قطعی آب، سراغ کدام شهر‌ها می‌رود؟

صحبت از شبکه‌های است که آب شرب را ناقص بدست مشترکین میرسانند براساس این گزارش این نقص در انتقال که فرسودگی شبکه آب را به همراه دارد در کشورهای پیشرفته حدود ۱۵ درصد است در حالی که این رقم در ایران بیشتر است.به دلیل وجود تجهیزات فرسوده آبی بخش اعظمی از آب کشور هدر می‌رود البته این مساله در همه جای دنیا صدق می‌کند به همین دلیل نیز راهکارهای متععدی برای این موضوع درنظر گرفته شده است، در ایران نیز از سال‌های پیش سیاست مدیریت فشار در شبکه‌های آب شهری دنبال می‌شود برای مثال شب‌ها که مصرف آب به حداقل می‌رسد، فشار شبکه‌ها بالاتر می‌رود و وقتی فشار بالا می‌آید احتمال پرت آب بیشتر می‌شود و اکنون در شبکه‌های آب، شیرهای تنظیم فشاری تعبیه کرده‌ایم که فشار را در ساعات روز تنظیم می‌کند.
بر اساس گفته‌های حمیدرضا جانباز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در خصوص بهسازی شبکه‌های توزیع فرسوده آب، در همه دنیا بعد از احداث زیرساخت‌ها از محل درآمدهای آن سازمان، اقدام به تعمیر و نگهداری زیرساخت‌ها می‌کنند، اما به دلیل آنکه تعرفه‌های شرکت آب و فاضلاب تعرفه‌های مخفف است این اتفاق نمی‌تواند بیفتد.وی با بیان اینکه شرکت آب و فاضلاب کشور برای بازسازی تاسیسات متکی به اعتبارات دولتی است و این مساله به دلیل تعرفه‌هایی است که برای شرکت وضع شده است، تصریح کرد: ستاد شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور یک طرح را آماده کرده است تا از امکانات بخش خصوصی جهت کاهش آب بدون درآمد استفاده شود. در این زمینه بخش خصوصی، خود نسبت به کاهش پرتی آب اقدام و آبی را که جمع‌آوری و ذخیره می‌کند، شرکت آب و فاضلاب به قیمت تمام شده از بخش خصوصی خریداری می‌کند که این طرح در جهت کاهش پرتی آب و کاهش آب بدون درآمد انجام می‌شود.بر اساس این گزارش ۱۲ درصد جمعیت روستایی کشور در ابتدای انقلاب اسلامی از آب آشامیدنی سالم و بهداشتی برخوردار بودند، اینک به ۸۱.۹ درصد رسیده است متاسفانه برخی از خطوط دارای فرسودگی هستند که این فرسودگی سالانه میلیون‌ها لیتر مترمکعب آب آشامیدنی هدر می‌رود آن هم در شرایطی که در مقابله با بحران کم آبی تیتر اصلی سخنان مقامات دولتی است.

کاهش هدر رفت آب در کشور
رضا اردکانیان وزیر نیرو در گفت‌وگویی، در خصوص میزان هدر رفت آب در کشور گفت: در اصل مصرف صحیح و درست مصرف آب باید سرلوحه قرار گیرد به طوری که اگر بیش از میزان مصرف استفاده شود هدر رفت آب صورت می‌گیرد.او ادامه داد: طبیعا بیشترین حجم آب که مورد هدر رفت قرار می‌گیرد در بخش کشاورزی است همچنین در بخش شرب و بهداشت هم هدر رفت وجود دارد.وزیر نیرو افزود: متاسفانه در تهران به دلیل فرسودگی شبکه آب هدر رفت آب زیاد است و طبق برنامه ریزی‌های صورت گرفته باید برای جلوگیری از هدر رفت آب سرمایه گذاری سنگینی صورت گیرد که البته در حال حاضر برای جلوگیری از هدر رفت آب از منابع داخلی استفاده می‌کنیم.اردکانیان گفت: در گذشته میزان هدر رفت آب ۳۰ درصد بوده، ولی امروز این رقم به ۱۵ درصد رسیده است، ولی این رقم هم هنوز جای کار دارد که کمتر شود، در برخی از موقعیت‌ها هم هزینه‌های زیادی باید صورت گیرد که البته اولویت ما در بخش آب شرب و بهداشتی است که باید کنترل شود.باتوجه به شرایط کم آبی در کشور انتظار می‌رود راهکارهای جدی تری برای نوسازی این شریانات اصلی در کشور اتخاذ شود، این در حالی است که میزان هدر رفت آب در کشور حدود ۱۱.۸ درصد است، ولی طبق آمار جهانی میانگین آن در کشورهای در حال توسعه ۱۶.۱ درصد است.

