ارمنستان، مشتری ماندگار گاز ایران

ایران و ارمنستان در سال ۲۰۰۴ میلادی قراردادی به منظور تهاتر گاز و برق امضا کردند که مطابق با مفاد این قرارداد صادرات گاز از سال ۲۰۰۹ به این کشور آغاز شده و یک قرارداد چهارجانبه برای تسهیل دریافت و ارسال برق ما بین شرکت‌های ملی صادرات گاز و توانیر از طرف ایران و شرکت ایروان تی پی پی و یک شرکت برق در ارمنستان امضاء شده است.به‌طور کلی همکاری‌های اقتصادی ایران و ارمنستان در زمینه گاز و برق و تهاتر یکی از مهم‌ترین برنامه‌های دولت در نظر گرفته شده و برای این موضوع نیز ایران و ارمنستان مذاکرات متعددی را با یکدیگر داشتند. اواخر سال گذشته در نشست هیأت‌های عالی رتبه این دو کشور بر تداوم همکاری‌های خود تاکید کردند تا جایی‌که ایران صراحتا اعلام کرد در زمینه گاز آمادگی دارد تا علاوه بر افزایش صادرات گاز به این کشور، برای صادرات گاز از طریق ارمنستان به گرجستان مذاکرات صورت پذیرد و هم‌چنین درباره اتصال خلیج‌فارس به دریای سیاه از طریق ارمنستان و گرجستان بحث و بررسی شد.

ارمنستان نیز در همان زمان ضمن خرسندی از این مساله اعلام کرد که آمادگی دارد تا در مسیر ترانزیت گاز ایران به گرجستان نقش ایفا کند، به‌تازگی نیز نخست وزیر این کشور در دیدار با رییس جمهور ایران خواستار تمدید موافقتنامه تهاتر گاز و برق با ایران تا ۲۰۴۰ شده است. حسن روحانی - رییس جمهوری کشورمان  - نیز مجدد بر تداوم همکاری‌ها بین دو کشور تاکید کرد و گفت: طرح‌ها و پروژه‌های مهمی براساس ظرفیت‌های گسترده دو کشور برای تحکیم هرچه بیش‌تر روابط در دستور کار قرار دارد، تهران و ایروان در زمینه‌های مختلف اقتصادی به‌ویژه حوزه انرژی می‌توانند همکاری‌های سازنده‌ای به نفع ملت‌های خود داشته باشند.

وی با بیان این‌که ایران تا یک ماه آینده نخستین گام را برای فعالیت در قالب اتحادیه اوراسیا برمی‌دارد، افزود: باید کارگروه‌هایی برای آغاز همکاری ایران با اوراسیا ایجاد کرد که در زمینه‌های مختلف از جمله انرژی، برق و حمل‌ونقل ظرفیت‌های موجود را بررسی و روند اجرایی شدن آن‌ها را پیگیری کند. هم‌چنین جمهوری اسلامی ایران برای تامین نیازمندی‌های ارمنستان در حوزه انرژی آمادگی کامل دارد و قرارداد تهاتر گاز و برق بین دو کشور می‌تواند در حوزه کالا و خدمات نیز توسعه یابد.پاشینیان نیز با بیان این‌که  ایروان خواهان توسعه هرچه بیشتر روابط و  خرید گاز از تهران است، گفته که مصمم هستیم حجم روابط و مناسبات دو کشور به‌ویژه در زمینه اقتصادی را هرچه بیشتر افزایش دهیم، همچنین باتوجه به این‌که ایران منبع پایداری برای تامین انرژی و گاز ارمنستان است و ایروان خواستار تمدید موافقتنامه تهاتر گاز و برق با ایران تا سال ۲۰۴۰ است.

ایران اکنون حدود ۱.۵ درصد بازار جهانی صادرات گاز را در اختیار دارد، اما با توجه به ذخایر عظیم گازی و موقعیت راهبردی، توان افزایش سهم خود در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی گاز را داراست. گاز ایران در حال حاضر بر تن پنج کشور می‌نشیند و با توجه به این‌که تلاش می‌شود سهم ایران از بازار جهانی گاز به ۱۰ درصد برسد،  بر اساس گزارش بررسی آماری سالانه شرکت بریتیش پترولیوم (BP) در پایان سال ۲۰۱۷ میلادی، ایران از لحاظ حجم ذخایر گاز با دارا بودن ۳۳,۲۰۰ تریلیون مترمکعب گاز پس از روسیه در مقام دوم جهان قرار دارد و سهمی معادل ۱۷.۲ درصد از ذخایر گازی را به خود اختصاص داده است.در این راستا، صادرات روزانه ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز در برنامه ششم توسعه هدف‌گذاری شده که البته اولویت بازار صادراتی گاز ایران، کشورهای همسایه است. صادرات گاز ایران تاکنون به کشورهای ترکیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و نخجوان انجام شده است. قرارداد با این کشورها گاهی در قالب قراردادهای درازمدت، گاهی در قالب قراردادهای کوتاه‌مدت سوآپ و بعضاً در قالب تهاتر برق و گاز امضا شده است.