خروج عمارت گلستانه از ثبت ملی

در روزگاری که نهاد‌های مختلف در سراسر کشور‌های دنیا سعی می‌کنند، آثار تاریخی جامعه خود را ثبت ملی کنند تا مایه افتخار مردمانشان شود، در کشور ما مالک حقیقی ملکی که ۳ دانگ آن متعلق به شهرداری تهران است، با ارائه شکایتی در دیوان عدالت اداری ابتدا خیلی بی سر و صدا این ملک را از ثبت ملی خارج کرد و پس از گذشت ۳ سال، در چند روز اخیر با نصب بنری بر روی تراس این عمارت، خروج آن از ثبت ملی را مفتخرانه اعلان عمومی کرد.آجر‌های به‌کار رفته در نمای این عمارت، منحصربه‌فرد هستند و مخصوص این ساختمان قالب خورده و در کوره با این شکل پخته شده اند.یکی از همسایگان قدیمی این بنا که در سالیان دور در این عمارت رفت و آمد داشته، در خصوص وضعیت داخل این عمارت گفت: گچ‌بری‌های بسیار زیبای سقف با طرح‌های اساطیری و انبوه درختان کاج و حیاط سبز عمارت که به خوبی از پنجره‌های بلند و کشیده سالن پذیرایی مشخص است، نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند.نکته جالب اینجاست که شهرداری منطقه ۱۱ به عنوان مالک نیمی از این ملک، هنگام اقدامات مالک حقیقی، از این فرآیند اطلاع داشته است. اما به گفته خودشان فکر می‌کردند مالک شوخی می‌کند و بعد دیدند اقدامات حقوقی او نتیجه داد و شکایتش هم در دیوان عدالت اداری رأی آورد.بله؛ شوخی شوخی و خنده کنان آثار ثبت ملی از ثبت خارج می‌شوند و جدی جدی به برج و پاساژ و مجتمع تجاری تبدیل می‌شوند، با این تفاوت که در هنگام تغییر کاربری و ساخت برج و بارو دیگر خبری از خنده نیست!آرش لالوئی مدیر املاک شهرداری منطقه ۱۱ تهران  با بیان اینکه چندین بار به مالک گفتیم که شهرداری حاضر است سهم او را بخرد، گفت: آن‌ها می‌گفتند که ما در حال شکایت از شهرداری هستیم که در آن زمان ما فکر می‌کردیم شوخی می‌کنند، اما بعد‌ها دیدیم که شکایت او رأی آورد.او افزود: مالک قصد داشت نمای ساختمان را تغییر دهد که همکاران ما در شهرداری مانع شدند و اجازه ندادیم که نمای ملک را دستکاری کند.مدیر املاک شهرداری منطقه ۱۱ تهران در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری از رأی دیوان تبعیت و سکوت اختیار می‌کند، گفت: اداره کل حقوقی شهرداری منطقه ۱۱ به این پرونده وارد شده و تلاش می‌کند با دلایل حقوقی از این حق عمومی دفاع و ملک را مجدد ثبت ملی کند.

عبداللهی مدیر کل ادره حقوقی شهرداری منطقه ۱۱ تهران  گفت: هنگامی که مالک وارد فرآیند خروج ملک از ثبت ملی شد، شهرداری اطلاعی نداشت و علت آن هم این بود که شهرداری شاکی نبوده است.مدیر کل ادره حقوقی شهرداری منطقه ۱۱ تهران با بیان اینکه به رأی صادره ایراد وارد است، گفت: این ملک مشاع بوده و ۳ دانگ حقوقی و ۳ دانگ حقیقی است که مالک ۳ دانگ حقوقی شهرداری منطقه ۱۱ است و دیوان باید هنگام طرح دعوا از سوی مالک موضع ذی نفعان دیگر را هم کسب می‌کرد.او با تأکید بر اینکه این ایراد از سوی ما مطرح است و آن را پیگیری می‌کنیم، تصریح کرد: ما خرداد امسال متوجه اقدامات مالک شدیم و معاونت‌های دیگر هم در این ۲ سال موضوع را به ما اطلاع نداده بودند و شاید نمی‌دانستند که در این پرونده امکان دفاع حقوقی وجود دارد.
عبداللهی با اشاره صدور رأی از سوی دیوان عدالت اداری افزود: در این مرحله تلاش می‌کنیم تا به عنوان معترض ثالث به رأی دیوان اعتراض کنیم.او با بیان اینکه رویکرد شهرداری منطقه ۱۱ تهران به دلیل قرار گرفتن در بافت تاریخی تهران، حفظ اماکن تاریخی و توسعه فضا‌های فرهنگی است، گفت: رأی صادره از سوی دیوان مشروط است و اگر مالک بخواهد اقدام عمرانی کند، به شرط حفظ نما است، اما ما به همین مقدار هم اعتراض داریم، زیرا تمامیت عمارت گلستانه دارای ارزش است و باید حفظ شود.عبداللهی در خصوص زمان اعلام رأی نهایی از سوی دیوان عدالت اداری بیان کرد: این پرونده رسیدگی شده و دیوان فقط باید اعتراض ثالث را رسیدگی کند که در این شرایط کمتر از ۳ ماه رأی دیوان صادر می‌شود.

