گروه جامعه: کولبران به دلیل وضعیت نامناسب معیشتی خود مجبور به حمل بار و جا به جایی کالاهای قاچاق در مناطق صعب العبور مرزهای کشور هستند تا لقمه نانی برای خانواده خود ببرند.
در روزهای گذشته کشته شدن دو کولبر باعث شد تا دوباره ماجرای کولبرها بر سر زبانها بیوفتد، ماجرایی که هر از چندگاهی خبری در رابطه با آن میشنویم. مردم و مسئولان بر حمایت بیشتر از کولبرها اتفاق نظر دارند که باید حمایت از این افراد صورت گیرد. ایجاد معبرهای مجاز برای تردد و کسب درآمد از جمله اقدامات مهمی است که برای کسب درآمد این مرزنشینان انجام گرفته است. این اقدام در راستای مشخص شدن کالاهای وارداتی و جلوگیری از ورود کالاهای غیر مجاز و قاچاق به کشور انجام شده است.
در همین رابطه سردار اشتری فرمانده نیروی انتظامی با بیان اینکه کولبران به دنبال معیشت خود هستند، تصریح کرد: در این رابطه خلأهای قانونی وجود دارد و نیاز است با تعامل، راهکارهای قانونی و کارشناسانهای برای حل مشکلات کولبران ارائه شود.
فرمانده نیروی انتظامی ادامه داد: کولبران اگر بر اساس نیاز خودشان در مناطق مشخص شده مانند بازارچههای مرزی فعالیت کنند، مشکلی پیش نخواهد آمد، اما اگر در مناطق ممنوعه ترددی صورت گیرد، بر اساس مصوبات قانون، این امر خط قرمز پلیس محسوب میشود و باید با افراد متخلف برخورد شود.
همچنین باید این را اضافه کرد، کسانی هم هستند که خواهان به وجود آمدن جو منفی علیه نیروهای نظامی کشور هستند و با استفاده از روابطشان با رسانههای آن ور آبی به این جو قوت بخشیده اند.
همچنین سردار گودرزی فرمانده مرزبانی ناجا با بیان اینکه مقابله مرزبانان با کولبران کذب است، گفت: این عزیزان همواره مورد حمایت مرزبانان هستند. بحث کولبران با قاچاقچیان در مرزها متفاوت است، برخی افراد با اظهار نظرهای غیرکارشناسی در حق مرزبانان بی مهری میکنند و ادعا دارند مرزبانان نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با کولبران مقابله میکنند که این اظهارات و نظرات کذب محض است و این عزیزان همواره مورد حمایت مرزبانان هستند.
وی ادامه داد: کولبر واقعی، در زمان مسیر تردد و همچنین کالای مشخص از مبادی رسمی ورود و خروج میکند، این در حالی است که آن دسته از افرادی که به صورت غیرمجاز و غیرقانونی قصد ورود کالای قاچاق به کشور را دارند، قاچاقچی محسوب میشوند و برخورد با آنان خواسته مرزنشینان است.
فرمانده مرزبانی ناجا تصریح کرد: مرزبانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ضمن احترام به کولبران و حمایت از آنان اعلام میدارد، مرزبانان در کنار مرزنشینان با اقتدار از مرزهای ایران اسلامی حراست میکنند و تحت هیچ شرایطی اجازه ورود کالای قاچاق و غیرمجاز به کشور را به قاچاقچیان نمیدهند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۹۵ در دیدار با کارگران نیز در همین باره فرمودند: «مراد من از قاچاق، فلان کولهبَرِ ضعیفِ بلوچستانی نیست که میرود آن طرف یک چیزی را برمیدارد روی کول خودش میآورد این طرف؛ اینها که چیزی نیست، اینها اهمیتی ندارد.»
