پیامدهای روانی بحران کووید ۱۹ برای پرستاران

گروه علمی: نتایج یک بررسی نشان داد که بحران همه‌گیری کووید ۱۹ باعث ایجاد پیامدهای روانی مثل افسردگی، کاهش تمرکز و آشفتگی ذهنی، عدم اعتماد به نفس، نگرش منفی به سازمان، تعارض درون‌فردی، ناامیدی، استرس، تضعیف روحیه و ... در پرستاران شده است.به گزارش ایسنا، شرایطی که همه‌گیری کووید ۱۹ در ایران و جهان ایجاد کرده، باعث شده کارکنان مراقبت‌های بهداشتی که به طور مستقیم در تشخیص، معالجه و مراقبت از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ درگیر هستند، در معرض خطرات بسیاری به خصوص از جنبه‌های پریشانی روانی و سایر علائم سلامت روان قرار گیرند.تعداد روزافزون موارد تاییدشده و مشکوک، فشار زیاد کار، کاهش وسایل محافظت شخصی، پوشش گسترده رسانه‌ها، ‌ فقدان داروهای خاص و احساس عدم حمایت کافی از آن‌ها ممکن است همگی در فشار روانی این افراد نقش داشته باشند.اگرچه عواملی که باعث ایجاد حالت‌های روانی مختلف در کارکنان بخش‌های درمانی مبارزه با کووید ۱۹ بررسی و شناسایی شده‌اند، اما پیامدهایی که این بیماری در آینده بر کادر درمان بر جای می‌گذارد، مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته است.به همین منظور پژوهشگران پیامدهای روانی که این بیماری برای پرستاران داشته را بررسی کردند. رضا سپهوند، معصومه مومنی منفرد، صابر تقی‌پور؛ پژوهشگران دانشکده مدیریت دانشگاه لرستان، در انجام این مطالعه مشارکت داشتند.برای شناسایی این پیامدهای روانی بیماری کووید ۱۹ در پرستاران، با ۱۴ نفر از اساتید پرستاری و متخصصان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی لرستان مصاحبه انجام شد. با بررسی مصاحبه‌ها، موارد و مولفه‌های مطرح‌شده در آن‌ها به عنوان پیامدهای روانی این بیماری در پرستاران شناسایی شد.

همچنین در مرحله دوم این پژوهش نظرات ۳۵ نفر از مدیران بیمارستان‌های ارائه‌دهنده خدمات به بیماران مبتلا به ویروس کووید ۱۹ در استان لرستان، شامل مدیران عالی، مدیران اداری و منابع انسانی، مدیران پرستاری از طریق پرسش‌نامه مورد بررسی قرار گرفت.در مصاحبه‌های انجام‌شده، ۱۶ مورد پیامد روانی بیماری کووید ۱۹ در پرستاران مطرح شد. این موارد شامل؛ خلاقیت‌زدایی، عدم اعتماد به نفس، نگرش منفی به سازمان، تعارض درون‌فردی، ناامیدی، استرس، تضعیف روحیه، بی‌انگیزگی، کاهش تمرکز، فرسودگی شغلی، کاهش رضایت درونی، کاهش درگیری شغلی، خستگی عاطفی، افسردگی، آشفتگی ذهنی و فشار کاری ادراک‌شده است.طبق بررسی‌های انجام شده؛ افسردگی، کاهش تمرکز و آشفتگی ذهنی مهم‌ترین پیامدهای روانی ناشی از کووید ۱۹ در بین پرستاران است و همچنین نگرش منفی به سازمان و خلاقیت‌زدایی، کم‌ اهمیت‌ترین پیامدهای این بیماری است.به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ «شرایط بحرانی در پی انتشار سریع بیماری کووید ۱۹ سبب گردیده پرستاران فشار کاری بالایی را احساس کنند به نحوی که زمان‌بندی فعالیت‌های کاریشان دچار تغییرات عدیده‌ای شده است. پرستاران به علت درگیری مستقیم با این بیماری و خطرات انتقال بیماری می‌بایست به صورت مستمر در محیط کاری حضور داشته باشندو علاوه بر این؛ پرستاران از دیدار همسر و فرزندان و سایر اعضای خانواده محروم هستند. بنابراین جای تعجب ندارد که سلامت روانی آن‌ها در معرض خطر حادی قرار گرفته است. کادر درمانی علاوه بر رفتارهای وظیفه‌ای خود در محیط کاری آن هم با شرایط غیر عادی و دشوار می‌بایست برخی از رفتارهای شهروندی را نیز از خود بروز دهند. این رفتارها می‌تواند شامل آرامش و القای امیدواری به بیماران باشد. این خود سبب بروز فشارهای ذهنی بیشتر بر کادر درمان می‌شود».

پژوهشگران با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از این مطالعه پیشنهاداتی را ارائه کردند:
-  فراهم آوردن زیر ساخت‌هایی در بیمارستان که پرستاران بتوانند به صورت مجازی با خانواده‌هایشان تماس داشته باشند؛
-  بهره‌گیری از مشاوران به منظور اینکه بتوانند حالات روحی پرستاران را مورد ارزیابی قرار دهند؛
- ایجاد تغییراتی ساختاری در بیمارستان‌ها به نحوی که کادر درمانی بر اساس انطباقات رفتاری و نگرشی در کنار یکدیگر به فعالیت مشغول شوند تا میزان تعارضات غیرسازنده کاهش یابد؛
-  تدوین مزایا و تسهیلات ویژه همچون بیمه‌های عمر برای کادر درمانی به نحوی که امیدواری و رضایت در کارکنان افزایش یابد؛
-  تامین امکانات پیشگیری حرفه‌ای برای کادر درمانی به نحوی که اضطراب انتقال بیماری در پرستاران به کم‌ترین حد خود کاهش یابد؛
-  فراهم کردن امکانات رفاهی معقول و در حد توان در بیمارستان‌ها به نحوی که باعث ایجاد محیط کاری با نشاط و بهبود روحیه در کادر درمانی شود.
نتایج این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «شناسایی و اولویت‌بندی پیامدهای روانی ویروس کووید ۱۹ در پرستاران» در فصلنامه بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است.