«ماسک‌» در مترو ارزان‌تر از داروخانه

گروه جامعه: دستفروشی ماسک و شیلد محافظ صورت آخرین سنگر برای افرادی است که کرونا بیکارشان کرده؛ کافی است گشتی در خیابان‌های تهران بزنید تا دستفروشانی را ببینید که کنار خیابان بساط فروش ماسک و شیلد پهن کرده‌اند و فریاد می‌زنند: « ماسک سه لایه، ارزان‌تر از داروخانه...».فروش ماسک و اقلام بهداشتی فقط به کنار خیابان ختم نمی‌شود و دستفروشان ماسک فروش به زیر زمین هم نفوذ کرده و ماسک به دست در بین جمعیت شلوغ واگن‌های مترو فریاد می‌زنند ژل دستکش و شیلد ضد کرونا فقط 10 هزار تومان؛ ماسک سه لایه هزار و پانصد تومان و ماسک فیلتردار 5 هزار تومان! قیمت‌هایی که به نظر ارزان‌تر از داروخانه‌ها می‌رسد.با ماسک سفیدی روی صورت و سبدی پر از ماسک که نقش ویترین را برایش دارد نزدیکم می‌شود، با چشمانی پریشان نگاهم می‌کند، سبد را روی زمین می‌گذارد و نگاهی به اطراف می‌اندازد. ماسک‌ها را به مسافران نشان می‌دهد و با شوخ طبعی و صدای بلند می‌گوید، «ماسک ارزان بخرید ارسال رایگان به سراسر کشور»؛ داروخانه سیار همنجاست، چند نفری قیمت ماسک را می‌پرسند می‌گوید «ماسک پارچه‌ای داریم 12 هزار تومان، ماسک سه لایه پِرِس شده دارم 2 هزار تومان و ماسک فیلتردار هم 5 هزار تومن، ماسک‌های ما ضدعفونی شده و خیالتان از بابت مصرف راحت باشد».همین طور که تبلیغ می‌کند دوتا ماسک می‌فروشد و اسکناس‌های مشتری را می‌چپاند توی جیبش، به او می‌گویم «قیمت ماسک و شیلدهای شما انگار از داروخانه‌ها هم ارزان‌تر است»، با خنده می‌گوید «کیفیت ماسک‌های ما هم بهتر است»؛ آنطور که دودوتا چهارتا می‌کند با فروختن ماسک 5 هزار تومانی و شیلد 10 هزار تومانی بازار خوبی دارد، می‌پرسم شما مگر از کجا ماسک می‌خرید که ارزان‌تر می‌فروشید؟ کوتاه پاسخ می‌دهد «تولیدی‌های کوچک»، سبدش را بر می‌دارد و لابه‌لای جمعیت گم می‌شود.وارد راهروهای مترو که می‌شوم فروشنده ماسک در کنار گیشه فروش بلیط توجهم را جلب می‌کند، روی کاغذی که کنار میز فروشنده نصب است، نوشته شده «فروش ماسک با قیمت مصوب دولتی»، از فروشنده قیمت ماسک را می‌پرسم پاسخ می‌دهد «ماسک معمولی ۱۵۰۰ تومان ماسک فیلتردار هم بین ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ البته فعلا موجود نیست». در خصوص نحوه تهیه ماسک از او می‌پرسم پاسخ می‌دهد «ما یک کارگاه کوچک داریم و این غرفه را از مترو با قیمت مناسب اجاره کرده‌ایم و ماسک را با قیمت مصوب می‌فروشیم». می‌توان گفت به دلیل اجباری شدن استفاده ماسک تقریبا ایستگاه‌های مترو به پاتوق فروشندگان ماسک تبدیل شده و در این مکان‌ها ماسک با قیمت‌های متفاوت و حتی پایین‌تر از داروخانه به وفور یافت می‌شود.

