گروه جامعه: چهارشنبه ۱۲ آذر ۹۹ کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو، در توییتی از صدور مجوز برای آغاز کارآزمایی انسانی یکی از واکسنهای ایرانی کرونا خبر داد. مینو محرز، متخصص بیماریهای عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا محقق اصلی این پروژه است. دکتر پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری، نیز یکی دیگر از محققان پروژه ساخت واکسن ایرانی کروناست. دکتر پیام طبرسی درباره ویژگیها و مشخصات واکسن ایرانی کرونا گفت: این واکسن هم مثل واکسنهایی است که در دنیا تولید میشود، ولی ما فعلا در مرحله تحقیقات هستیم و نمیتوانیم در مورد موفقیت یا عدم موفقیت این واکسن چیزی بگوییم. فعلا مدل حیوانی موفق بوده است، ولی در مدل انسانی باید منتظر نتیجه تحقیقات باشیم.وی در مورد زمان شروع کارآزمایی انسانی توضیح داد: احتمالا از این هفته شروع میشود باید ببینیم کی مجوزها صادر میشود و افراد برای آزمایش و تست میآیند.
دلیل ساخته نشدن واکسن آنفلوآنزا در ایران
با توجه به اینکه امسال در تامین واکسن آنفلوآنزا با مشکل مواجه شدیم و با اینکه چند سالی از ساخت این واکسن در دنیا میگذرد، اما هنوز این واکسن در داخل تولید نشده است برخی امید چندانی برای تولید واکسن ایرانی کرونا ندارند.دکتر طبرسی در این باره گفت: اینطور نیست که ما نتوانستیم واکسن آنفلوآنزا را تولید کنیم. همین الان این واکسن آماده تست است و از سال آینده واکسن آنفلوآنزای ایرانی را هم خواهیم داشت، اما چون توجیه اقتصادی نداشت، تا پیش از این تولید نمیشد. واکسنسازی کار سختی است و از آنجا که برای وارد کردن واکسن تا پیش از این مشکلی نداشتیم آن را وارد میکردیم.وی ادامه داد: شرکتهای داروسازی ما در ساخت واکسن بسیار توانمندند. ایران از واکسنسازهای قدیمی است و ما باید به تولید داخل اعتماد کنیم. نمیگویم حتما واکسن ایرانی کرونا موفق میشود، ولی با این وضع موجود باید به محققان داخلی اعتماد کنیم.
رفتارهای مسئولان ما تناقض دارد
از زمان انتشار خبرهایی از کشورهای مختلف و موفقیت شرکتهای بزرگ تحقیقاتی در دستیابی به واکسن کرونا خبرهای ضد و نقیضی درباره وارد کردن واکسنها منتشر شده است. سعید نمکی، وزیر بهداشت، در هفتههای گذشته بارها از تمهیداتی برای تهیه واکسن کرونای خارجی خبر داد، اما دوشنبه ۱۷ آذر عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، در پستی اینستاگرامی از ناکامی ایران در پرداخت پول برای خرید واکسنهای بینالمللی خبر داد.
رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری در پاسخ به این سوال که آیا میتوان به خرید واکسن کرونا از کشورهای خارجی امیدوار بود یا نه گفت: متاسفانه بعضی از مسئولان سروصدا میکنند آنها اعلام میکنند واکسن خریدیم در حالی که نمیتوانیم دلار را انتقال بدهیم. ما برای واکسن آنفلوآنزا هم نتوانستیم پول جابهجا کنیم رفتارهای مسئولان ما تناقض دارد. به هر حال باید بپذیریم ما تحریم هستیم و نمیتوانیم پول جابهجا کنیم پس نمیتوانیم واکسن بخریم این خیلی ساده است بنابراین باید واکسن تولید کنیم. جالب است همان افرادی که قوانینی را تصویب میکنند که به تحریم منجر میشود خودشان فشار میآورند که واکسن وارد کنیم خب چنین چیزی ممکن نیست. چون ما در شرایط اقتصاد مقاومتی هستیم بنابراین باید به سمت تولید داخل برویم. باز هم میگویم مطمئن نیستم این واکسن ایرانی حتما به نتیجه برسد، ولی بالاخره ما باید این مسیر را برویم.
از طرف دیگر، دولت قصد دارد ۲۱ میلیون دوز واکسن وارد کند حتی اگر این وعده محقق شود، این مقدار واکسن برای ۱۰ میلیون نفر است و ۱۰ میلیون نفر در مقابل ۶۰ میلیون نفری که باید واکسینه شوند عدد ناچیزی است. یعنی حتی با تحقق وعده دولت، درواقع فقط یکششم جمعیت واکسینه میشوند و مردمی که الان حریصاند که به واکسن دست پیدا کنند اصلا واکسن به آنها نمیرسد.وی درباره اولویتبندی واکسن کرونا توضیح داد: این واکسن براساس اولویت مثل همه دنیا ابتدا باید به پرسنل درمان تزریق شود بعد افراد بالای ۶۰ سال واکسن را دریافت میکنند مثل کاری که انگلیس انجام داد و بعد باید به افرادی که بیماریهای زمینهای مثل دیابت، فشار خون، بیماریهای قلبی و ریوی دارند و همینطور زنان باردار واکسن بزنیم. بعد از تزریق واکسن به این افراد باید به افرادی که بیماری زمینهای ندارند واکسن تزریق کنیم یعنی الان کسانی که خیلی به دنبال واکسن هستند و کمپین تشکیل دادند به این زودی واکسن نمیرسد. متاسفانه الان جوی در جامعه به وجود آمده و کنترل این جو به وجود آمده بسیار سخت است. از سویی اجازه انتقال دلار به ما نمیدهند و از سوی دیگر مردم هم در منتظر واکسن هستند وضعیت بسیار سختی است و مطمئنا واکسن به دست ما نمیرسد.
