پیش‌بینی کاهش قیمت واقعی مسکن در سال ۹۹

کرونا این روزها بازارهای کشور را به رکود برده است؛ اما به نظر می‌رسد برخی از دلالان و واسطه‌گران با ترفندهای مختلف، سعی در کشاندن خریداران از خانه‌های خود به بیرون با ترفند «بعد از عید همه چیز گران می‌شود» دارند. بازار مسکن، نمونه روشنی است که گذر از هر بنگاهی، این موضوع را به طور کامل به رخ می‌کشد.با این وجود، گزارش‌های میدانی خبرنگار ما حاکی از یخ زدن خرید و فروش و کم‌رغبتی خریداران برای بازدید خانه‌ها به دلیل کرونا دارد. در سوی مقابل، فروشنده‌ها نیز اغلب از ترس کرونا، کسی را به خانه راه نمی‌دهند. به گفته فعالان بازار مسکن، بخش زیادی از شهروندان که به‌صورت خودخواسته و برای جلوگیری از ابتلا به این ویروس خود را قرنطینه کرده و فقط برای رفع نیازهای ضروری از خانه خارج می‌شوند، به‌طور موقت تا پایان یافتن این شرایط و بازگشت به وضعیت عادی به لحاظ سلامتی تصمیم گرفته‌اند تقاضای خرید یا فروش مسکن خود را به تعویق بیندازند. شاید همین موضوع باعث شده که برخلاف روال هر ساله بازار معاملات مسکن، حجم خرید و فروش مسکن در هفته‌های پایانی سال با کاهش مواجه شود.این در شرایطی است که بررسی آمار رسمی قیمت مسکن تهران مربوط به بهمن‌ماه امسال نشان می‌دهد که در برخی مناطق ۲۲گانه تعداد معاملات و قیمت‌ها به واسطه سفته‌بازی و تقاضای سرمایه‌ای افزایش یافته است؛ به طوری که در این بازه زمانی قیمت یک مترمربع آپارتمان به ۱۴ میلیون و ۴۰۵ هزار تومان افزایش یافت که در مقایسه با دی‌ماه گذشته حدود ۳.۷ درصد رشد را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر، تعداد قراردادهای ثبت‌ شده در سامانه املاک و مستغلات در دومین ماه زمستان صعودی بود و از ۹ هزار و ۶۶۴ فقره در دی‌ماه به ۱۲ هزار و ۱۴ فقره در بهمن ۹۸ افزایش یافته است. همچنین ارزش معاملات انجام شده در ۳۰ روز بهمن به مرز ۱۶ هزار میلیارد تومان نزدیک شد که حدود ۳ هزار میلیارد تومان از رقم معاملات اردیبهشت ماه امسال بیشتر است.بررسی روند قیمت مسکن در مناطق ۲۲گانه حکایت از آن دارد در مناطقی که افزایش قیمت اتفاق افتاده، آمار معاملات نیز بالاتر بوده است. به‌عنوان مثال در منطقه ۲ متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی طی بهمن ۹۸ بالغ بر ۲۱ میلیون و ۵۵۵ هزار تومان بوده که نسبت به ماه پیش از آن بیش از ۶.۲ درصد افزایش یافته است. در این منطقه یک‌هزار و ۱۸۸ فقره قرارداد طی بهمن ماه ثبت شد که در مقایسه با دیماه امسال ۲۶.۷ درصد رشد داشته است.
قیمت خانه در مناطق مختلف تهران
بنا به این گزارش، در حال حاضر در بازار مسکن، برای خرید خانه‌ای ۶۹ متری با عمر ۱۵ سال ساخت در شرق تهران، در خیابان تهران‌نو، شورا باید متری ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان هزینه کرد. در غرب تهران، منطقه ستاری، پیامبر مرکزی نیز برای یک خانه ۶۶ متری با عمر ۵ سال ساخت، هر متر ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
در شمال تهران، منطقه قیطریه، چیذر برای یک خانه ۷۵ متری با عمر ۲۵ سال ساخت باید هر مترمربع ۲۴ میلیون تومان هزینه کرد. همچنین در خیابان انقلاب، گرامی یک خانه ۷۴ متری با عمر ۲۰ سال ساخت، متری ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای فروش گذاشته شده است.
