گروه سیاسی: شیوه میزبانی نمایندگان مجلس از وزیر امور خارجه گرچه قابل پیشبینی بود اما طرح سوالات عجیب مانند اینکه چرا وزارت خارجه اجازه سفر خارجی به نمایندگان نداده یا چرا مرز کشور با همسایه شمالی پنج ماه بسته بوده است، کار پاسخگویی را برای ظریف دشوار، شائبه سیاسی و جناحی بودن دغدغهها را پررنگ و این پرسش را مطرح کرد که ظریف دقیقا برای چه بازخواست میشود؟
محمدجواد ظریف،روز یکشنبه به دعوت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی حاضر شد و به سوالات آنان پاسخ گفت. جلسهای پر حاشیه که نمایندگان انتقادات بسیار تند و حتی هتاکانه علیه وزیر امورخارجه مطرح کردند که برای دقایقی تنشها در مجلس را افزایش داد. ظریف به اتهامات پاسخ گفت، با آرامش و لبخند از نمایندگان خواست که منافع ملی را قربانی دعواهای سیاسی و جناحی نکنند و تاکید کرد که برای آمریکا هیچ تفاوتی میان اصولگرا و اصلاح طلب وجود ندارد و همه مسوولان هر سه قوه و نهادهای دیگر در یک کشتی نشستهاند. سخنان ظریف اما همچنان با فریادهای «دروغگو» «آقای ظریف بسه» «دوست نداریم دروغ بشنویم» روبرو شد تا در نهایت ظریف در کنایهای به بهارستانیها از مهمان نوازی آنها تشکر کند.پس از پایان جلسه علنی مجلس، بازار توییتها هم از سوی مخالفان ظریف و هم از طرف حامیان او داغ بود. برخی نمایندگانی که فرصت اعتراض به ظریف در فضای حقیقی مجلس را نیافته بودند در فضای مجازی او را به تئوری پردازی و فرار از پاسخ گویی متهم کردند اما نکته قابل تامل آن است که نمایندگان دقیقا چه پرسشهایی از وزیر امورخارجه پرسیدند که ظریف از پاسخگویی به آنها طفره رفت و تئوری پردازی کرد. برای پاسخ به این ابهام می توان نطقهای نمایندگان را مرور و آنها را به سه دسته شعارها، بایدها و نبایدها و اتهاماتی به غایت عجیب طبقهبندی کرد.در فهرست بایدهایی که به وزیر امور خارجه گفته شد، آمده است:باید با خروج از برجام پیام اقتدار کشورمان را به دنیا اعلام کنیم.باید شرایط صادرات بهبود یابد.باید دیپلماسی قدرت و عظمت ملت را به جهانیان نشان داد.باید به جای کدخدا و نظام لیبرال به خدا اعتماد کرد.باید دلار ۲۰ هزار تومانی را دلار برجامی نامید.باید متن قرارداد ۲۵ ساله با چین در اختیار نمایندگان قرار گیرد.باید دولت از سلطه اقتصادی بیگانه بر اقتصاد کشور جلوگیری کند.نباید هزینههای اضافی به مردم وارد شود.در دسته شعارها هم موارد زیر به چشم میخورد:مقابل زیادهخواهی آژانس انرژی اتمی میایستیم.فرصتهای بزرگ پیش روی ملت ایران را به امید لبخند اروپا و آمریکا نسوزانید.بنا به وعده الهی اگر استقامت کنیم، خداوند ملائکه را به یاری می فرستد.در دسته پرسشها و گزارههای عجیب نمایندگان هم مواردی از این دست مطرح شده است:چرا در میتینگهای حزبی احزاب اصلاحطلب سخنرانی غرّایی داشتید؟چرا ملت را از بمب آمریکایی ترساندید؟چرا با توپ پر به مجلس میآیید؟چرا برخی سیاستمداران ما از مبارزه با شیطان خسته شده اند و این خستگی را به جامعه اسلامی منتقل میکنند؟هفدهمین اقتصاد بزرگ دنیا با شروط برجامی محدود شده است.
۵ ماه است که مرز ایران و ترکمنستان تعطیل است و به ترکمنستان صادرات مرغ نداریم.آقای عراقچی در رسانه ملی به برادران افغانستانی ما توهین میکند.وزارت خارجه اجازه نداد که نمایندگان همراه با وزارتخانه سفر کنند.حرفهایی زدید که نباید می زدید.مسوول دلار ۲۰ هزار تومانی بخش اعظماش وزارت خارجه است.چرا برای صادرات کالا و محصولات کشاورزی تلاش نمیشود.
این عبارات سرخط مهمترین بخشهای سخنان نمایندگان در روزی بود که وزیر امورخارجه برای پاسخگویی به سوالاتشان میان آنها حاضر شد.
