ارجاع سالانه هزار کودک معتاد به بهزیستی

«حبیب‌الله مسعودی فرید» درباره آمار نوزادان رها شده در خیابان گفت: سالانه به طور میانگین حدود ۵ هزار کودک بین سنین نوزاد تا ۱۸ سال در سازمان بهزیستی پذیرش می‌شوند. این کودکان به دلایل مختلفی از جمله کودک‌آزاری، فوت والدین، زندانی بودن والدین وارد سیستم می‌شوند. از این تعداد نیز در حدود ۷۵۰ کودک مجهول‌الهویه هستند.وی با اشاره به کودکان مجهول‌الهویه گفت: این کودکان مجهول‌الهویه هم می‌توانند شامل کودکان رها شده در خیابان باشند و هم کودکانی باشند که مادران معتاد داشته‌اند.کودکانی که مادران معتاد دارند چنانچه مادر در بیمارستان زایمان کرده باشد با توجه به توافقاتی که با وزارت بهداشت در این زمینه داشتیم، اجازه ترخیص به مادر داده نمی‌شود تا مددکاران سازمان بهزیستی ورود کرده و مشخص شود که مادر یا اقوام سببی و نسبی توانایی نگهداری کودک را دارند یا خیر. چنانچه نوزاد خانواده‌ای داشته باشد بعد طی از مراحل مشخص به خانواده واگذار می‌شود اما چنانچه خانواده‌ای برای نوزاد نباشد کودک وارد سیستم بهزیستی می‌شود.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی با بیان اینکه حدود ۳ هزار و ۵۰۰ کودک سالانه از تحت پوشش بهزیستی خارج می‌شوند گفت: حدود ۲ هزار کودک در سال به فرزندخواندگی در می‌آیند و ۷۰۰ الی ۸۰۰ کودک به سن ترخیص یعنی به ۱۸ سالگی رسیده و به دانشگاه یا سربازی اعزام می‌شوند ما بقی نیز یا به امین موقت و یا با توجه به بهبود وضعیت والدین به والدین اصلی تحویل داده می‌شوند.به گفته فرید نزدیک به ۱۰ هزار کودک در ۶۸۰مرکز بهزیستی از سنین نوزاد تا ۱۸ سال با همکاری خیرین نگهداری می‌شوند.وی همچنین درباره آمار خرید و فروش کودکان گفت: خرید و فروش کودک جرم است و قوه قضاییه، نیروی انتظامی و نهادهای امنیتی این موضوعات را پیگیری کرده و چنانچه موردی مشاهده شود، قطعا ورود خواهند کرد. با توجه به اینکه بیشتر زنانی که کودکان خود را می‌فروشند، مادران دارای اعتیاد هستند، پس از توافق با وازرت بهداشت سه سال پیش بخشنامه‌ای به مراکز بهزیستی استان و معاونت درمان وزارت بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شده است که این بخشنامه همچنان به قوت خود باقی است و بنا بر آن هرگاه مادر معتاد یا بی‌خانمانی برای زایمان به مراکز درمانی مراجعه می‌کند، حتما باید به اورژانس اجتماعی اطلاع داده شود و حتما باید مدارک هویت مادر مشخص بوده و هویتی که از سوی مادر اعلام می‌شود باید احراز شود و در مراکز درمانی و بهداشتی حتما باید این موضوع لحاظ شود.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی تاکید کرد: با توجه به بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم و گزارشاتی که از NJO ها داشتیم، میزان موارد خرید و فروش بچه کاهش پیدا کرده است و تنها نگرانی ما این است که ممکن است افرادی که قصد خرید و فروش بچه را دارند به نظام سلامت مراجعه نکنند و زایمان در پاتوق‌ها، مراکز دی‌آی‌سی و غیر از نظام سلامت انجام شود، البته در این زمینه نیز با همکاری سازمان‌های مردم نهاد در حال شناسایی این افراد هستیم تا به محض شناسایی مادر باردار او را تحت پوشش قرار داده تا هم بتواند از خدمات بهداشتی از طریق وزارت بهداشت در دوران بارداری بهره‌مند شود و همچنین بعد از زایمان حمایت‌‌های لازم از مادر و کودک به درستی صورت گیرد.

