سهم بازار سرمایه در تولید و اشتغال چقدر است

زمانی که روند معاملات بازار سرمایه با دیگر بازارها را مورد مقایسه قرار می‌دهیم شاهد تمایل سرمایه‌گذاران برای ورود سرمایه‌های خرد به سمت به بورس هستیم که این مورد با وجود هجوم نقدینگی به این بازار، نمی‌تواند در زمینه تولید و اقتصاد کشور بی‌تاثیر باشد.از نگاه کارشناسان اقتصادی، رشد و توسعه اقتصادی کشور نیازمند سرمایه‌های کلانی است که در این راستا بازار سرمایه می تواند نقش آفرینی موثری را از خود به یادگار بگذارد.
در چند وقت اخیر در کشور شاهد دلالی‌ها و عدم شفافیت‌هایی معاملاتی هستیم که این موضوع زمینه ترس برای واحدهای تولیدی برای کسب سود کمتر را فراهم کرده است؛ یکی از تفاوت‌های شاخص بازار سرمایه با دیگر بازارها برای معاملات، وجود شفافیت در معاملات و قیمت‌ها است که این موضوع اشتیاق شرکت‌ها و واحدهای تولیدی برای ورود سهام خود در بازار سرمایه را فراهم کرده است. رونق بازار سرمایه که تامین مالی شرکت ها و رونق تولید را فراهم می کند به مراتب زمینه اشتغال و فرصت های شغلی را  ایجاد می کند، اما مساله اینجاست که با وجود رشدهای لحظه ای شاخص بورس در بازار سرمایه این موضوع تا چه میزان توانسته است در میزان تولید و اشتغال کشور تاثیرگذار باشد.
 گفتگو «امیر هامونی» مدیر عامل شرکت فرابورس در ادامه می خوانید
در سال جاری، رونق بازار سرمایه، در تامین مالی واحدهای تولیدی و کاهش نرخ بیکاری چه نقشی ایفا کرد؟
نرخ اشتغال از جمله مهم‌ترین شاخص‌های کلان اقتصادی به شمار می‌رود که در شرایط رکود از اهمیت بالاتری برخوردار است،  اکنون مساله افزایش یا حفظ اشتغال موجود، به یکی از مهمترین اهداف سیاست‌گذاران بدل شده و در همین راستا فرابورس ایران نیز با هدف تحقق رشد تولید و اشتغال ملی، با فراهم آوردن بستری مناسب برای تامین مالی، تلاش کرده زمینه‌ساز رشد ۵۴ درصدی اشتغال در میان شرکت‌های پذیرش‌شده در بازار فرابورس ایران باشد.بر اساس گزارش این مرکز، نرخ بیکاری افراد ١٥ ساله و بیش‌تر، در پاییز ۱۳۹۸ نسبت به پاییز ۱۳۹۷ حدود ۱.۲ درصد کاهش داشته و در واقع در کل کشور به ۱۰.۶ درصد رسیده است که با توجه به پیچیدگی‌های پیرامون بحث بیکاری و اشتغال طی یک دهه گذشته و از سویی افزایش جمعیت بیکار کشور به حدود ۳ میلیون نفر، بازار سرمایه می‌تواند با هدایت جریان نقدینگی و سرمایه‌های عمومی به سمت تولید علاوه بر تقویت توان تولید داخلی زمینه‌ساز رشد اشتغال و در نهایت کاتالیزوری برای رشد، توسعه و شفافیت اقتصاد ملی باشد.
فرابورس توانسته با تسهیل و تسریع ورود شرکت‌ها و فراهم کردن بستری مناسب برای تامین مالی آنها، موفقیت چشمگیر و محسوسی در زمینه رشد تولید و اشتغال ملی داشته است.
تعداد نیروی شاغل در شرکت‌های فرابورسی نسبت به چند وقت گذشته چه تغییری کرده است؟
تعداد نیروی شاغل به کار شرکت‌های پذیرش‌شده در فرابورس از زمان عرضه اولیه آنها تا کنون، از ۵۱ هزار و ۲۰۸ نفر به ۷۸ هزار و ۶۲۰ نفر رسیده که رشد حدود ۵۴ درصدی را نشان می‌دهد و از نقش پررنگ بازار سرمایه در تجهیز منابع مالی، بهبود اشتغال شرکت‌ها و تولید حکایت می‌کند، در بررسی‌های صورت‌گرفته، بیش از ۱۰۰ شرکت که حداقل ۲ سال از زمان عرضه اولیه آن‌ها گذشته است مورد مطالعه قرار گرفته‌اند که از زمان عرضه اولیه سهام تاکنون، تعداد افراد شاغل در شرکت‌های آهن و فولاد ارفع، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و توسعه خدمات دریایی و بندری سینا به ترتیب از ۶۰ نفر به یک‌هزار و ۲۲۴ نفر، از ۵۲۳ نفر به ۶ هزار و ۸۰۰ نفر و از ۲۲۰ نفر به یک‌هزار و ۹۹۲ نفر افزایش یافته است و این سه شرکت بیشترین رشد اشتغال را از لحاظ جذب نیروی انسانی و کارآفرینی در میان سایر شرکت‌های فرابورسی داشته‌اند.
بیشترین رشد اشتغال در کدام صنایع بوده است؟
طبق آمار ارائه شده بیشترین رشد اشتغال مربوط به صنایع «حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات» از ۴۱۴ نفر به دو هزار و ۶۳۵ نفر، «استخراج کانه‌های فلزی» از ۱۸۹ نفر به ۷۱۱ نفر و «محصولات شیمیایی» از سه هزار و ۵۰۸ نفر به هشت هزار و ۳۶۶ نفر بوده است که این سه صنعت در زمینه افزایش آمار نیروی شاغل به کار آنها در مقایسه با سایر گروه‌های فرابورسی پیشتاز بوده اند.
با وجود رشد تعداد نیروی شاغل به کار در اکثر صنایع فعال در بازار سرمایه تعداد پرسنل در کدام صنایع کاهش یافته است؟
در برخی صنایع از جمله «سایر واسطه‌گری مالی» و «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات» تعداد پرسنل کاهش یافته است، اکنون صنایع «فلزات اساسی» با ۲۸ هزار و ۸۲۸ نفر، «محصولات شیمیایی» با ۸ هزار و ۳۶۶ نفر و «فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» با ۴ هزار و ۹۱۰ نفر، بزرگترین صنایع فرابورسی از لحاظ تعداد پرسنل هستند و شرکت‌های ذوب‌آهن اصفهان، هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه و فولاد هرمزگان جنوب نیز به ترتیب با ۱۶ هزار ۲۸۷ نفر، ۶ هزار و ۸۰۰ نفر و ۳ هزار و ۷۱۰ نفر بزرگترین شرکت‌ها از بُعد تعداد پرسنل در بازارهای اول و دوم فرابورس ایران هستند.
کدام موانع به عنوان ضعف‌های کلیدی نظام سیاست‌گذاری کشور در حوزه اشتغال محسوب می‌شوند؟
 فقدان نگرش درست در به‌کارگیری ظرفیت‌های موجود کشور است و برخی از مصادیق‌ عینی آن را می‌توان در شهرک‌های صنعتی، ساختمان‌ها، تجهیزات بدون استفاده و راکد، سوله‌ها و ... مشاهده کرد. تجربه کشورهای موفق برای به‌کارگیری این امکانات و ظرفیت‌ها،  تحرک‌بخشی در تولید و اشتغال بوده و یکی از مهمترین درگاه‌های حصول به این امر، بازار سرمایه است.