تا کی باید منتظر باشیم؟
ایران اکنون شرایط سختی قرار دارد؛ از طرفی امکان خرید واکسن خارجی کرونا وجود ندارد و از طرف دیگر برای دستیابی به واکسن داخلی باید تا تیر ۱۴۰۰ صبر کند. به نظر میرسد در این شرایط همچنان تنها راه برای در امان ماندن از ویروس کرونا رعایت پروتکلهای بهداشتی است. دکتر طبرسی در این باره به همشهریآنلاین گفت: در شرایط فعلی همچنان تنها راهمان رعایت پروتکلهاست. نباید طوری رفتار کنیم که مردم به خاطر امیدی که به واکسن دارند احساس کنند به این زودی از شر این بیماری رها میشوند. هرروز صحبتهایی درباره وارد کردن واکسن مطرح میشود، اما خب اصلا مشخص نیست این امکان را داشته باشیم. او گفت: مثلا چندی پیش مدیر کل غذا و دارو گفت در ۲ ماه آینده برای خرید واکسن کرونا مذاکره میکنیم مثل آن زمانی که میگفتند ۱۶ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا وارد میکنیم اما دیدیم نتوانستند بیشتر از یک و نیم میلیون دوز وارد کنند. در زمینه آنفلوآنزا هم چیزی که ما را نجات داد همین ماسک بود. همین که مردم ماسک زدند امسال خوشبختانه تا الان آنفلوآنزا نداشتیم بنابراین نباید ماسک زدن و رعایت رفتارهای بهداشتی را کنار بگذاریم به امید اینکه واکسن میآید.
این متخصص بیماریهای عفونی ادامه داد: میبینید با برداشتن محدودیتها چه افتضاحی به بار آمده دوباره خیابانها، بازار و وسایل حملونقل عمومی مملو از جمعیت شده و این بسیار وحشتناک است. با ادامه این وضعیت صد درصد در ۲ هفته آینده با افزایش آمار روبهرو میشویم و بیماری دوباره اوج میگیرد. وی با اشاره به بالا رفتن آمار ابتلا به کرونا در استانهای شمال کشور گفت: امکان ندارد استانهای شمالی مثل گلستان، مازندران و گیلان قرمز شوند و شیوع بیماری در تهران کنترل شود اصلا چنین چیزی امکانپذیر نیست. به یاد داشته باشید این بیماری تابع رفتار اجتماعی ماست یعنی به محض اینکه ما یک مقدار گارد را باز میکنیم این بیماری حملهور میشود. دکتر طبرسی با گلایه از لغو محدودیتها توضیح داد: مردم در بحث اعمال محدودیتها ۲ هفته همکاری خوبی کردند خب اگر ۲ هفته دیگر ادامه پیدا میکرد، مردم راحتتر قبول میکردند اما الان محدودیتها برداشته شده و مطمئن باشید دوباره آمار بالا خواهد رفت و دوباره اوضاع بیمارستانها وخیم میشود. بعد دوباره میخواهیم محدودیت اعمال کنیم خب اینطوری نمیشود. شما که نمیتوانید بازار را کنترل کنید میزان جمعیت را در وسایل حملونقل عمومی کنترل کنید خب معلوم است که بیماری دوباره شعلهور میشود. بیماری که شعور ندارد بگوید اینها تحریماند و پول ندارند واکسن بخرند به اینها رحم کنم این بیماری بیرحم است و دوباره اوج میگیرد.
پشت پرده اظهارات جنجالبرانگیز زهرا شیخی
هفته گذشته زهرا شیخی، نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی، در رشته توئیتی نوشت: «آوریل ۲۰۲۰ رویدادی توسط مکرون، بیل گیتس و دبیرکل WHO (سازمان جهانی بهداشت) برای ایجاد شتاب در درمان کوویدـ۱۹ برگزار شد. نتیجه این رویداد ایجاد سازوکار بینالمللی واکسن به نام «کواکس» زیر نظر WHO و بنیاد بیل گیتس شد.»او این نقل قول از بیل گیتس را آورده که «با واکسن میخواهم تا ۱۵ درصد جمعیت جهان را کاهش دهم.»
این نماینده در حقیقت با کنار هم قرار دادن این مؤلفهها بدون اشاره مستقیم وزارت بهداشت و البته ستاد ملی مقابله با کرونا را متهم به پیروی از سیاستهای سازمان جهانی بهداشت و در نهایت تلاش برای کم کردن جمعیت کرده است.دکتر طبرسی در این باره گفت: به نظر میرسد اهدافی پشت این اظهارنظرها باشد مثلا اینکه وقتی نمیتوانند واکسن بخرند جو سازماندهیشدهای راه میافتد تا تقاضای مردم پایین بیاید. یا شاید اهداف دیگری وجود داشته باشد مثلا اینکه برخی گروهها دارویی دارند و این مسائل را مطرح میکنند و متاسفانه از این طریق با مردم بازی میکنند. وی افزود: همین مسائل باعث میشود هنوز واکسن ایرانی نیامده در مقابل آن گارد گرفته شود و این را مطرح میکنند که چون واکسن ایرانی هست نمیخواهند واکسن خارجی وارد کنند، اما کسی نمیگوید چون نمیتوانیم واکسن خارجی وارد کنیم مجبوریم برویم دنبال واکسن ایرانی. بدینترتیب حملهها میرود به سمت آن بدبختهایی که میخواهند واکسن ایرانی را بسازند و آنها را به زمین میزنند.