فرید خاطرنشان کرد: دو مرکز مادر و کودک توسط سازمان‌های مردم‌نهاد در تهران راه‌اندازی شده است و مادران چه در موقع زایمان و چه پس از آن تحت حمایت قرار می‌گیرند؛ اگر این اقدامات را بتوانیم توسعه دهیم این مشکلات کمتر می‌شود. همچنین اگر بتوانیم مادران را در دوران بارداری شناسایی کرده و برای درمان اقدام کنند، این نگرانی که برای فروش بچه‌ها وجود دارد قطعا کمتر می‌شود، اما باید این اطلاع‌رسانی به صورت دائم انجام شود که فروش فرزندان چه افرادی که اقدام به فروش می‌کنند و چه کسانی که خریدار کودک هستند، جرم بوده و قابل تعقیب است.وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره کودکانی که مادران زندانی دارند، گفت: در سال ۹۷ حدود ۵۰۰ کودک از طریق سازمان زندان‌ها به دلیل زندانی‌ بودن والدین به سازمان بهزیستی سپرده‌ شده‌اند. طی جلساتی که با سازمان زندان‌ها داشتیم مقرر شده است، در زندان‌ها مکان‌هایی به عنوان مهد ایجاد شود و کودکان کمتر از دو سال به دلیل اینکه باید در کنار مادر باشند در این مراکز نگهداری شوند ما نیز نظارت لازم را در خصوص استاندارد بودن این مراکز انجام می‌دادیم.از دو مرکز نیز بازدیدهایی داشتیم به طور مثال در اصفهان فضای خوبی در این خصوص ایجاد شده و مادران می‌توانستند در کنار فرزندانشان باشند.

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی یادآور شد: بعد از دو سال نیز چنانچه مادر همچنان در زندان باشد، این کودکان می‌توانند به مراکز ما بیاید تا از سایر خدمات نیز بهره‌مند شود، البته در مواردی که برای قاضی مقدور باشد می‌تواند از مجازات جایگزین برای مادرانی که حکم گرفته و مجرم شناخته شده‌اند، استفاده کند. این امر باعث می‌شود کودکان کمتری در داخل زندان با مادر باشند. البته اولویت سازمان بهزیستی در خصوص کودکانی که مادرانشان زندانی هستند، مراکز نگهداری کودکان نیست، بلکه اولویت ما در خصوص این کودکان این است که به یکی از اقوام نزدیک مانند پدر بزرگ مادربزرگ و ... سپرده ‌شوند ما نیز تلاش می‌کنیم به خانواده‌های نیازمند ماهیانه مبلغ ۴۵۰ هزار تومان کمک می‌کنیم تا بچه در پیش اقوام خود نگهداری شود. همچنین چنانچه قاضی نیز سلب حضانت دائم از پدر و مادر کند یا پدر و مادر به دلیل جرمی که مرتکب شده‌اند به مدت طولانی در زندان نگه داری شده ‌باشند، ما با نظر قاضی برای فرزندخواندگی این افراد اقدام می‌کنیم.

فرید در ادامه صحبت‌های خود درباره کودکان معتاد نیز گفت: کودکان معتاد دو گروه هستند؛ عده‌ای همین نوزادانی هستند که به دلیل مادران معتاد درگیر اعتیاد هستند که در این خصوص با وزارت بهداشت اقدامات لازم را انجام داده‌ایم و عده دیگر نیز کودکانی هستند که درگیر اعتیاد هستند، اما پدر و مادر آنها معتاد نیستند و این کودکان می‌توانند درمان را در داخل منزل ادامه دهند.وی خاطرنشان کرد: البته کودکانی نیز هستند که اعتیاد دارند و بدسرپرست هم هستند یعنی پدر و مادر خودشان معتاد بوده و صلاحیت لازم را برای نگهداری از کودک ندارند و خودشان باعث اعتیاد کودک شده‌‌اند، این نیز موضوعی است که ما در معاونت اجتماعی بهزیستی دنبال می‌کنیم.سالیانه هزار کودک (نوجوان) و نوزاد دارای اعتیاد از طریق سیستم سلامت به ما ارجاع داده می‌شوند. یکی از اقدامات ما این است که بررسی‌‌های اولیه را در خصوص این کودکان انجام داده و هدف اولیه ما این است که کودکان به نزد خانواده باز گردند و بیش از ۵۰ درصد این کودکان که زیر سن ۱۸ سال هستند به خانواده‌های خودشان باز می‌گردند؛ نصف این کودکان در داخل مراکز بهزیستی می‌مانند و با اقدامات که انجام می‌شود تلاش می‌شود یا خانواده صلاحیت لازم را کسب کند و یا اینکه به امین موقت و اقوام سبیی و نسبی سپرده شوند.