سود بیشتر برای قاچاقچیان است و مبالغ ناچیز را به کولبران میدهند، این منافع زیاد موجب شده تا قاچاقچیان نگران وضعیت خود باشند و در حال تلاش برای ورود کالاهای قاچاق و حتی موادمخدر باشند. در تمام کشورها مبارزه با کالای قاچاق انجام میشود. ورود این کالاها باعث کاهش تولید و کاهش رشد اقتصادی در کشور میشود و همچنین بیکاری را افزایش میدهد. در کشور ما هم برخوردها با قاچاقچیان صورت میگیرد تا بتوان به اقتصاد کشور کمک بیشتری کرد.
امیدواریم با حمایتهای بیشتر کولبرانی که قصد کسب درآمد از راه قانونی را دارند، بتوانند راحتتر از گذشته این کار را انجام دهند. همچنین امید است که با ایجاد اشتغال پایدار در آن مناطق کمتر کسی اقدام به جا به جایی بار با استفاده از کول کند.
حجت الاسلام و المسلمین رئیسی رئیس قوه قضاییه با اشاره به بررسی وضعیت کولبری خبر داد و گفت: امیدواریم با تصمیمات جدید وضعیت این قشر از مردم نیز سامان گیرد.
کولبری در نقاط مرزی کشور مانند شهرهای کردستان، آذربایجان غربی، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان وجود دارد، اما در چند سال گذشته از استانهای غربی بیشترین اخبار شنیده شده است. آنها با تحمل سرمای طاقت فرسا، برف و بهمن، انفجار مین و ریزش کوه، بارهای سنگین را از کوهها و درهها عبور میدهند. پس از مراحل طولانی و جان سالم به در بردن، بار را تحویل میدهند و مبالغ اندکی نصیب این افراد میشود. سن هم برای انجام این فعالیت مهم نیست، از نوجوان تا افراد مسن به دلیل نیاز مالی که وجود دارد این فعالیت را انجام میدهند.
از زمستان سال ۹۶ دولت مجموعه اقداماتی را برای ساماندهی کولبری آغاز کرد که البته با اعتراض افراد بسیاری به ویژه کسبه منطقه مواجه شد. در نهایت سال ۹۷ مصوبهای در هیأت وزیران برای ساماندهی کولبران تصویب و بر اساس آن مقرر شد کولبرانی که سه سال اقامت در روستاهای حد فاصل ۲۰ کیلومتری نقطه صفر مرزی را در استانهای آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه دارند (این فاصله برای سیستان و بلوچستان ۵۰ کیلومتر در نظر گرفته شده است) برای واردات فهرست اقلام کالاهای مشخص شده از تخفیف سود بازرگانی بهرهمند شوند. این کولبران باید بر اساس فهرستی که اعلام شده مبادرت به واردات کالا از معابر رسمی کنند.
بر اساس قوانینی که برای ساماندهی کار کولبران تصویب شد، هم اینک واردات بسیاری از کالاها از سوی مرزنشینان ممنوع است. این کالاها، از آن دسته کالاهایی هستند که تولید داخلی دارند، البته هم اکنون ۸۴ قلم کالا جزء کالاهای مجاز محسوب میشوند. در بین اقلام مجاز مواد غذایی، لوازم اداری، آشپزخانه، صوتی و تصویری، تجهیزات رایانهای، ماشینآلات کشاورزی و دامداری، انواع ابزارآلات، موتورسیکلت برقی، تایر و لوازم مربوط به خودرو وجود دارد.
یکی از طرحهایی که دولت تصمیم گرفت برای ساماندهی کولبران اجرا کند، صدور کارتهای الکترونیکی از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت و فرمانداریها بود که بر این اساس، خانوادهها مشمول معافیتهایی میشوند. مبلغی که برای خانوارها در نظر گرفته شده، باعث میشود خود آنها نتوانند رأساً کار واردات را انجام دهند. برای همین، تصمیم به تجمیع این مبالغ گرفته شد و تعاونیهای مرزنشینان برای این منظور ایجاد شدند.
در چند سال گذشته موضوع بیمه افراد کولبر نیز مورد بحث قرار گرفت، اما با وجود آسیبهای جسمانی مختلفی که به دلیل حمل کالاها در هنگام جابهجایی برای افراد به وجود میآید، این افراد تحت حمایت بیمهها قرار نگرفتهاند.