* ماسک داروخانه‌ای گران‌تر از مترو!
اینجا ایستگاه متروی دروازه دولت؛ از ایستگاه مترو که خارج می‌شوی چند قدم جلوتر به داروخانه می‌رسی، وارد داروخانه می‌شوم و قیمت ماسک را از متصدی داروخانه سوال می‌کنم، ماسک فیلتردار و سه لایه چند؟ پاسخ می‌دهد «ماسک سه لایه ۲۵۰۰ تومان و ماسک فیلتردار ۷۰۰۰ تومان»؛ قیمتی بالاتر از فروشندگان مترو! برای بررسی قیمت ماسک به سراغ یکی دیگر از داروخانه‌ها در منطقه میدان شهدا رفتیم، این داروخانه هم ماسک را با قیمت ۳۰۰۰ تومان و ۷۰۰۰ تومان می‌فروشد.به داروخانه‌ای دیگر در خیابان جمالزاده مراجعه کردیم، متصدی داروخانه قیمت سه عدد ماسک سه لایه را ۶۲۰۰ تومان اعلام می‌کند.دکتر دری مسؤول یکی از این داروخانه‌ها در خصوص علت آشفتگی بازار ماسک به فارس می‌گوید: ماسک در حال حاضر از طریق شبکه‌های توزیع رسمی به دستمان نمی‌رسد؛ وزارت صمت اذعان می‌کند با قیمت مصرف کننده هر عدد ۱۵۰۰ تومان باید توزیع شود که آن هم به دست ما نمی‌رسد البته انجمن داروسازان ماسک‌های نیمه صنعتی را طی تفاهم‌نامه‌ای که با سازمان بسیج اصناف کشور دارد به شکل قطره چکانی و محدود در سطح داروخانه های شهر توزیع می‌کند اما توجه داشته باشیم که وظیفه ذاتی انجمن، توزیع ماسک نیست.

*عرضه ماسک در فروشگاه زنجیره‌ای!
وی با بیان اینکه شنیده ها حاکی از این است که وزارت صمت ماسک را در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌کند، اظهار می‌دارد: جای تاسف دارد که این کالای سلامت محور در وزارت صمت جای خود را گم کرده و آن را به داروخانه ها ارائه نمی‌دهد.وی با بیان اینکه طی روزهای گذشته بسیج اصناف نامه‌ای به ما داده که باید با قیمت ۱۷۰۰ تومان آن را بفروشیم، می‌گوید: وزارت صمت این قیمت ماسک نیمه صنعتی را ۱۵۰۰ تومان تعیین کرد و اگر داروخانه‌هایی ماسک نیمه صنعتی دارند، باید با قیمت ۱۵۰۰ تومان عرضه کنند اما داروخانه‌هایی که ماسک‌های صنعتی یا پِرسی را به فروش می‌رسانند به دلیل اینکه ارزان‌تر تهیه کرده‌اند باید آن را با قیمت ۱۳۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده برسانند که البته هنوز در هیچ داروخانه‌ای توزیع نشده است.این داروساز در پاسخ به این پرسش که چرا قیمت ماسک‌های عرضه شده در مترو پایین‌تر از داروخانه‌ها است اظهار می‌کند: واقعیت تلخ این است که ما باید متولی تولید و توزیع داشته باشیم، وقتی سامانه مشخصی برای ثبت تولیدات وجود ندارد و همچنین سامانه‌ای برای عرضه وجود ندارد هر کسی هر کاری بخواهد انجام می‌دهد، برخی از تولیدکنندگان ما مقصر نیستند به دلیل اینکه در این آشفته بازار مواد اولیه و پارچه را با قیمت بالاتر از بازار تهیه می‌کنند، مجبور می‌شوند ماسک را بالاتر از قیمت مصوب تولید و توزیع کنند.به گفته وی، برخی از واحدهای تولیدی نیز این توان را دارند که در تیراژ بالا ماسک را با قیمت پایین و با ارز دولتی و با مواد اولیه ارزان‌تر تولید کنند و فروش برسانند.این داروساز می‌افزاید: هر بیمار کرونایی ۴۰ میلیون تومان هزینه در دوران قرنطینه روی دست دولت می‌گذارد؛ در صورتی که دولت می‌تواند با حمایت تولیدکننده ماسک را با قیمت نازل‌تر به دست مردم برساند؛ در حال حاضر ما به شدت به ماسک نیاز داریم و با عدم حمایت از تولیدکنندگان با بحران ماسک مواجه خواهیم شد.

