هنر برای پیشگیری از ویروس کرونا

گروه فرهنگی: حالا که ماسک زدن به نوعی با زندگی روزانه عجین شده است، در دنیای هنر هم ماسک را به عنوان یکی از عناصر مهم خلق اثر در نظر می‌گیرند. از گرافیتی هنرمندان خیابانی تا آثار دیجیتال شبکه‌های اجتماعی، حالا همه‌جا می‌توان ردی از ماسک دید. پوششی که روزگاری نه چندان دور کاربردی محدود داشت اما کرونای جدید به لباس روزانه‌ تبدیلش کرد. پوشاندن ماسک به چهره تصویری که برای حساب‌های کاربری شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌شود، یکی از نخستین نمونه‌های استفاده هنری از ماسک بود. پس از آن بسیاری نمودهای دیگر از ماسک در آثار هنرمندان خلاق دیده شد. 

مونالیزا یا کرونالیزا؟
وقتی صحبت از هنر باشد به ویژه هنرهای تجسمی، «مونالیزا» شاهکار بی‌نظیر لئوناردو داوینچی پای ثابت داستان است. در دوران شیوع کرونا هم این تابلو الهام‌بخش خلق آثاری شد که «کرونالیزا» لقب گرفتند. در این دست آثار هنرمندان به اشکال گوناگون شاهکار داوینچی را تغییر دادند تا مناسب روزهای کرونایی باشد. 
تکراری‌ترین تم در این آثار استفاده از ماسک بر صورت بانوی ایتالیایی است. برخی حتی کار را شلوغ‌تر هم کردند و به دستش دستکش پوشیدند یا حتی لوازم ضدعفونی را به تابلو افزودند. 

هیچ شاهکاری در امان نیست
ماسک در دوران شیوع کرونا به نمادی از مراقبت از خود و اهمیت دادن به سلامت دیگران تبدیل شده است. برای رساندن این پیام می‌توان پای بزرگترین شاهکارهای دنیای هنر را به میدان مبارزه با کرونا باز کرد. «دختری با گوشواره مروارید» اثر یوهانس فرمیر یکی از مشهورترین نقاشی‌های دوران طلایی هنر هلند است.اغلب ما حتی اگر نام تابلو را ندانیم و نقاشش را نشناسیم، چهره‌اش به چشم‌هایمان آشنا جلوه می‌کند. این تابلوی برجسته در کارزار ترویج ماسک زدن به میدان آمده، و تصویرش از زیرماسک جلوه‌ای تازه پیدا کرده است. 

ماسک‌هایی بر چشم و گوش و دهان
نگاه هنرمندانه به بحران‌های عمیقی چون شیوع کرونا، به زیبایی کاستی‌ها را به تصویر می‌کشد. ماریوس اسپرلیش عکاس آلمانی نگاهی متفاوت به این رویداد انداخته است. او در روزهای آغازین شیوع کرونا که وحشت ناشی از آن در کشورهای اروپایی منجر به خالی شدن قفسه‌های سوپرمارکت‌ها می‌شد و سیل اطلاعات نادرست در فضای مجازی و غیرمجازی سرازیر بود این اثر هنری را خلق کرده است. او درباره این اثر توضیح داده است: «وحشت مردم را کور کرده است. به دست پای احساسات ما زنجیر زده‌اند. ما در قرنطینه‌ایم و ترسیده‌ایم. توانایی تفکر منطقی نداریم. باید خودمان را قرنطینه کنیم اما نباید از انسانیت و کمک به هم‌نوع دوری گزینیم. باید به افراد نیازمند کمک کرد.»

ماسک در جایگاه ابرقهرمان
در برخی از آثار خلق شده، برای نشان دادن اهمیت ماسک زدن به او جایگاهی ابرقهرمانی داده‌اند. ابرقهرمان‌ها همان‌هایی هستند که در بحران به کمک انسان‌های درمانده می‌آیند و آن‌ها نجات می‌دهد. در روزگار شیوع کرونا انگار که ماسک همان ابرقهرمانی است که آمده تا ما را نجات بخشد. راشل لیست هنرمند انگلیسی با هنرمندی این موضوع را در یک نقاشی خیابانی به تصویر کشیده است. از آنجا که بیشتر نقاشی‌های مهم این روزهای خیابان‌های انگلستان را بنکسی می‌کشد، او در اثر تاکید می‌کند که این کار بنکسی نیست!برای هر بیماری شعار «پیشگیری بهتر از درمان است» را شنیده‌ایم. در ماجرای کرونا که نه درمان قطعی دارد، نه واکسنی برایش پیدا شده است، پیشگیری قطعا اهمیتی دو چندان دارد. ماسک زدن در این راه یکی از اقدامات پیشگیرانه است که می‌تواند ما و دیگران را محافظت کند.