تحلیلی از روابط آمریکا و اسرائیل پس از نتانیاهو

گروه بین‌الملل: دنیل شاپیرو، عضو موسسه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه تل‌آویو که پیشتر از سال ۲۰۱۱ تا پایان دولت اوباما سفیر ایالات متحده در اسراییل بود، در مطلبی برای روزنامه واشنگتن پست با اشاره به روابط تل‌آویو-واشنگتن و انتخابات پارلمانی اخیر در سرزمین‌های اشغالی نوشت: «حزب بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در انتخابات دوم شد. مذاکرات ائتلافی در دست انجام است اما طرف مقابل حتی حاضر به دیدار با او نیست و اگر او این موانع را رفع نکند، کیفرخواست‌های مرتبط با فساد چشم انتظار اوست. بعد از حضور یک دهه‌ای نتانیاهو در عرصه سیاسی اسرائیل، محتمل است که پایان دوره او را تصور کنیم. روابط آمریکا – اسرائیل عمیق، جامع و چندجانبه است و شامل مولفه‌های امنیتی، اقتصادی، فناوری و اجتماعی می‌شود. این بیش از روابط شخصی میان رهبران است. همچنین نتانیاهو به چهره‌ای تبدیل شده است که شخصیت و حضور او بر روابط دو طرف چیره شده است. او طولانی‌ترین مدت نخست‌وزیری را در تاریخ اسرائیل داشته است اما ممکن است از تلاش‌ها برای کسب پنجمین دوره نخست‌وزیری جان سالم به در نبرد. سرسختی، کلیدی در موفقیت سیاسی نتانیاهو است. اسرائیل با تهدیدات جدی و حتی وجودی مواجه است. اسرائیل یکی از نزدیکترین شرکای ایالات متحده در منطقه‌ای است که این نقش در آنجا کم‌کم پیچیده می‌شود.

شخصیت نتانیاهو بیشتر با روابط ما تبیین می‌شود. آیا او ریسک صلح با فلسطینیان را می‌پذیرد؟ او چطور سیاست ائتلافی پر چالش خود را مدیریت می‌کند؟ او تا کجا خودش را وارد سیاست داخلی آمریکا می‌کند؟ این سوالات اغلب بر گفت‌وگوهای سیاست‌گذاری داخلی آمریکا سلطه دارد. برخی از اعضای دولت او را ناامیدکننده می‌دانستند و با توجه به بروز مناقشه‌های جدی میان ما، تنش‌ها در دو طرف بالا گرفت. هرچه بیشتر به عنوان سفیر با نتانیاهو وقت صرف کردم، بیشتر متوجه ‌شدم که ما چقدر در دولت آمریکا انرژی برای این بازی‌های ذهنی هدر می‌دادیم. اما او همچنین یک عامل سیاسی در جایی بود که منافعش گهگاه با منافع ما در تضاد بود و بعید به نظر می‌رسید در مسائلی که از نظرش حیاتی بود، ذره‌ای تغییر ایجاد شود و کوتاه بیاید. اما اکنون پس از تلاش‌های آشکار برای پیروزی نتانیاهو در انتخابات آوریل،‌ به نظر می‌رسد تب و تاب ترامپ آرام گرفته باشد. او چهارشنبه با نادیده گرفتن مشکلات دوست خودش و انتخابات اسرائیل گفت: “روابط ما با اسرائیل است، نه نخست‌وزیر آن.”

اما در واقع، اگر او از عرصه سیاسی کنار برود، روابط آمریکا – اسرائیل لطمه می‌بیند. از نقطه نظر آمریکا، چهره دیگری در اسرائیل نیست که به همان سبک در پست نخست‌وزیری عمل کند؛ او تمایل داشت برای پیشبرد منافع اسرائیل در سیاست آمریکا نقش داشته باشد. در حقیقت، این تغییر می‌توانست سالم و مفید باشد. روابط میان جانشین نتانیاهو و ترامپ قطعا می‌تواند گرم باشد. رهبر اسرائیل می‌تواند چهره‌ای با جنجال کمتر باشد. این رهبر باید ارتباطاتی با جوانان و آمریکای متنوع، فراتر از اندیشکده‌ها و شبکه‌های تلویزیونی مستقر در نیویورک و واشنگتن شکل دهد. چنین نخست‌وزیری همچنان می‌تواند مدافع سرسخت منافع اسرائیل باشد. آمریکا و اسرائیل همچنان شرکای نزدیک در بسیاری از حوزه‌ها باقی می‌مانند و از امنیت یکدیگر حمایت می‌کنند. همچنین ممکن است ما با برخی اختلاف‌نظرها و بحران‌هایی که اکنون داریم، به عنوان مثال در مسائلی نظیر چگونگی حفظ و پیشبرد چشم‌اندازهای راهکار دو کشوری با فلسطین، مواجه شویم. حضور یک رهبر اسرائیلی که چندان شناخته شده و جنجالی نباشد، از همکاری ما نمی‌کاهد اما مدیریت اختلافات ما را ساده‌تر می‌کند.»