چالش‌ شهرهایی که انتشار کرونا را تشدید می‌کند

گروه جامعه: عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران بکارگیری ایده شهر هوشمند را بهترین راه حل و جایگزینی مناسب جهت ترددها و تعاملات شهری در دوران کرونا دانست و گفت: شهرها کانون تمرکز جمعیت هستند و به همین دلیل می توانند شدت شیوع بیماری و میزان مرگ و میر حاصل از آن را افزایش دهند، بر این اساس نسخه های قبلی ساختار و فرم شهرسازی در سایه شیوع کرونا به چالش کشیده شد.به گزارش ایسنا، صدیقه لطفی از شهر مجازی و شهر هوشمند به عنوان مباحث بدیع و جایگزین فضاهای فیزیکی درون شهری حتی پیش از همه گیری کرونا در جهان نام برد و خاطرنشان کرد: تا پیش از همه گیری کرونا، استفاده از فضاهای فیزیکی شهرها نظیر خیابان، کوچه، پیاده رو و غیره برای رفع احتیاجات و نیازهای افراد ضروری بود و متولیان و مدیران شهری برای آن سرمایه گذاری می کردند اما اکنون لازم است کشورها به فراخور شرایط، ایده شهر هوشمند را جدی بگیرند.
لطفی به سابقه شیوع بیماری های همه گیر در دنیا اشاره و اظهار کرد: طی سالیان متمادی بیماری های همه گیر متعددی نظیر طاعون، وبا، انفلوآنزای اسپانیایی با آلوده کردن و کشتن میلیون ها انسان باعث تغییر و تطبیق شهرها با نیازهای جدید شهروندان شدند و از این حیث موجبات نگاه جدید مسئولان و برنامه ریزان شهری به ساختار، بافت و وضعیت شهرها را فرآهم آوردند.وی با تکیه بر نظر متخصصان بهداشتی و درمانی عامل اصلی همه گیری را ازدحام و تراکم جمعیت شهرها عنوان و خاطرنشان کرد: شهرها کانون تمرکز جمعیت هستند و به همین دلیل می توانند شدت شیوع بیماری و میزان مرگ و میر حاصل از آن را افزایش دهند، بر این اساس نسخه های قبلی ساختار و فرم شهرسازی در سایه شیوع کرونا به چالش کشیده شد.

استاد تمام گروه پژوهشی جغرافیا برنامه ریزی شهری دانشگاه مازندران از محدودیت های تحقیق و داده های میدانی اندک و ناکافی در رابطه با ویروس کرونا سخن گفت و افزود: اظهارنظر قطعی با توجه به برداشت های محدود کنونی غیرمنطقی است اما همین آمار اندک نشان می دهد تراکم بالا به ویژه در شهرهای بزرگ و مراکز شهری انتشار ویروس را تشدید کرده و باعث خسارات مادی و جانی زیادی شده است.لطفی با بیان اینکه برنامه ریزی شهری در ۲ عرصه تئوری و عملی می تواند کاربرد داشته باشد گفت: باید با استفاده از مبانی نظری و تئوری به راهکار عملی در فضاهای عمومی شهری رسید بنابراین لازم است مباحث فضاهای سوم یا فضاهای عمومی که زیرساخت هایی با تمرکز جمعیتی و فعالیت تفریحی نظیر رستوران ها و کافه ها و باشگاه ها هستند مورد توجه قرار گیرند.وی خواستار به کارگیری ظرفیت فضای مجازی در دوران کوتاه مدت و میان مدت شیوع کرونا شد و تاکید کرد: اگر در قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم زیرساخت های بهداشتی، شهرها را از بحران ها نجات دادند امروز، منجی شهرهای فعلی دنیای مجازی است، بنابراین لازم است به جای سرمایه گذاری بر روی عناصر فیزیکی در عرصه های میدانی، در فضاهای مجازی سرمایه گذاری شود.استاد تمام گروه جغرافیا برنامه ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران با ذکر مثالی خاطرنشان کرد: اگر از خطوط آب، برق، گاز و تلفن مبلغی بابت عوارض کسر شده و برای بهبود ساختار شهرها اختصاص می یابد، اکنون ضرورت دارد این مبالغ برای عرصه های مجازی و دسترسی بهتر شهروندان به این حوزه هزینه و خرج شود.لطفی بر لزوم بازبینی نسخ قبلی بکار گرفته در حوزه مدیریت و برنامه ریزی شهری در زمان کرونا تاکید کرد و یادآور شد: هنوز هم داده های قابل اتکا و اعتمادی جهت تصمیم گیری قطعی در این زمینه موجود نیست و زمانی می توان نتیجه گیری و دستورالعمل نهایی را صادر کرد که دسترسی وافی و کافی به داده های کرونایی وجود داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با تاکید بر اینکه شرایط قبل از کرونا با وضعیت کنونی و حتی پساکرونا تفاوت بسیار دارد گفت: زمانی توصیه بر تراکم و تمرکز جمعیت و شهرها بود و بر این اساس حمل و نقل عمومی گسترش یافت تا صرفه جویی اقتصادی رخ دهد اما با بروز کرونا عامل تراکم منجر به شیوع و تشدید بیماری شد پس لازم است شرایط جامعه کرونایی در مدیریت و برنامه ریزی های شهری لحاظ شود.لطفی مصادیقی چون شیفت بندی فعالیت های صنوف، ادارات و صنایع را به عنوان پیشنهاد مطرح کرد و افزود: این موضوع در کشور آلمان هم اکنون اجرا می شود که در نتیجه، تراکم جمعیت تقسیم شده و کاهش یافته است، بنابراین چنانچه داده هایی متقن در اختیار باشد می توان با آنالیز و بررسی آن ها، ایده شهر هوشمند با روابط و برخوردهای فیزیکی انسانی کمتر را محقق کرد.وی به تمایل شهروندان مبنی بر استفاده از خودروهای شخصی به جای خودورهای حمل و نقل عمومی اشاره و اظهار کرد: امکان اجرای هر نوع طرح تفکیک شهروندان نظیر جاده های مخصوص دوچرخه سواران برای محقق شدن رعایت حریم خصوصی و کاهش برخوردها و روابط اجتماعی می تواند در آینده پساکرونا محتمل باشد.این محقق، مؤلف و استاد حوزه برنامه ریزی شهری دانشگاه، با اشاره به اینکه شهرها باید به سمت تاب آوری در برابر کرونا و امراضی نظیر آن در آینده حرکت کنند خاطرنشان کرد: اگر سال های گذشته صرفه جویی اقتصادی در تمرکز شهرها و جمعیت بود امروز همان صرفه جویی منجر به افزایش مرگ انسان ها می شود، پس نیاز به نگاهی جدید در حوزه های مدیریت و برنامه ریزی شهری وجود داشته و اکنون دنیا در این زمینه گام برداشته است.