ترفند تازه مشاوران املاک برای ترغیب خریداران مسکن
در حال حاضر برخی از مشاوران املاک عنوان می‌کنند حجم مراجعات به بنگاه‌ها در روزهای گذشته تقریبا به صفر نزدیک شده و به حالت نیمه‌خالی در آمده است. در این میان، گروهی از فعالان بازار مسکن پیش‌بینی می‌کنند حجم جست‌وجو و مراجعه به بنگاه‌ها در بازار مسکن تا پایان سال همچنان در همین وضعیت باقی بماند.
با این وجود، نکته‌ای که در  این گزارش میدانی  بسیار خودنمایی می‌کرد، این بود که بسیاری از فروشندگان حاضر نیستند حتی در شرایط فعلی که بازار مسکن تحت تاثیر کرونا با افت مواجه شده و معاملات تقریبا قفل شده است، نرخ‌های پیشنهادی را پایین بیاورند. آنها به امید این‌که در سال آینده خانه‌های خود را با قیمت بالاتر خواهند فروخت، برای فروش ملک دست نگه داشته‌اند.شاید همین موضوع باعث شده که برخلاف بازار خودرو که شیوع بیماری کرونا، کاهش قیمت‌ها را به‌دنبال داشت، اما در بازار مسکن کاهش قیمتی رخ نداده است؛ اگرچه برخلاف بهمن‌ماه گذشته افزایش قیمتی نیز اتفاق نیفتاده است.با این وجود، مشاوران املاک برای ترغیب خریداران به خرید خانه و کشاندن خریداران مسکن از قرطنیه به بیرون، با ترفندی که «بعد از عید گران می‌شود»، قصد تغییر شرایط بازار مسکن را دارند.
پیش‌بینی بازار مسکن سال ۹۹
در این شرایط، مشاوران املاک پیش‌بینی ادمه رکود در بازار مسکن در سال آینده را دارند. حسام عقبایی، نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک درخصوص پیش‌بینی وضعیت قیمت مسکن در سال ۹۹ می‌گوید: بازار مسکن در فروردین ماه سال آینده به دلیل تعطیلی بازارها ثبات خواهد داشت، اما در اردیبهشت ماه قیمت‌ها خود را پیدا خواهد کرد و در خردادماه قیمت مسکن به نوعی خود را به خوبی نشان خواهد داد.به اعتقاد وی، آنچه که مشخص است، این‌که افزایش قیمت مسکن در سال ۹۹ در حد زیر خط تورم خواهد بود و این به معنای این است که اگر خط تورم ۳۰ درصد باشد، قیمت مسکن بسیار پایین‌تر از این عدد یعنی در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد رشد خواهد کرد.
از سوی دیگر، حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان معتقد است در سال آینده با توجه به ناتوانی متقاضیان مصرفی در پرداخت قیمت‌های فعلی رایج در بازار مسکن، کاهش قیمت واقعی مسکن سرعت خواهد گرفت. به این معنا که قیمت اسمی مسکن ثابت مانده و یا بسیار کمتر از نرخ تورم عمومی افزایش خواهد داشت که در نهایت در میان‌مدت سبب می‌شود قیمت واقعی مسکن کاهش پیدا کند.براساس نظر عبده‌تبریزی، در سال آینده قیمت واقعی مسکن کاهش می‌یابد، نه قیمت اسمی مسکن.سلمان خادم‌المله، کارشناس اقتصاد مسکن نیز می‌گوید: مدت‌هاست قیمت مسکن از تعادل عرضه و تقاضا خارج شده است. بدین معنا که تقاضای مصرفی به شدت سرکوب و بسیار کم شده است.به باور او، قیمت مسکن در تهران به حدود ۱۴ میلیون  تومان در هر مترمربع رسیده و اگر متوسط درآمد خانوارهای متوسط را ۴ تا ۵ میلیون تومان در ماه فرض کنیم، ده‌ها سال طول می‌کشد تا یک خانواده بتواند خانه میان‌متراژ در یک جای متوسط تهران خریدار کند.این کارشناس اقتصاد مسکن عنوان می‌کند: وجوهی که هم‌اکنون به بخش مسکن می‌آید، ناشی از سرمایه‌گذاری است. چون با این وضعیت بدترین کار نگه داشتن پول نقد است. ممکن است بعد از افت بازار سرمایه، ‌بخشی از منابع به بازار مسکن حرکت کند، ولی به معنای تقاضای مصرفی و رشد قیمت نخواهد بود.به اعتقاد وی، نهایت افزایش قیمت مسکن برای سال ۱۳۹۹ معادل نرخ تورم عمومی است.