گروه اقتصادی: بررسی بازارهای مختلف نشان میدهد در میان بازارهای اصلی ایران هر بازار رفتار منحصر به فردی داشته: از یکسو بازار مسکن در سکوت و بدون کاهش قیمت روزهای خود را سپری میکند و در سویی دیگر نرخ ارز و خودرو که در روزهای اول اسفندماه شتاب فزایندهای را تجربه میکردند حالا روند کاهشی را از سرگرفتند.
از ۳۰ بهمن که کشور درگیر شیوع ویروس کرونا شده تا امروز، بازارها از جمله بخشهایی بودند که بیشترین نوسان را دیدند. در برخی بخشها شتاب فزاینده افزایشی قیمتها تجربه شد و در برخی دیگر رکود برقرار شد. درواقع و به بیان سادهتر وقتی مسئولان از مردم خواستند که خانهنشینی را در پیش بگیرند جز چند بخش خاص، بازارهای دیگر التهاب و تلاطم را تجربه کردند.چرایی این مساله باز میگردد به زمان و پیچیدگی مقابله با این ویروس. شیوع این ویروس حتی اقتصاد ابرقدرتی چون چین را هم دچار سکته کرد. با این حال و گرچه در ایران اتفاق نیافتاد و مسئولان استفاده از قرنطینه را روشی ناکارآمد ارزیابی کردند ولی به درخواست مسئولان و همراهی مردم از هر خروج بی دلیلی از خانهها جلوگیری به عمل آمده است. این مهم همزمان شده با اسفندماه که برای برخی از اصناف مهمترین ماه درآمدی کشور است. در اسفند ماه بیش از هر ماه دیگر مبادلات ریالی در اقتصاد شکل میگیرد و بازار این ماه را در هیچ زمان دیگری نمیتوان تکرار کرد.در همین رابطه چندی پیش وحید شقاقی شهری، کارشناس امور اقتصادی گفته بود بالغ بر ۱۰ درصد از تقاضای موثر داخلی مصرفی در ایران کاسته میشود. این در حالی است که گزارشات اخیر نشان میدهد در ۹ ماهه نخست امسال رشد اقتصادی کشور حدود منفی ۷.۵ درصد بوده است این کاهش میتواند تا پایان سال رکود اقتصادی کشور تعمیق و حتی رشد منفی را دو رقمی کند. با این حال چنان شیوع این ویروس برای دولتمردان کشورها ناخوشایند است که از چین تا دیگر کشورهای دچار شده به آن حداقل در مرحله برخورد و کنترل آن چندان ذهن خود را درگیر رشد اقتصادی نمیکنند.این وضعیت بر رشد اقتصادی جهان هم سایه انداخته است به نحوی که سازمان جهانی همکاریهای توسعهای در خوش بینانهترین حالت معتقد است نیم درصد از رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ کاسته شده است.
سورپرایز شب عیدی
شب عید بازار خاص خود را دارد البته اگر شرایط اقتصادی عادی باشد. به طور سنتی تقاضا برای ارزهای خارجی، اتومبیل، پوشاک، شیرینی و... افزایش مییابد ولی شیوع کرونا عملا این بازارها را به حال خود واداشت. در مقابل به نظر میرسد میوه فروشیها، لوازم بهداشتیها، داروخانهها و سوپرمارکتیها با تقاضایی بیش از هر زمان دیگری مواجه هستند.بازار ارز و طلا در میان این بازارها شرایط ویژهای را تجربه کردند. از زمان شیوع کرونا در چین قیمت جهانی طلا رشد داشت که البته اثر خود را بر بازار ایران هم گذاشت. صد البته با شیوع کرونا در ایران این نوسانات تبدیل به التهاب شدند. گرچه باید در مورد بازار ارز و طلا مدنظر داشت که رفتن دوباره نام ایران در لیست سیاه اف ای تی اف نیز اثرات روانی خود را به همراه داشت.
طلا زیر فشار قیمت جهانی طلا و دلار
در روز ۳۰ بهمن که اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران است و یک روز پیش از آن نرخ هر دلار آمریکا در سامانه سنا ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان بود ولی این رقم در بازار آزاد روز ۳۰ بهمن به ۱۴ هزار و ۴۵۰ تومان رسید. در روز سوم اسفند قیمت هر دلار آمریکا وارد کانال ۱۵ هزار تومانی شد. در روزهای اخیر نیز قیمت هر دلار آمریکا حدود ۱۵ تومان ارزشگذاری میشود.از سوی دیگر یک روز قبل از اعلام شیوع کرونا در ایران هر گرم طلای ۱۸ عیار ۵۴۰ هزار تومان بود ولی تنها پنج روز بعد رکورد ۶۲۰ هزار تومانی را هم شکست. پس از آن حتی قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار بالاتر هم رفت ولی در پایان هفته قیمت طلا در بازار تهران ۵۹۷ هزار تومان اعلام شده است.
بازار مسکن منتظر بهار
سوی دیگر بازار مسکن که در بهمن ماه اندک اندک داشت رکود بازار را کنار را میزد دوباره ورق برگشت و از سطح معاملات و قیمتها کاسته شد. آمارها حاکی از آن است که معاملات مسکن در بهمن ماه رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرد ولی پس از آغاز شیوع کرونا خرید و فروش متوقف شد.به نظر برخی از آگاهان اگر هم معاملاتی در این مدت صورت گرفت تنها برای واحدهای کمتر از ۷۰۰ میلیون بوده و برای واحدهای گرانتر از ۸۰۰ میلیون تومان تغییرات خاصی دیده نمیشود.البته بازار مسکن به دلیل اینکه به عنوان بازاری با نقدینگی بالا محسوب میشود و میتواند حتی در شرایط رکودی ارزش داراییها را حفظ کند در میان مدت تاثیری از ویروس کرونا نخواهد گرفت. البته باید توجه داشت پیک رونق معاملات مسکن در کشور در بهار است که معلوم نیست با شیوع کرونا چقدر به تاخیر بیفتد.
جهش اولیه و سقوط
بازار خودرو وضعیت دیگری را تجربه میکند؛ در حالی که پیش از شیوع کرونا هر روز بر قیمت خودروها افزوده میشود، پس از شیوع آن قیمتها روند نزولی به خود گرفتند. به گفته یکی از نمایشگاه داران تهران بسیاری از خریداران خودرو به دلیل کرونا ترجیح دادند فعلا در خانهها بمانند و خرید خود را به روزهای دیگری موکول کنند.در روز ۲۹ بهمن ماه و یک روز پیش از اعلام شیوع کرونا قیمت پراید ۱۳۱ در بازار خودرو ۶۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود. این رقم برای ۲۰۶ تیپ دو به ۹۸ میلیون تومان میرسید. در این بازار هم روزهای اولیه بعد از شیوع کرونا هم روند .قیمتها افزایشی نسبی را تجربه کرد ولی بعد از گذشت یک هفته تمام رشتهها پنبه شد. در آخرین روز هفته در بازار هر ۲۰۶ تیپ دو ۱۰۳ میلیون تومان قیمت داشت و نرخ سایپا ۱۳۱ نیز ۶۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اعلام شد.فعالان بازار معتقدند زیر فشار تشدید رکود قیمتها کاهش خواهد یافت.