پیشرفت مهم در مذاکرات و امیدواري برای توافق در دور بعدی

روز شنبه در آخرین روز گفت و گوها تلاش های زیادی صورت گرفت تا مواضع طرفین به هم نزدیک تر شود و متن توافق به امضاء وزرای خارجه برسد اما مواضع وزیر خارجه فرانسه که روز گذشته در نقش حافظ منافع برخی کشورهای منطقه و رژیم اسراییل در گفت و گو ها حاضر شد، مانع رسیدن به توافق شد. گفته می شود ادامه کار راکتور آب سنگین اراک و نیز ذخائر اورانیوم موجود در اختیار ایران از سویی و نیز دامنه کاهش تحریم ها از سوی دیگر محل اصلی بحث و اختلاف نظر دو طرف بوده است.
در اين گزارش نگاهي خواهيم داشت به اظهارنظر مقامات 5+1 و تيم مذاکره کننده ايران.      
  


خبرگزاری رویترز از ژنو گزارش داد :جان کری وزیر امورخارجه آمریکا بامداد یکشنبه (امروز) گفت که قدرتهای جهان در جریان مذاکراتشان با ایران در ژنو برای نیل به توافقی در مورد مهار برنامه هسته ایش به این هدف خود نزدیکتر شده و در صورتی که ˈ به خوبی تلاش شود ˈ می توان به هدف مورد نظر دست یافت.  کری این بیانات را در یک کنفرانس خبری که در پایان سه روز مذاکره بین ایران و شش قدرت جهان بدون حصول یک توافق برگزار شد ایراد کرد. با این حال ، هردو طرف مذاکره گفته اند که پیشرفتی حاصل شده و مذاکره کنندگان دوباره 20 نوامبر ملاقات خواهند کرد. کری گفت: ما برای کاهش اختلافات به ژنو آمدیم و من می توانم بدون اغراق به شما بگویم ما نه تنها این اختلافات را کم کردیم، اختلافات باقی مانده را نیز روشن ساختیم. وی گفت که پیشرفت قابل ملاحظه ای در تلاش از طریق رویکردهای منتهی به مساله نحوه مهار یک برنامه و تضمین ماهیت صلح آمیز آن حاصل کردیم.



وزیرامورخارجه کشورمان با بیان اینکه اسرائیل دوست دارد مذاکرات شکست بخورد گفت: دوست دارم در ایران همصدایی با اسرائیل وجود نداشته باشد.
محمد جواد ظریف در نشست خبری که پس از پایان مذاکرات ایران و 1+5 و نشست مشترک با کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران داخلی درباره لابی صهیونیستی برای عدم توافق در مذاکرات گفت: بعید می دانم لابی صهیونیستی دخیل بوده باشد. رژیم صهیونیستی دست و پاهایی می زند ولی بحث مذاکرات و اینکه چقدر هیات ها نگرانی های رژیم صهیونیستی را در نظر دارند مربوط به خودشان می شود. وی افزود: ما امیدواریم هیات ها بر اساس منافع ملی خود و رفع مشکل ساختاری اقدام کنند، وضعیت رژیم صهیونیستی نیز معلوم است. وزیرامورخارجه کشورمان در پاسخ به این سئوال که آیا مواضع فرانسه در این مذاکرات در روابط ایران و فرانسه تاثیر می گذارد بیان کرد: ما بدنبال توسعه روابط با همه کشورهایی که با آنها رابطه داریم هستیم. با فرانسه در گذشته روابط بسیار خوبی داشتیم این موضوع را به وزیرامورخارجه فرانسه نیز هم در سفر به پاریس و هم دیروز گفته ام. ظریف تاکید کرد: در دوره گذشته در مذاکرات هسته ای فرانسه نقش پیشتاز داشته است و امیدواریم که بتواند نقش مثبتی را در این دور مذاکرات ایفا کند.

