دستفروشان؛ خوشه چینان روزهای کرونایی

گروه جامعه: «دستفروشی»؛ شغلی که شغل نیست ولی این روزها به عنوان منبع کسب درآمد برای تعدادی از شهروندان شده است و شاید بتوان دست فروشان را خوشه چینان بازار اقتصاد جامعه امروز عنوان کرد.عصرها که به خیابان اصلی شهر می رویم در کنار مغازه‌هایی که ویترین های رنگارنگ خود را برای جذب مشتری تزیین کرده اند و بسیار شکیل، کالاهای خود را پشت شیشه مغازه برای جلب توجه مشتریان چیده اند، دستفروشانی را می‌بینیم که بساط کوچک خود را کنار پیاده رو و زیر قدم های ما پهن کرده اند و امید فروش اجناس بساط شده خود را دارند تا بتوانند آخر شب نانی به خانه ببرند.عابرین را نگاه می کنند و هر از گاهی برای جلب مشتری اجناس بساط خود را تبلیغ می کنند تا شاید یکی از رهگذران مکثی کرده و اجناس آنان را بخرد. با دیدن این صحنه یاد «خوشه چینی» می افتم. در گذشته آنها که دستشان تنگ بود و مزرعه ای نداشتند در هنگام درو به مزارع دیگران می‌رفتند و پشت سر دروگران خوشه های جامانده را از زمین بر می داشتند.در بیتی از اشعار حافظ می خوانیم «ثوابت باشد ای دارای خرمن/ اگر رحمی کنی بر خوشه چینی». در رمان «سو و شون» اثر سیمین دانشور هم به خوشه چینان اشاره شده و در بخشی از این کتاب می خوانیم «زری به کنار مزرعه آخری می‌رسد. مردها هنوز در حال درو کردن هستند و زن های خوشه چین، به قطار کنار مزرعه نشسته‌اند و سرشان به طرف مزرعه است. همه شان چارقد سیاه بر سر دارند. می‌دانند که یوسف همیشه به مردها می‌گوید شلخته درو کنید تا چیزی گیر خوشه چین‌ها بیاید و به همین جهت است که زن‌های خوشه چین دو تا جوال با خود می‌آورند».شاید بتوان گفت در کنار مراکز خرید، پاساژهای رنگارنگ و مغازه های بزرگ که ویترین های جذابی دارند، دست فروشان همان «خوشه چینان» جامعه امروز هستند و چقدر خوب است که گاهی خریدهای خود را از این فروشندگان داشته باشیم.البته نکته حائز اهمیت در رابطه با فعالیت دستفروشان که معمولا عابرین پیاده به آن اعتراض دارند، سد معبر در پیاده رو است. این روزها که متاسفانه کرونا همچنان در جامعه وجود دارد نیز بسیار ضروری است تا مسئولان امر تمهیدات لازم در این خصوص را داشته باشند.زیاد تمایلی به مصاحبه و صحبت طولانی ندارند، گرانی و عدم تمایل مردم به خرید تقریبا مورد مشترکی بود که بیان کردند و البته داشتن مکان ثابت برای فروش اجناسشان، مهمترین دغدغه ای است که دارند و این مسئله به دلیل بالا بودن هزینه های اجاره مغازه، تقریبا برایشان ممکن نیست.

دستفروشان انزلی ساماندهی می شوند
هادی حیدری، رئیس شورای شهر بندرانزلی در گفت وگو با ایسنا، ضمن اشاره به فعالیت دستفروشان برای عرضه کالاهای مختلف که این روزها در سطح شهر انزلی شاهد آن هستیم، اظهار کرد: در این فصل از سال و با توجه به شرایط اقتصادی در شهرهای ساحلی و توریست پذیر شاهد فعالیت تعداد زیادی از عزیزان به عنوان دستفروش برای عرضه کالاهای مختلف هستیم.وی با بیان اینکه فعالیت دست فروشان در خیابان‌های پرتردد در بسیاری از مواقع باعث سد معبر و ایجاد اختلال در عبور و مرور افراد پیاده می شود، افزود: با هدف ساماندهی و جمع آوری دستفروشان در مناطق پرتردد شهر، دستورات لازم و پیشنهادات راهگشا به بازرسی شهرداری انزلی جهت اقدام، ابلاغ شده است.رئیس شورای شهر انزلی، با اشاره به اینکه دستفروشان غیر بومی جمع آوری و دستفروشان بومی ساماندهی می شوند، تصریح کرد: برای تعدادی از افرادی که سرپرست خانوار هستند و درآمد فصلی دارند به صورت محدود در پارک ساحلی و طرح دریا پیش بینی برای ساماندهی صورت گرفته تا مواردی از جمله صنایع دستی همچنین وسایلی که مورد نیاز شهروندان و مسافرین است عرضه شود.حیدری تاکید کرد: ساماندهی جهت جلوگیری از سد معبر در حیطه وظایف شورای شهر و شهرداری است و نظارت بر قیمت‌ها در حوزه اختیارات بازرسی و اصناف و لذا شهروندان در این زمینه با اصناف باید در ارتباط باشد.

