختگیرانه برخی کشورها در صدور ویزا برای اتباع ایرانی، بیان می‌کند: سخت‌گیری‌ها که از گذشته در برخی کشورها برای صدور ویزا وجود داشته است. هر کشوری قوانینی برای ورود اتباع خارجی دارد. از سوی دیگر قانونی حاکم است مبنی بر این‌که صدور ویزا به منزله‌ اجازه قطعی برای ورود به کشور صادرکننده‌ آن نیست. متاسفانه چنین شرایطی باعث شده است افرادی به شکلی غیررسمی سوءاستفاده و سودجویی کنند که نهایتا همه را زیر سوال ببرند.

معاون گردشگری پیش‌تر درباره ویزافروشی در برخی دفاتر خدمات مسافرتی گفته بود: آیین‌نامه‌ای سال ۱۳۸۰ در دولت تصویب شده که مشخصا کلمه «اخذ ویزا» را جزء فعالیت‌های آژانس‌های گردشگری قید کرده است. بنابراین تا زمانی که این آیین‌نامه اصلاح نشده، گرفتن این حق از آژانس‌های گردشگری اقدامی «غیرحقوقی» است.ولی تیموری از سوی دیگر درباره برخی سودجویی‌ها در موضوع تبلیغ و اقدام برای اخذ ویزا، اظهار کرده بود: در جریان نحوه کار آژانس‌هایی که ویزا را گران می‌فروشند هستم، آن‌ها چون خودشان نمی‌توانند مستقیم از سفارتخانه‌ای ویزا دریافت کنند، ویزا را با واسطه و از طریق آژانس دیگری می‌خرند. این میان یک‌سری آژانس‌ها هم با سفارتخانه‌ها مستقیم در ارتباط هستند که بازار را با مشکل روبه‌رو کرده‌اند. اتفاقاً یکی از بحث‌های ما با وزارت خارجه درباره محدود شدن روابط برخی سفارتخانه‌ها با یک‌سری آژانس‌های خاص بود. سفارتخانه‌ای داریم که فقط با یک آژانس کار می‌کند. از وزارت خارجه ایران پرسیدیم آیا از نظر حقوقی می‌توانیم جلو این کار را بگیریم که گفتند ویزا در حوزه اختیار آن کشور است و نمی‌توان اقدامی کرد. برای همین تا زمانی که آئین‌نامه اصلاح شود تنها توصیه‌ای که می‌توانیم به مردم کنیم این است که برای گرفتن ویزا فقط به یک آژانس مراجعه نکنند و بیشتر پرس‌وجو کنند.