ظریف همچنین درباره اینکه آیا توافقی صورت گرفته یا خیر؟ و اینکه رسانه ها در مورد شکست مذاکرات خبرهایی اعلام می کنند گفت: از این موضوع که رسانه ها چه مطلبی می زنند نگران نیستم موضوع این است که مذاکرات خوب بوده در آن حد تفاهم بود که برای اولین بار با خانم اشتون مصاحبه مطبوعاتی داشتیم دور قبل برای اولین بار بیانیه مشترک و این بار کنفرانس خبری مشترک داشتیم. وی با اشاره به اینکه بعضی ها تمایل دارند این مذاکرات شکست بخورد گفت: اسرائیل دوست دارد مذاکرات شکست بخورد انشاءالله در ایران کسی این موضوع را نمی خواهد. دوست دارم در ایران همصدایی با اسرائیل وجود نداشته باشد. رئیس دستگاه سیاست خارجی ایران درباره اینکه مذاکرات آینده چند روزه خواهد بود گفت: 20 نوامبر یک فرصت سه روزه در نظر گرفته ایم. این موضوع بستگی به این مطلب دارد که چقدر وقت داشته باشیم. 20 نوامبر اولین فرصتی بود که من و خانم اشتون هر دو زمان آزاد داشتیم. من از 23 نوامبر باید در تهران میزبان اجلاس وزرای خارجه اکو باشم.

ظریف در این باره که آیا در دور بعدی نیز ممکن است وزرا حضور داشته باشند گفت: وزرا دوست دارند به قول خودشان در آتش بازی آخر و زمان به نتیجه رسیدن حضور داشته باشند اما دور آتی نیز در سطح معاونین وزرای خارجه خواهد بود. وزیرامورخارجه کشورمان تاکید کرد: دور قبلی مذاکرات من و خانم اشتون حضور داشتیم که حضورمان منحصر می شود به افتتاحیه و اداره مذاکرات. تا به حال دیدارها در همان سطح معاونین بوده و به غیر از جلسه نیویورک و جلسه شب گذشته باقی جلسات در سطح معاونین است.

ظریف افزود: این دور از مذاکرات یک استثنا بود چون وزرای امورخارجه آمدند من مجبور شدم با وزرا مذاکره کنم مذاکرات دو جانبه به غیر از روز اول که در سطح معاونین بود مابقی با حضور من برگزار شد اما دفعه آینده به وضع گذشته باز می گردیم و جلسه افتتاحیه را من و خانم اشتون شروع می کنیم و مابقی را دوستان ادامه می دهند. وی خاطرنشان کرد: با باور به توان مردم، جمهوری اسلامی و حماسه سیاسی اخیر و همه این توانمندی ها مذاکرات را پیش می بریم. ظریف درباره روند مذاکرات و اینکه آیا توافقی حاصل شده بیان کرد: قصد ما مقاومت در برابر هرگونه زیاده خواهی است و اینکه بادنیا با منطق صحبت کنیم. وی تاکید کرد: آنچه باعث شده در دو، سه ماه اخیر بدخواهان جمهوری اسلامی در انزوا قرار گیرند معرفی چهره واقعی مردم ایران و گفتمان اصیل انقلاب اسلامی که مبتنی بر اعتدال و تعامل سازنده بوده ، است.

وی در مورد اینکه آیا درباره گام اول و آخر توافقی شده و چه تضمینی وجود دارد که اگر ایران به تعهدات عمل کند طرف مقابل نیز عمل کند بیان کرد: هنوز توافقی نکردیم. در مسیر رسیدن به توافق پیشرفت های خوبی داشتیم. هر توافقی باید به مرحله ای را که در نشست قبلی و مذاکرات وین نیز مطرح کردیم در برداشته باشد. هدف مشترک تصویر نهایی و گام اول باید با هم پیش رود بدون این سه مرحله نمی توانیم به نتیجه برسیم. وزیرامورخارجه کشورمان ادامه داد: علاوه بر این که باید این سه نکته را تعریف کنیم باید سازوکاری نیز برای نظارت بر صحت کار در نظر بگیریم. وی گفت: اینها چارچوب هایی است که در ذهن داریم بعضی مورد توافق قرار گرفته و بعضی جزئیات باقی مانده است. ظریف در این باره که مایکل مان گفته است روی میزان و درجه غنی سازی اختلاف داریم بیان کرد: اینکه ما چه می خواستیم یا آنها چه می خواستند و در چه مواردی توافق بود در مرحله بحث هستیم. اختلاف نظر وجود دارد از ابتدا اگر نبود اینجا نبودیم.