*ماسک نداریم!
سراغ یکی دیگر از داروخانه‌ها در خیابان فدائیان اسلام می‌رویم، داروخانه نسبتا شلوغ است؛ زمانی که سؤالمان را مطرح می‌کنیم، فروشنده لبخندی می‌زند و با نگاهی از سر تعجب که مفهومی جز چطور در این شرایط به دنبال خرید این اقلام هستید، ندارد ما را راهی داروخانه دیگری می‌کند. گویا درخواست خرید این اقلام هم عجیب به نظر می‌رسد.در داروخانه بعدی با تکرار دوباره سؤالمان، با برخورد تند متصدی داروخانه روبه رو می‌شویم که می‌گوید: «به ما ماسک نمی‌دهند بروید سراغش را از داروخانه دیگری بگیرید».

*چرا قیمت ماسک در مترو ارزان تر از داروخانه است؟
از دکتر «تاج‌سر» مسؤول یکی از داروخانه‌ها، دلیل عرضه نشدن ماسک را می‌پرسم، پاسخ می‌دهد: درحال حاضر، توزیع ماسک انجام نمی‌شود و شرکت پخش هیچ ماسکی با قیمت مصوب را به ما ارئه نمی‌دهد به طور مثال شرکت پخش در دوره آخر سه بسته 50 عددی به ما داده است که باید برای مصرف پرسنل استفاده کنیم و لذا برای ارائه به مردم ماسکی توزیع نمی‌شود، شرکت‌های پخش دارو و لوازم بهداشتی هیچگونه توزیع ماسکی ندارند.وی ادامه می‌دهد: انجمن داروسازان در حال تهیه مقدار محدود ماسک نیمه صنعتی است که قرار است با قیمت ۱۷۰۰ تومان به ما ارائه دهد؛ اگر تولید کننده‌ای ماسک را با قیمت مصوب به ما بدهد، می‌خریم و با قیمت مصوب به مردم می‌فروشیم.تاج سر در پاسخ به این پرسش که چرا قیمت ماسک در داروخانه گران‌تر از مترو است، می‌گوید: ماسک‌های داروخانه سه لایه هستند و از استاندارد کافی برخوردارند اما ماسک مترو ممکن است دو لایه باشد و استاندارد لازم را نداشته باشد، باید از کیفیت کالا مطمئن شد وقتی تهیه ماسک از طریق شرکت پخش نباشد، داروخانه ماسک را از بازار آزاد یا تولید کننده تهیه می‌کند و ممکن است با قیمت بالاتر به فروش برسد، وقتی توزیع ماسک به درستی صورت نگیرد، دچار این آشفته‌بازار می‌شویم.وی در پاسخ به این پرسش که وظیفه توزیع بر عهده کیست؟، می‌گوید: وزارت صمت و اداره تجهیزات سازمان غذا و دارو مسؤول عرضه هستند و در وزارت بهداشت وظیفه عرضه بر عهده شرکت پخش است که متاسفانه هماهنگی بین آنها وجود ندارد لذا اتهام‌ها به سمت داروخانه روانه می‌شود در صورتی که باید مشکل را در جای دیگر جست‌وجو کرد.

