آیا تور ترکیه مجاز است؟

در یک هفته گذشته اخطارهایی از سوی سازمان هواپیمایی درباره تبلیغ تور ترکیه داده شد. ترکیه که همزمان با شیوع ویروس کرونا، مرزهایش را با ایران مسدود کرد، هنوز رسما مرزهای کشورش را به روی گردشگران ایرانی باز نکرده است، با این حال، فروش بلیت پروازهای تهران ـ استانبول تقریبا از اوایل تیرماه از سر گرفته شده است. رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی اما گفته ترکیه در حال حاضر اتباع خود و آن دسته از مسافران را که تبعیت آن کشور را داشته و کسانی را که دارای ویزای کاری هستند، می‌پذیرد و تبلیغات انجام تور و اعزام توریست به این کشور صحت ندارد. پس مسافران باید از صحت و سقم بلیتی که دریافت می کنند مطلع باشند.دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم گفته که هیچ شرکت هواپیمایی تبلیغ تورهای خارجی را انجام نداده و دستگاه‌های نظارتی باید با آنهایی که به نام این ایرلاین‌ها تبلیغ می‌کنند یا آنکه نام آنها را در تبلیغ تور خود می‌آورند برخورد کنند.مقصود اسعدی سامانی به مردم توصیه کرده تا زمانی که به صورت رسمی و قطعی راه‌اندازی پروازهای خارجی اعلام نشده بلیت آن را از سایت‌هایی که آن را تبلیغ می‌کنند نخرند.بررسی‌های ایسنا نشان می‌دهد برخی شرکت‌های هواپیمایی داخلی و ترک، فروش بلیت مسیر استانبول را آغاز کرده‌اند. آنچه در آژانس‌های مسافرتی هم به فروش می‌رسد، بلیت همین پروازها به اضافه هتل است. آژانس‌های دیگری هم البته تورهای تفریحی و گردشگری را از حالا برای تاریخ مرداد، شهریور و مهرماه تبلیغ کرده‌اند. ایسنا تلاش کرد پاسخ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را درباره تبلیغ تورهای ترکیه و سایر مقاصد خارجی دریافت کند که از جانب مسؤولان مربوط تا کنون پاسخی دریافت نشده است.

مرتضی قربانی ـ دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ـ اما این اقدام آژانس‌های گردشگری را غیرقانونی نمی‌داند و به ایسنا می‌گوید: سفرهایی که به ترکیه انجام می‌شود، به قصد سیاحت نیست. فضای سفر به ترکیه را باید تفکیک کرد، ورودی به این کشور اغلب با ویزای توریستی انجام می‌شود، ولی بیشتر مسافران برای بیزنس و کار به این کشور سفر می‌کنند. طبق اطلاعاتی هم که دارم، در حال حاضر درخواست برای سفر توریستی به این کشور خیلی خیلی کم است. سفارتخانه‌هایی مثل کانادا، آمریکا و انگلیس باز شده‌اند و اگر مسافری از ایران به آنکارا یا استانبول می رود، برای پیگیری اموری این چنینی است.قربانی درباره پاسخ به انتقادهایی که به تبلیغ تور ترکیه شده است، می‌گوید: وقتی مرز باز شده و شرکت‌های هواپیمایی بلیت این مسیر را در دسترس قرار داده‌اند، آژانس مجاز است تبلیغ کند، نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند. از طرفی، سازمان هواپیمایی وظایف مشخصی دارد، سخنگوی آن که نمی‌تواند درباره تورها اظهار نظر کند، این وظیفه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. کار ما آژانس‌ها هم مشخص است. مجوز گرفته‌ایم و ضمانت داده‌ایم که بلیت و خدمات تور بفروشیم. البته که تور تعاریف مشخصی دارد؛ زمانی آژانس فقط بلیت، ترانسفر فرودگاهی و هتل می‌فروشد، زمانی هم به این خدمات، گشت اضافه می‌کند. الان بیشتر آژانس‌ها بلیت مسیرهایی را که باز شده و پروازهایی را که برقرار شده‌اند، می فروشند، وقتی هم مسافر به هتل نیاز دارد، آژانس می‌تواند هتل نفروشد یا به مسافر خدمات ندهد!؟

او اضافه می‌کند: آژانس‌ها تبلیغ غیرقانونی انجام نداده‌اند. اگر مرز باز نیست، چرا پرواز برقرار کرده‌اند؟ اگر مرز باز است و هواپیمایی‌ها بلیت می‌فروشند، چرا به آژانس‌ها ایراد می‌گیرند که بلیت پرواز و هتل فروخته‌اند؟! پس مسافر از کجا باید این خدمات را بخرد؟دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ادامه می دهد: حرف ما این است ترکیه از زمانی که اعلام کرده پروازهای مسیر ایران را برقرار می‌کند، مدام تاریخ این پرواز را عقب انداخته است. شش ماه است که این اتفاق می‌افتد و هر بار زمان برقراری پرواز فرا می‌رسد، دو خط نامه می‌فرستد که تاریخ عقب افتاده است، وقتی هم برگشت پول بلیت را طلب می کنیم می‌گویند ووچر استرداد را بفرستید تا از ترکیه استعلام بگیرند و بعد پول می‌دهند. تاخیر در آغاز پروازها باعث می‌شود هرگز تسویه حساب کامل صورت نگیرد. این رویه شش ماه است که ادامه دارد و با پول مردم بازی می‌کنند.  برای همین رییس انجمن صنفی هم مصاحبه کرد که مسیر ترکیه فعلا باز نمی‌شود و مردم بلیت نخرند. سازمان هواپیمایی باید نسبت به این مساله موضع بگیرد. این سازمان که متصدی تورهای گردشگری نیست. اگر پرازها را برقرار کرده‌اند، چرا می‌گویند تور نفروشید؟وی اضافه می‌کند: تا جایی که اطلاع دارم، شرکت‌های هواپیمایی ماهان، معراج و ایران ایر اعلام کرده‌اند به ترکیه پروازها دارند، هرچند رونقی ندارند و درخواست برای سفر پایین است. مردم بیشتر برای پیگیری کارهای اداری، تجاری، تحصیلی و اقامت به این کشور می‌روند و اهداف سیاحتی و تفریحی ندارند.

قربانی در ادامه می‌گوید: برخی از آژانس دارها وضع موجود را به فنری جمع شده تشبیه می‌کنند که یک‌دفعه رها خواهد شد، یعنی وقتی ترددها آزاد و مرزها باز شود، تعداد درخواست برای سفرهای توریستی زیاد خواهد شد. اما شخصا خلاف این نظر را دارم، فکر می‌کنم تقاضا اتفاق نمی‌افتد، چون با این نرخ ارز هزینه سفر خارجی چند برابر شده است، بخصوص برای مسیری مثل ترکیه که قبلا نرخ تبدیل ارز در بلیت هواپیما (ROE ) ۹ هزار تومان بود اما حالا نرخ آن ۱۶ هزار تومان رسیده است. همین حالا قیمت بلیت پرواز هواپیمایی قطری از تهران به استانبول، ۱۵ میلیون تومان است. قطعا از حالا نمی‌توان پیش‌بینی برای قیمت بلیت پروازهای خارجی داشت، چون کاملا وابسته به عرضه و تقاضا است اما باید در نظر گرفت که نرخ تبدیل ارز در بلیت هواپیما از ۹ هزار تومان به ۱۶ هزار تومان رسیده است.