وی با بیان اینکه بی اعتمادی جدی است اظهار داشت: هر قدمی که برداشته می شود باید اعتماد را در ما ایجاد کند. مایکل مان در هیچ کدام از مذاکرات نبوده و هر نکته ای که در مورد اختلافات بیان کند درست نیست. در جلسه آخر هم قر ار شد کار را پیش ببریم و اینکه کجا تفاهم بوده و کجا اختلاف مبنای واقعی ندارد. ظریف گفت: گمانه زنی هایی که مطرح می شود همیشه خارج از واقعیت است. وی در پاسخ به این سئوال که آیا در نشست 10 روز آینده توافق جدی صورت می گیرد اظهار داشت: این فرصتی است که همه هیات ها به پایتخت های خود باز می گردند و فرصت دارند بیشتر فکر کنند.وزیرامورخارجه کشورمان با اشاره به اینکه روند 8 سال گذشته در جهت دیگری بوده است بیان کرد: میزان بی اعتمادی به حدی بوده که در جهت رسیدن به نتیجه گامی برداشته نشده است. بعد از 8 سال گام جدیدی برداشته می شود و ممکن است دوستان نگرانی هایی داشته باشند امیدواریم با گذشت زمان نگرانی ها حل شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره بحث تحریم هانیز گفت: یکی از اساسی ترین موضوعات مسئله تحریم است اینکه در مذاکرات قبلی نیز کارشناسان تحریم حضور داشتند بر همین اساس بود. وی در پاسخ به این سئوال که چرا وزرای خارجه کشورها در مذاکرات شرکت کردند اما توافق حاصل نشد بیان کرد: این احتمال وجود دارد که در این جلسه بحث های مهمی مطرح شود حتی این احتمال وجود داشت که به نتیجه برسد.

ظریف درباره اظهارات وزیرخارجه فرانسه درباره آب سنگین رآکتور اراک اظهار داشت: آب سنگین بالاخره جزئی از برنامه هسته ای ایران است در این مذاکرات قرار است درباره برنامه هسته ای بحث شود. اینکه یک کشوری آب سنگین را مطرح کرده مهم نیست اینکه چه توافقی شود مهم است. ما بر حقوق خود اصرار داریم و نمی خواهیم کسی فکر کند که بدنبال سلاح هستیم. چنین چیزی را به نفع خود نمی دانیم.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا بر سر میز مذاکره در خصوص اختلاف های دیگر از جمله سوریه بحث شد و آیا این امر دلیل مخالفت فرانسه است خاطرنشان کرد: در مذاکرات دوجانبه با فرانسه راجع به همه موضوعات از جمله سوریه صحبت کردیم. ما گفتیم موضوع مذاکرات ما در 1+5 صرفا هسته ای است با هیچ کس نه فرانسه و نه آمریکا بحث دیگری را مطرح نمی کنیم و هدف مذاکرات نیز تنها هسته ای است و تقویت رابطه و موضوعات دیگر مطرح نیست. ظریف درباره مذاکره با آژانس و سفر آمانو به ایران تصریح کرد: ما روش دیگری را با آمانو دنبال می کنیم و آن روش را تا حد خوبی در مذاکرات هفته گذشته پیش بردیم. آمانو که به تهران بیاید مذاکرات ادامه پیدا می کند و نهایی می شود. اعتقاد داریم روابط ما با آژانس باید بر اساس راهکار جدی برای حل و فصل موضوعات باشد. وی در پاسخ به این سئوال که چرا به توافق نرسیدیم بیان کرد: اگر در دو جمله در یک متن توافق نکنید مفهوم آن این نیست که توافق نکردیم باید در مورد کل متن توافق شود. قسمت قابل توجهی از دیدگاهها به هم نزدیک شده و در بعضی جاها نیز اختلاف وجود دارد.