معضلی است که سیاست خارجی با آن روبروست
وزیر امور خارجه با بیان اینکه «امروز وزارت امور خارجه در صحنه خارجی با کشورها و گروههایی مواجه است که از همه توان خود برای فشار بر مردم ایران استفاده میکنند»، گفت: همانطور که در جلسه مجلس مشاهده شد، وزارت امور خارجه در مقابل دوستان داخلی هم مجبور است از خود دفاع کند.
محمد جواد ظریف در نشست مدیران ارشد وزارت امور خارجه با معاون اول رئیس جمهوری اظهار کرد: امروز وزارت امور خارجه در صحنه خارجی با کشورها و گروههایی مواجه است که از همه توان خود برای فشار بر مردم ایران استفاده میکنند.
وی افزود: شاید کمتر زمانی برای کشوری این میزان فشار از سوی برخی قدرتها به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی تدارک دیده شده بود؛ این اتفاق به دلیل بالندگی و توانمندیهای جمهوری اسلامی ایران است که نگرانی ایجاد کرده و موجب صفکشی علیه کشور شده است.
وزیر امور خارجه با اشاره به حضور خود در جلسه مجلس شورای اسلامی گفت: همزمان همانطور که دیروز هم دیدید وزارت امور خارجه در مقابل دوستان داخلی هم مجبور است به دفاع از خود بپردازد؛ گرچه ما وظیفه خود را دفاع از کشور میدانیم و برای دفاع از وزیر و وزارت خارجه حقوق نمیگیریم بلکه همه همکاران من برای دفاع از کشور همه فشارها و توهینها را به جان میخرند ولی حاضر نیستند حرفهایی که لازم است برای دفاع از خودشان بیان کنند، اما برای منافع ملی بیان آنها مناسب نیست؛ این رسم ما در هفت سال قبل بوده و در یکسال آتی نیز همچنان پابرجا خواهد بود.وی افزود: اگر روابط ما با همسایگان مبتنی بر حسنهمجواری باشد، هیچ چیزی جز کنوانسیون جامع خزر کمک نمیکند. یا روابط ۲۵ ساله ما با چین در واقع منافع ملی ما را مورد توجه قرار میدهد، اما متاسفانه در این موضوعات شاهد دروغ پردازی هایی هستیم؛ در رابطه با چین امروز هم جناح اصولگرایان، هم اصلاح طلبان و هم ضد انقلاب فعالیت شدیدی دارند. در مورد برجام نیز همین کار را کردند از دیپلماسی کاریکاتوری ساخته و آن را دفن کردند و متوجه هم نشدند که چه کردند.
وزیر امور خارجه گفت: اصولاً مباحث سیاست خارجی مباحثی نیست که همه موضوعات آن قابل بحث در مجامع عمومی باشد؛ نه اینکه ما چیزی برای پنهان کردن از مردم داریم، بلکه خیلی از این موضوعات در حال مذاکره است مثلاً در موضوع کنوانسیون خزر، ایران درحال مذاکره درباره موضوع خط مبداء است اگر ما بخواهیم توضیح در این باره بدهیم دست طرف مقابل را باز کرده ایم در حالی که طرف مقابل هنوز نمیداند حداقل و حداکثر ما در این مذاکرات چیست؛ یا درباره سند ۲۵ ساله با چین تازه مذاکرات نهایی ما آغاز شده است.
ظریف اظهار کرد: یکی از نمایندگان میگفت چرا شما نمایندگان را در جلسات خود راه نمیدهید؛ اتفاقا همان برادر در مذاکرات به کلی سری من و پوتین حضور داشت و بعد از آن گفت قرار است روسیه از ما نفت بخرد؛ همان گفته موجب قطع خرید نفت ایران از سوی روسیه شد؛ چون هرکجا که روس ها خواستند از ما نفت بخرند، آمریکایی ها جلوی آن را گرفتند، درحالیکه میشد جور دیگری رفتار شود؛ درباره چین و برجام هم همینگونه است؛ این یک معضلی است که سیاست خارجی با آن روبروست و کسی هم به کمک ما نمیآید.وی تصریح کرد: اگر همه کسانی که در این زمینه اظهار نظر میکنند و به وزارت خارجه فشار میآوردند، به شفافیت معتقد باشند، متوجه میشوند که چرا وزارت خارجه این اعتقاد را دارد؛ لذا ما بیشترین علاقه را داریم تا بتوانیم شفاف عمل کنیم.
بالاخره امروز سیاست خارجی به کف خیابان آمده و خیلی ها با کشیدن عکس مار، جامعه را تهیج میکنند همانطور که امروز درباره چین این کار را انجام دادند، و این خطری است که وزارت خارجه را تهدید میکند.