گروه علمی و فناوری: چرا بیماری کووید-۱۹ در ژاپن قربانیهای بیشتری نگرفته است؟ سوالی هولناک که به شکلگیری دهها تئوری منجر شده؛ از نظریات مربوط به رفتار و عادات ژاپنیها گرفته تا ادعاهایی که میگویند آنها مصونیتی ویژه دارند.
ژاپن پایینترین نرخ مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹ را در منطقه ندارد؛ کره جنوبی، تایوان، هنگکنگ و ویتنام میتوانند به تلفات کمتر خود مباهات کنند. اما در ماههای آغازین سال ۲۰۲۰، میزان مرگ و میر در ژاپن از حد متوسط کمتر بود. این در حالی است که در ماه آوریل، توکیو نزدیک به ۱۰۰۰ مورد مرگ و میر اضافی - که احتمالا ناشی از بیماری کووید ۱۹ بوده- به ثبت رساند. با این حال مجموع مرگ و میر در کل سال ممکن است تفاوت چندانی با آمار ۲۰۱۹ نداشته باشد. این نکته بسیار جالب توجه است چون ژاپن واجد تمام شرایطی است که یک کشور را نسبت به کووید-۱۹ آسیبپذیر میکند اما هیچوقت اقدامات سختگیرانهای که برخی همسایگانش برای مهار این بیماری اعمال کردند را در پیش نگرفت. در روزهای اوج شیوع بیماری در ووهان چین در ماه فوریه، وقتی بیمارستانهای شهر مملو از مریض بودند و جهان درهایش را به روی مسافران چینی بسته بود، مرزهای ژاپن همچنان باز بودند.
با گسترش ویروس، به سرعت مشخص شد کووید-۱۹ بیشتر از میان افراد مسن قربانی میگیرد و ازدحام جمعیت و تماسهای نزدیک بلند مدت در شیوع آن به شدت تاثیرگذار است. تعداد سالخوردگان در ژاپن از هر کشور دیگری در دنیا بیشتر است و تراکم جمعیت در شهرهای بزرگ این کشور بسیار بالاست.
کلانشهر توکیو به شکلی باورنکردنی ۳۷ میلیون جمعیت را در خود جای داده و جابجایی در سطح شهر برای بیشتر ساکنان آن تنها از طریق قطارهایی میسر است که از مسافر پر هستند.
ژاپن علاوه بر این به توصیه سازمان جهانی بهداشت مبنی بر افزایش هر چه بیشتر آزمایشها، اعتنایی نکرد. تا الان مجموع آزمایشهای پیآرسی ( واکنش زنجیرهای پلیمراز) انجام شده در ژاپن ۳۴۸ هزار مورد بوده که تنها ۰/۲۷ درصد از جمعیت این کشور را دربرمیگیرد.از سوی دیگر ژاپن مثل کشورهای اروپایی قرنطینه گسترده و شدید هم اعمال نکرد. در اوایل آوریل، دولت در این کشور شرایط اضطراری اعلام کرد اما ماندن در خانه برای شهروندان اختیاری بود. دولت از کسب و کارهای غیر ضروری خواست، تعطیل کنند اما جریمه قانونی برای آنهایی که از این کار امتناع میکردند، در نظر گرفته نشد.کشورهایی مثل نیوزیلند و ویتنام که رویکردی مثالزدنی در مهار کرونا داشتهاند، به اقدامات سختگیرانه از جمله بستن مرزها، تعطیلیهای گسترده، انجام آزمایش در مقیاس کلان و قرنطینههای شدید روی آوردند. ژاپن اما هیچیک از این کارها را انجام نداد.
حالا، ۵ ماه پس از ثبت اولین بیمار کووید-۱۹ در ژاپن، این کشور کمتر از ۲۰ هزار مورد تایید شده ابتلا دارد و آمار مرگ و میر ناشی از آن به ۱۰۰۰ نفر نمیرسد. وضعیت اضطراری هم در این کشور لغو شده و زندگی به سرعت در حال بازگشت به حالت عادی است.در همین حال شواهد علمی که از مهار شیوع بیماری در ژاپن حکایت دارند، رو به افزایش هستند. شرکت سافتبنک، یکی از غولهای حوزه مخابرات روی ۴۰ هزار کارمند خود آزمایش پادتن انجام داد و مشخص شد تنها ۰/۲۴ درصد از آنها در معرض ویروس بودهاند. آزمایشهای تصادفی که روی ۸ هزار نفر از ساکنان توکیو و دو استان دیگر انجام شد حتی از آمار پایینتر افراد در معرض ویروس حکایت داشت. در توکیو نتیجه آزمایش تنها ۰/۱ درصد از افراد مثبت شد.
شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن یک ماه پیش همزمان با اعلام پایان شرایط اضطراری در کشور، با افتخار از " مدل ژاپنی" مبارزه با کرونا حرف زد و به شکل تلویحی گفت سایر کشورها باید از آنها درس بگیرند.
تارو آسو، معاون نخست وزیر ژاپن دلیل پایین بود تلفات کرونا را "کیفیت برتر" مردم کشورش میداند. پیشتر آقای آسو در اظهارنظری نه چندان خوشایند گفته بود وقتی رهبران سایر کشورها از او خواستند دلیل موفقیت ژاپن را توضیح دهد، جواب داده: "به این مردم گفتم: میندو ( در ژاپنی به معنای سطح زندگی و فرهنگی مردم) در کشور شما و کشور ما فرق دارد. و همین باعث شد حرفی برای گفتن نداشته باشند و سکوت کنند. "میندو از نظر لغوی به معنای "سطح مردم "است که عدهای آن را "سطح فرهنگی" ترجمه کردهاند. مفهوم میندو به دوران امپراطوری ژاپن برمیگردد و از حس برتری نژادی و فرهنگی آنها حکایت دارد. واژهای که آسو به دلیل استفاده از به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. اما هیچ شکی نیست که بسیاری از مردم ژاپن و همینطور برخی از دانشمندان معتقدند در رابطه با ژاپن مسألهای متفاوت وجود دارد، عاملی موسوم به "فاکتور ایکس" که از جمعیت این کشور در برابر کووید-۱۹ حفاظت میکند.