بانوی میانسالی که با ماسک و دستکش روی چهارپایه نشسته و گلدان های زیبایی می فروشد، می گوید که هزینه های زندگی بالا رفته و چون مستمری ندارد و چند سال است که با فوت همسر مرحومش و ازدواج فرزندانش تنها شده، در خانه گل پرورش می دهد و هر روز با گاری دستی، گلدان هایش را برای فروش به خیابان می آورد.
او ادامه می دهد: با فروش گل اوقاتم را با کار مورد علاقه ام سپری می کنم؛ ضمن اینکه کمتر محتاج فرزندانم در تامین نیازهای مالی هستم.چند قدم بالاتر بانویی در حال لیف بافتن و فروش لیف های زیبا و رنگارنگی است که قبلا بافته و الان به امید فروش در معرض دید رهگذرانی قرار داده که با عجله در شلوغی پیاده رو در حال رفت و آمد هستند.زنان دستفروشی که انگار دوش به دوش مردان برای تامین هزینه های زندگی در تکاپو هستند و با زدن ماسک و دستکش در روزهای کرونایی هم برای فروش اجناسی که سرمایه زندگیشان است، تلاش می کنند.
زن و شوهری که رنگ پیری در چهره شان نمایان است در کنار پیاده روی پارک، بساط اسباب بازی دارند. با ماسک و دستکش نشسته اند. مرد سال هاست از کار افتاده شده و مستمری اندکی دریافت می کند، اما زن می خندد و می گوید: با این کار بیرون از منزل هستیم و حوصله مان سر نمی رود. هر روز عصر در پارک و کنار هم هستیم، کار می کنیم و از شادی مردمی که به اینجا می آیند شادیم و خدا رو شکر درآمدی هم داریم.می گویم «از کرونا نمی ترسید که هر روز در محل پرتردد بساط می کنید؟»، اما زن پاسخ می دهد: اوایل از کرونا ترس داشتیم و مثل همه مردم در خانه مانده بودیم، ولی الان با ماسک و دستکش می آییم.پسر جوانی که در کنارشان بساط لباس فروشی دارد نیز می گوید: کار نیست «گشتم نبود، نگرد نیست». سرمایه اندکی را که داشتم لباس خریدم و امیدوارم یک روز بتوانم یک مغازه شیک در یک مرکز تجاری داشته باشم.در مورد قیمت هایی که برای اجناس تعیین کرده اند، می پرسم و آن پسر جوان می گوید: هر روز بساط کردن و جابجایی اجناس سخت است زیاد چانه نمی زنم و سعی می کنم تا جایی که در برگشت سرمایه اولیه ام ضرر نکنم، با خریدار کنار بیایم.

دست فروشان کم فروشی نکنند
قیمت پایین، یکی از مولفه هایی است که معمولا شهروندان را به خرید از واحدهای غیر صنفی سیار و دستفروشان ترغیب می کند؛ هرچند در این بین ممکن است مشکلاتی به وجود بیاید که لازم است در هنگام خرید این مسئله نیز مورد توجه قرار گیرد.محمدرضا روحانی منش، رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بندرانزلی در گفت وگو با ایسنا، به فعالیت برخی از شهروندان در قالب واحدهای غیر صنفی سیار اشاره کرد و گفت: در بحث رسیدگی به گزارشات و شکایات از این واحدها در صورتی که شهروندان موارد را اطلاع رسانی کنند، پیگیری لازم انجام می‌شود.وی افزود: عدم حضور فعالان این واحدها در مکان ثابت و یا حضور در محل در ساعات غیر اداری یکی از مشکلاتی است که برای رسیدگی به شکایات، ابلاغ و تنظیم احکام معمولا با آن مواجه هستیم.
رئیس اداره صمت بندرانزلی، با اشاره به اینکه چند مورد شکایت از واحدهای صنفی سیار از ابتدای امسال داشتیم که در زمینه کم‌فروشی بود، گفت: اگر واحدهای سیار شناسایی و احراز هویت شوند مشکلی در ابلاغ و پیگیری شکایات نداریم.روحانی منش، با تاکید بر اینکه همه فروشندگان ملزم به ارائه فاکتور برای قیمت های بالای ۱۵ هزار تومان هستند، گفت: نزدیک به ۱۲ هزار واحد صنفی در این شهرستان فعالیت دارند و لذا فروشندگان سیار نباید کم فروشی کنند.چقدر خوب است که گاهی بدون چانه زدن و البته با در نظر گرفتن قیمت متعارف اجناس مورد نظرمان، از دستفروشان خرید کنیم تا در این روزها که تامین معاش روزانه دغدغه همه شهروندان است سهمی در کسب درآمد حلال این خوشه چینان بازار اقتصادی جامعه داشته باشیم.