*داروخانه‌ها گران می‌فروشند
شاید باید بازار بدون متولی ماسک را یکی از دلایل اصلی گرانی و کمبود ماسک در داروخانه‌ها دانست هرچند وزارتخانه‌های بهداشت و صمت توپ توزیع ماسک را در زمین یکدیگر می‌اندازند اما در نهایت این مردم هستند که به ناچار باید ماسک را با قیمت‌های بالا خریداری کنند یا اینکه برای تهیه ماسک در داروخانه‌ها سرگردان باشند.
هرچند مسؤولان وزارت صمت معتقدند در سطح داروخانه‌ها که مرکز اصلی توزیع ماسک محسوب می‌شوند، گرانفروشی‌های زیادی گزارش شده است و برای رفع این مشکل با وزارت بهداشت نامه‌نگاری‌هایی را انجام داده‌اند تا بازرسین وزارت صمت با رصد عملکرد داروخانه‌ها مانع گرانفروشی ماسک شوند اما از سوی دیگر داروخانه‌داران نیز اعلام می‌کنند از ابتدای شروع کرونا در کشور تا به امروز حتی یک عدد ماسک سه لایه پرستاری با قیمت مصوب دولتی در داروخانه‌ها جهت عرضه به مراجعین توزیع نشده است، این در حالیست که طی ماه‌های گذشته انواع ماسک‌های محافظ استاندارد و غیراستاندارد در خارج از داروخانه‌ها اعم از عطاری‌ها و سوپر مارکت‌ها و دیگر مراکز بدون کمترین نظارتی بر کیفیت و قیمت عرضه شده و می‌شود!

*روزانه بیش از ۱۱ میلیون عدد ماسک در کشور تولید می‌شود
بر اساس اعداد و ارقام اعلام شده ۴۶ واحد صنعتی و ۱۳۵ واحد کارگاهی در حال تولید ماسک هستند که این امر سبب شده ظرفیت تولید ماسک کشور به حدود ۲۲ میلیون عدد در روز برسد. در حال حاضر ۵ استان آذربایجان غربی، اصفهان، آذربایجان شرقی، البرز و تهران بیشترین سهم تولید و تأمین ماسک را در کشور دارند. این شهرها روزانه ۵.۶ میلیون عدد ماسک تولید می‌کنند و سهم سایر استان‌ها در تولید ماسک ۳.۴ میلیون عدد است.
طبق آخرین آمارهای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت روزانه بیش از ۱۱ میلیون عدد ماسک در کشور تولید می‌شود که این میزان تولید با توجه به رشد مصرف، دپوی ۱۸ میلیون عددی را فراهم کرده است لذا با افزایش تولید، امکان صادرات ماسک از ایران به کشورهای مختلف و به خصوص کشورهای همسایه فراهم است.

*نیاز مراکز درمانی چقدر است؟
با گذشت چند روز از شیوع بحران کرونا و از سوی دیگر معضل کمبود ماسک در کشور، مهدی یوسفی رئیس هیأت امنای صرفه جویی ارزی درباره نیاز مراکز درمانی به ماسک، گفت: روزانه به یک و نیم میلیون ماسک ساده و ۱۰۰هزار ماسک N۹۵ در مراکز درمانی نیاز داریم و به محض آنکه نیاز مراکز درمانی به نقطه سر به سر برسد، به زودی شاهد خواهیم بود این اقلام در داروخانه‌ها به فروش برسد.حال با گذشت بیش از 150 روز از بحران کرونا و افزایش چند برابری تولید ماسک در کشور همچنان ظاهرا توزیع ماسک در کشور متولی ندارد و با توجه به اجباری شدن استفاده از ماسک در اماکن عمومی کماکان برخی مردم برای تهیه ماسک با مشکل مواجهند که یکی از دلایل بروز این اتفاق، نبود شرکت‌های پخش تجهیزات پزشکی و بی برنامگی وزارت صمت و وزارت بهداشت برای تأمین مواد اولیه ماسک و توزیع در چارچوب مشخص ماسک است که همین موضوع باعث شده تا با نرخ‌های چند قیمتی ماسک مواجه باشیم.