هزینه‌های هنگفت برای باسازی خطوط لوله آب
در این میان سیدزاده مدیرکل دفتر مصرف و نظارت بر کاهش هدر رفت آب و فاضلاب کشور در گفت‌وگویی، گفت: اگر در بخش شهری و روستایی تفکیک شود حدود ۵۱ و ۴۵ هزار کیلومتر در بخش شهری و روستایی لوله کشی فرسوده فرسودگی داریم.او ادامه داد: در شبکه‌های توزیع به دلیل اینکه از جنس لوله‌های مختلفی استفاده می‌شود و هرکدام عمر مفیدی دارند و یکی از دلایل فرسودگی و یا فرسوده شدن آن عدم معقولیت مواد این لوله‌ها است و این امر باعث فرسودگی خطوط لوله اب می شود.مدیرکل دفتر مصرف و نظارت بر کاهش هدر رفت آب و فاضلاب کشور تصریح کرد: فعالیت باسازی خطوط لوله آب زمان و هزینه بر است و بخش خصوصی در این زمینه کمتر ورود کرده است.سیدزاده گفت: به طور کلی باید خطوط انتقال آب باسازی و نشت یابی شوند تا از هدر رفت آب در کشور چه در بخش توزیع و کشاورزی جلوگیری شود.تقی زاده خامسی معاون وزیر نیرو در امور آب در در گفت‌وگویی، گفت:هدر رفت آب بستگی به الگوی کشت دارد به طوری که راندمان آبیاری در بخش غرق آبی پایین است، ولی درجاهایی مانند آبیاری قطره‌ای میزان هدر رفت آب زیاد است.در مجموع راندمان آب در بخش کشاورزی پایین است به طوری که در این زمینه برنامه وطرح‌هایی در دست اقدام است ما باید از توسعه کشت در زمینه‌های جدید جلوگیری کنیم که بتوانیم بهره وری را بالا ببریم.در مجموع باید گفت میزان آب بدون درآمد در شهر تهران تنها ۲۳ درصد است که برای این میزان نیز هزینه‌ای از سوی شرکت آب و فاضلاب دریافت نمی‌شود، البته اقدامات شش سال گذشته شرکت آب و فاضلاب استان تهران در بازسازی شبکه‌های فرسوده و بازسازی تاسیسات منجر به کاهش سالانه یک درصد آب بدون درامد شده است البته باید گفت که برای کاهش هر یک درصد از هدر رفت واقعی آب نیاز به ۴۰۰ میلیارد تومان است.میزان هدر رفت از تاسیسات و شبکه در شهرهای بزرگ دنیا هنوز به کمتر از شش درصد کاهش نیافته، زیرا این کار به سرمایه گزاری کلان نیاز دارد و شاید توجیه اقتصادی نداشته باشد که در این حوزه هزینه شود.

فرسودگی ۴۰ درصدی شبکه خطوط انتقال آب
در این باره محمدرضا بختیاری مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در در گفت‌وگویی، با اشاره به میزان هدر رفت آب در تهران گفت: حدود ۱۰ سال پیش هدر رفت آب در استان تهران ۳۰ درصد بود، ولی باتوجه به تدابیر اندیشیده شده این رقم به ۲۳ درصد رسیده است.او ادامه داد:تفاوت آب تولیدی و مصرفی ما حدود ۲۳ درصد است، ولی طبق استانداردهای جهانی باید ما این رقم را به ۱۵ درصد برسانیم.مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران بیان کرد: در واقع برنامه که وزارت نیرو به ما اعلام کرده است که باید این ۲۳ درصد را به ۱۵ درصد برسانیم و با این روشی که در پیش داریم امیدواریم این رقم محقق شود.بختیاری اضافه کرد: سال گذشته حدود ۸ دهم درصد میزان هدر رفت آب کمترشده و تا آخر امسال باید به ۲۹ درصد میزان کاهش هدررفت آب برسانیم.او ادامه داد: متاسفانه ۴۰ درصد شبکه آب تهران فرسوده است که بالای ۵۵ سال قدمت دارند و هرسال حدود ۴۰۰ میلیارد تومان فقط هزینه نیاز است که این بخش ترمیم شود تا میزان هدررفت آب کاهش پیداکند. بختیاری افزود: امیدواریم امسال چیزی بالغ بر ۹ درصد کاهش شبکه هدررفت آب را داشته باشیم.در شرایط فعلی باید با یک اجماع با هدف افزایش بهره‌وری در حوزه عرضه و تقاضا مساله آب را ساماندهی کنیم، چراکه تنها در این صورت است که می‌توان مشکل آب را برطرف کرد.