کابوس تکراری آتش سوزی بیشه ها در تابستان

 آتش سوزی در فصل تابستان با گرم‌تر شدن هوا تا حدودی طبیعی و به عنوان چرخه طبیعت محسوب می‌شود و این پدیده در جنگل‌های بزرگ جهان به عنوان امری طبیعی اتفاق می‌افتد.جنگل‌ها و مراتع به چند علت طبیعی همچون آذرخش، فوران آتش فشان، جرقه و ... دچار آتش سوزی می‌شوند که این‌ها عوامل طبیعی و غیر انسانی هستند، اما گاهی اوقات در رخ دادن این حادثه طبیعی عوامل انسانی نیز دخیل هستند، عواملی که سبب تشدید این مسئله خواهند شد.ریختن زباله‌های پلاستیکی و شیشه و رها کردن آن‌ها در دل طبیعت توسط انسان‌ها یک عامل انسانی مخرب برای طبیعت تلقی می‌شود، طبیعتی که بر اثر بی توجهی بشر سالانه هزاران هکتار آن مورد آسیب قرار می‌گیرد، ریختن زباله‌های شیشه‌ای در طبیعت باعث می‌شود که این زباله‌ها همچون ذره بین عمل کنند و با تابش نور خورشید جرقه بزند و آتش سوزی رخ دهد.درخصوص همین موضوع محمدرضا محبوب فر کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار و عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه حوادث و انتظامی گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به آتش سوزی‌های اخیر در جنگل‌های ایران اظهار کرد: بخش وسیعی از جنگل‌های واقع در رشته کوه‌های البرز و زاگرس بر اثر آتش سوزی تخریب شده است. پس از گذشت بیش از دو ماه از سال ۹۹ تعداد آتش سوزی‌های جنگلی و مناطق حفاظت شده در استان‌های واقع در زاگرس افزایش پیدا کرده است و در فصل تابستان و همزمان با گرمای بی سابقه هوا بر تعداد و وسعت آتش سوزی‌ها افزوده شد.

او در ادامه بیان کرد: آتش سوزی‌های روز‌های اخیر محدود به عرصه‌های جنگلی منطقه نشده بلکه شعله‌های آتش به چمن‌زار‌ها و بیشه‌زار‌ها و مناطق غنی گردشگری طبیعی مانند مناطق حفاظت شده انتقال یافته است و تاکنون بسیاری از گونه‌های منحصر به فرد گیاهی و جانوری در اثر گسترش آتش سوزی‌ها از بین رفته اند.این کارشناس محیط زیست مطرح کرد: به علت حجم وسیع آتش سوزی‌ها در منطقه زاگرس و استان‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، کرمانشاه، کردستان، لرستان، بوشهر، هرمزگان، فارس و اخیرا کهگیلویه و بویراحمد نقش انسان در این آتش سوزی‌ها پر رنگ‌تر شده است. عوامل انسانی مثل آتش‌سوزی عمدی و سهوی، اجسام رها شده مولد جرقه و شعله در عرصه‌های جنگلی، قطع درختان و آتش‌زدن جنگل‌ها و مناطق حفاظت شده به دلیل افزایش اراضی قابل کشت و همچنین دست اندازی طبیعت برای ساخت شهرک‌های صنعتی و احداث جاده و راه در میان اراضی طبیعی و بکر جنگل‌های زاگرس از جمله دلایل آتش سوزی جنگل‌های زاگرس در روز‌های اخیر بوده است.او با بیان اینکه عمده آتش سوزی‌های اخیر در استان‌های غرب و جنوب غرب کشور سریالی بوده است، گفت: آتش سوزی‌ها به هم پیوسته بوده و حدود ۵۰۰۰ هکتار از عرصه‌های طبیعی جنگلی و حفاظت شده را در بر گرفت. ۹۹ درصد این نوع آتش سوزی‌ها عمدی بوده و بار‌ها برخی افراد به قصد تصرف زمین برای کشاورزی یا احداث واحد‌های صنعتی اقدام به آتش زدن جنگل‌ها و مراتع کردند.

محبوب فر عنوان کرد: با عنایت به سرگرم بودن ارگان‌های دولتی به بیماری کرونا و پیامد‌های اقتصادی و اجتماعی آن و بی توجهی و بی تدبیری نسبت به محیط زیست، خسارت ناشی از آتش سوزی‌ها به دلیل فقدان تجهیزات خاموش کننده آتش یا تأخیر در اعزام به مناطق گرفتار آتش بیش از سال گذشته است.او با اشاره بر اینکه در سال بیش از ۲۰۰۰ مورد آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی و حفاظت شده کشور رخ می‌دهد، بیان کرد: سالانه چیزی حدود ۵۰ هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع کشور از این طریق نابود می‌شوند.این کارشناس محیط زیست تصریح کرد: با اینکه وضعیت تخریب محیط زیست کشور دست کمی از وخامت اوضاع جهان ندارد، نحوه بازتاب جهانی تخریب‌های محیط زیست کشور‌هایی مانند استرالیا و آمریکا نسبت به ایران مشخص و معلوم نیست. به نظر می‌رسد ضعف سازمان‌های مردم نهاد محیط زیستی و همچنین اعمال سانسور دولتی بر رسانه‌ها و فعالان و کارشناسان مستقل و غیر دولتی از به صدا درآمدن اوضاع فاجعه بار محیط زیست کشور در سطح جهانی ممانعت به عمل آورده است.

او با اشاره بر اینکه کشور هنوز برای مهار آتش در جنگل‌ها با کمبود امکانات و نیروی انسانی رو به رو است، گفت: آتش سوزی‌های طی چند روز اخیر در زاگرس به دلیل فقدان یا کمبود امکانات و تجهیزات به روز و پیشرفته در زمان بیشتری به طور نسبی مهار شد و حتی هواپیما‌ها و هلی‌کوپتر‌های اطفای حریق جنگل مثل همیشه با تأخیر به محل آتش سوزی اعزام شدند و در نتیجه بخش وسیعی از جنگل‌های زاگرس بار دیگر طعمه حریق شد.محبوب فر افزود: با وجود تخصیص ۱۵ میلیارد تومان برای تأمین تجهیزات و خدمات پروازی به منظور اطفای حریق جنگل‌ها در کشور، اما مشکل این است که اختلاف میان نهاد‌های حاکمیتی خاموش سازی آتش در جنگل‌های زاگرس را با دشواری و تأخیر رو به رو ساخته است و اراده‌ای در نزد دولت برای حل ریشه‌ای معضل آتش سوزی‌های سریالی اخیر وجود ندارد.گفتنی است، تعداد آتش سوزی‌ها در ۱۰ سال اخیر در جنگل‌ها و مناطق حفاظت شده کشور ۴ برابر شده است که بررسی نقشه‌های ماهواره‌ای و پایش محیطی نشانگر آن است که خسارت‌های آتش سوزی‌های اخیر بیش از ۵۰۰۰ هکتار در عرصه‌های جنگلی و مناطق حفاظت شده است.هر سال تابستان آتش سوزی در جنگل‌های ایران اتفاق می‌افتد و این کابوس تکراری می‌تواند مسئله‌ای قابل پیش بینی باشد تا مسئولان محیط زیست در این خصوص برنامه ریزی‌هایی داشته باشند و برای تابستان سال بعد این موضوع پیشگیری و کنترل شود و این گونه نباشد که هر ساله با وقوع آتش سوزی غافلگیر شوند، بنابراین نیاز است تا قوه قضاییه به عنوان مدعی العموم به این موضوع ورود پیدا کند.