کاترین اشتون ˈ مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم تاکید کرد: بعد از سه روز مذاکره سازنده ، پیشرفت های زیادی حاصل شده است ولی تفاوت هایی هم هنوز وجود دارد.
اشتون که برای اولین بار به همراه مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران در یک کنفرانس خبری مشترک در پایان مذاکرات شرکت کرده بود، گفت: جلسه طولانی و مذاکرات فشرده بین ایران و 1+5 انجام شد و امروز سه روز است که درگیر مذاکره سازنده هستیم. وی تصریح کرد: من و محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران با تیم مذاکره کننده ایرانی و تیم مذاکره کننده گروه 1+5 بار دیگر در همین مکان (ژنو) و در روز 20 نوامبر ( 29 آبان ماه) تشکیل جلسه خواهیم داد. مسئوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود: می خواهم در این جا از وزیران خارجه ای که در این مذاکرات به ما پیوستند تشکر کنم و از میزبانی سازمان ملل در ژنو نیز قدردانی نمایم.اشتون گفت: همانطورکه آقای ظریف هم گفت در این چند روز درگیر مذاکرات سختی بودیم و هدف ما این است که به یک نتیجه برسیم و دوباره به همین مکان برخواهیم گشت تا آن نتیجه را بدست آوریم.

وی در پاسخ به سوالی درخصوص موضع فرانسه در این دوره از مذاکرات و این که آیا پاریس موضع متفاوتی از دیگر اعضای 1+5 اتخاذ کرده است؟، تصریح کرد: فرانسه نقش مهمی را در گروه 1+5 ایفا می کند و امروز هم همانند مذاکرات گذشته، همراه همکاران دیگرش نقش مهمی را ایفا کرد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود: از همه وزیران امورخارجه که به اینجا آمدند از جمله لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه تشکر می کنم،آنها به اینجا آمدند تا به پیشبرد این فرآیند مذاکرات کمک کنند.



سیدعباس عراقچیˈ عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ایران  نيز در مذاکرات با 1+5 گفت: مذاکرات بسیار فشرده و سازنده ای داشتیم و فکر می کنم مذاکراتی موفقیت آمیز بود و توانستیم به پیشرفت هایی دست یابیم. عراقچی در پایان 3 روز مذاکرات ایران و گروه 5+1 و بعداز مصاحبه مشترک محمد جواد ظریف و کاترین اشتون به خبرنگاران گفت: تلاش می کنیم مذاکرات را به همین شکل ادامه دهیم. وی تصریح کرد: البته طبیعی است کشورهایی که با ما در حال مذاکره هستند نظرات مختلفی داشته باشند ولی آنها هم در تلاش هستند تا مذاکرات را با ما ادامه دهند تا بتوانیم به یک موقعیت واحد برسیم. عراقچی تصریح کرد: این گونه اختلاف نظر ها قابل پیش بینی بود و قرار است دوباره در روز 20 نوامبر برای ادامه مذاکرات دور هم جمع شویم و امیدواریم در آن زمان تفاوت های باقی مانده را هم حل کنیم.

عضو تیم مذاکره کننده ایران خاطرنشان کرد: وزاری خارجه کشورهای 1+5 به ما قول دادند که در مذاکرات بعدی به ما ملحق شوند. معاون وزیر خارجه ایران اظهار داشت: مجموعه بحث هایی که در محتوا صورت گرفت شامل اقدامات اعتماد ساز بود و اقدامات اعتمادساز برای ایران شامل رفع تحریم ها و احترام به حقوق ایران است. عراقچی گفت: پیشرفت قابل ملاحظه ای در محتوای بحث ها به دست آمد، هرچند که اختلافاتی هنوز باقی است.

در حاشیه نشست خبری ظریف و اشتون در پایان سومین روز مذاکرات در ژنو