آمادگی مالک برای فروش عمارت
عبدالله گلستانه یکی از ورثه عمارت گلستانه  با تأکید بر اینکه ما مالک این عمارت هستیم و در مورد آن صاحب اختیاریم، گفت: من در سال ۹۰ اظهار نامه‌ای را به شهرداری منطقه ۱۱ و میراث فرهنگی ارائه دادم تا این ملک را به قیمت روز خریداری کنند، اما آن‌ها با طرح مسائلی مانند نبود بودجه از این کار خودداری کردند.او تأکید کرد: من همین الان هم فروشنده هستم و اگر کسی حاضر باشد، آن را به قیمت عادلانه‌ای که ما تعیین کرده‌ایم بخرد، آن را می‌فروشیم اما شهرداری خواستار تعیین قیمت توسط کارشناس است که من نمی پذیریم.اما آرش لالوئی مدیر املاک شهرداری منطقه ۱۱ تهران گفت: از آنجایی که شهرداری یک مجموعه دولتی است، برای خرید و فروش املاک خود، فقط با تعیین قیمتی که توسط کارشناس دادگستری انجام می‌شود، می‌تواند اقدام کند.او افزود: ما پیش از این از مالک خواسته بودیم که اجازه دهد نمای بیرونی را به طور رایگان بازسازی کنیم، اما اجازه این کار را هم به ما نداد.

کم تحرکی نهادهای مسئول در تملک املاک دارای ارزش معنوی
با وجود نهاد‌های مختلف در این امر، مانند میراث فرهنگی در سطح ملی و شرکت توسعه فضا‌های فرهنگی در سطح شهری و همچنین اهمیت حفظ بافت تاریخی مرکز تهران، هر روز خبر از بی توجهی به بنایی تاریخی در محدوده مرکزی تهران می‌شنویم.اگرچه اغلب اوقات حقوق خصوصی تقدم بر حقوق عمومی دارد، اما این قاعده به معنای چشم پوشی از تأمین حقوق عمومی نیست و نهاد‌های مسئول در این مواقع باید از روش‌های ممکن برای متقاعدسازی مالک استفاده کنند تا ملک مربوطه را به طور عادلانه تملک کنند و در اختیار عموم قرار دهند.
سید هادی احمدی روئینی مدیرکل دفتر بنا‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی درباره نصب بنر از سوی مالک بر روی این عمارت اظهار کرد: این اقدام با هدف تخریب و فروش ملک با قیمت بالاتر بوده است.مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به اینکه خروج بنا از فهرست ثبت آثار تاریخی با حکم قاضی انجام شده و به هیچ عنوان وزارت میراث فرهنگی (قوه مجریه) حق این کار را ندارد، خاطر نشان کرد: این پرونده باید تکمیل و جزئیات دقیق آن را از بخش حقوقی این نهاد و استان تهران جویا شد.متأسفانه در زمانه‌ای که کشور‌های فاقد تاریخ و تمدن متوجه ارزش آثار تاریخی هستند، در کشور ما که دارای تاریخی کهن است، بی توجهی به حفظ آثار تاریخی و آثار فاخر هنری گذشته، دوستداران تاریخ و هنر این سرزمین را می‌رنجاند.

پیشینه عمارت گلستانه
سید محمد علی بیگم گلستانه مالک اولیه و سازنده اصلی ملک گلستانه، از جمله مردان به نام و مومن محله قلمستان بود که مردم به او احترام ویژه‌ای می‌گذاشتند و معتقدند این ملک در زمان قاجار توسط معماران مشهور آن دوره با بهره‌گیری از طرح‌های گچبری اصیل ایرانی ساخته شده است و در سال ۱۳۸۷ که سید حسین گلستانه در سن ۸۰ سالگی از دنیا می‌رود، عمارت گلستانه بر حسب توافق قانونی بین وراث، به عبدالله و ملیحه گلستانه می‌رسد.