شکست تنظیم بازار از کالاهای اساسی

گروه اقتصادی:ما به نوشتن خبرهای گرانی و شما هم به خواندن آن عادت كرده‌ایم. وقتی صحبت از گرانی می‌شود، برخی مردم آن را تحریم می‌كنند كه دیگر از آن كالا استفاده نكنند تا قیمت آن دوباره كاهش یابد. اما گزارش امروز در مورد گرانی كالاهای اساسی و مایحتاج اصلی مردم است. كالاهایی كه نیاز روز خانوارها را تشكیل می‌دهد و گرانی‌شان می‌تواند معیشت آنها را به خطر بیندازد. ستاد تنظیم بازار همان‌طور كه از نامش پیداست، وظیفه تنظیم بازار كالاهای اساسی را برعهده دارد. اما كارنامه این ستاد در دو سال گذشته تعریفی ندارد و كالاها با قیمت بالایی به دست مردم می‌رسد. تقابل دولت و مجلس هم بهانه‌ای شده برای برخی مدیران كه از مشكلات پیش آمده، شانه خالی كنند. اخیرا برخی مدیران دولتی می‌گویند خبرهای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث شده تا مردم برای خرید كالا اقدام كنند و نمایندگان مجلس می‌گویند این ارز رانت‌زا به دست چند نفر می‌رسید و قرار است مابه‌التفاوت آن با ارز نیمایی به خود مردم برسد.طی ماه‌های گذشته خبرهای گرانی زیادی شنیدیم. از گرانی گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، روغن، شكر، برنج و اقلام اساسی دیگر كه برخی معتقدند اشكال از عدم نظارت است و كارشناسان دیگر می‌گویند شبكه توزیع ایراد دارد.اما نتیجه همه این اظهارنظرها گرانی كالاها برای مردم است. اكنون علاوه‌بر گرانی برخی كالاهای اساسی مانند مرغ، تخم‌مرغ و گوشت، كالاهایی مانند روغن، دیگر در بازار یافت نمی‌شود و تهیه آن بسیار سخت شده است.آنچه می‌خوانید دلایل گرانی كالاهای اساسی است كه جام‌جم به جزئیات آن پرداخته است. سیاسی‌بازی با معیشت مردم دپوی كالای اساسی توسط خانوارها صحت ندارد
امرا... امینی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: «كمیسیون تلفیق باید برای ارز ۴۲۰۰ تومانی یك تصمیم مهم بگیرد. یا آن را حذف كند و مابه‌التفاوت آن را به صورت كالایی در قالب كارت اعتباری به خانوارها تحویل دهند یا به مبلغ یارانه نقدی آنها بیفزایند تا قدرت خرید از‌دست‌ رفته‌شان تا حدی جبران شود.»وی افزود: «ارز ترجیحی یك ارز رانت‌زا بود كه كمیسیون تلفیق بودجه تصمیم گرفته آن را حذف كند و گرانی كالاهای اساسی پیش از وقوع چنین تصمیمی صحت ندارد. ارز ترجیحی برای كالاهای خوراكی پرداخت می‌شد و امكان دپوی آن توسط خانوارها امكان‌پذیر نیست، به این دلیل كه نه فضای آن موجود است و نه اكنون مردم آن‌قدر پول در اختیارشان است كه بتوانند خریدهای عمده از یك كالا را در برنامه خود قرار دهند.»این استاد دانشگاه گفت: «با توجه به كاهش قدرت خرید خانوارها و گرانی بیش از حد كالاهای اساسی به نظر می‌رسد دوباره وظایف ستاد تنظیم بازار باید به اعضای آن تاكید شود.» دستورات تكراری مسوولان ایراد از شبكه توزیع است
محمدصادق مفتح، معاون سابق بازرگانی داخلی وزارت صمت  گفت: «زمانی كه یك كالا با نرخی ارزان‌تر وارد كشور می‌شود، باید تا عرضه‌كننده نهایی مورد رصد قرار بگیرد، اما متاسفانه نظارت بر شبكه توزیع تنها در بخش نهایی اتفاق می‌افتد كه این كار كاملا اشتباه و غیركارشناسی است.»وی افزود: «با توجه به این‌كه هر گروه شغلی دارای یك تعاونی مصرف است، كالاها با نرخ ارزان‌تر می‌تواند از طریق آنها انجام شود و اطلاعات بیش از ۹۵ درصد مردم در گروه‌های مختلف شغلی موجود است. با این شرایط كالای ارزان مستقیما به خانوارها تحویل می‌شود كه این موضوع امكان فساد در بخش توزیع و همچنین قاچاق معكوس را به‌شدت پایین می‌آورد.»رئیس سابق ستاد تنظیم بازار می‌گوید: «ستاد تنظیم بازار وظیفه دارد نسبت به تامین، تولید و توزیع كالاهای اساسی نظارت كند، اما مشكل از آنجا شروع شد كه وظیفه این ستاد بین دو وزارتخانه تقسیم شده و هر بار كه مشكل ایجاد می‌شود، وزارت صمت و وزارت جهاد كشاورزی مشكل را از یكدیگر می‌بینند.» هر فاكتور ۵۰۰ هزار تومانی یك روغن بازار گوشت هم از تنظیم بازار جا ماند پرواز مرغ با بال‌های گرانی از دستگاه‌های دیگر  ناامید شدیم
كارگروه تنظیم بازار اخیرا مصوب كرد كه نیاز فعالان بخش مرغ تخمگذار به نهاده‌های دامی به صورت ۱۰۰ درصدی با محوریت شركت پشتیبانی امور دام و اتحادیه مركزی مرغداران میهن تامین و در اختیار مرغداران قرار گیرد. رضا سالمی، مدیركل پشتیبانی امور دام استان تهران به دلایل گرانی مرغ و تخم‌مرغ پرداخت و به جام‌جم تصریح كرد: «طرح توزیع تخم‌مرغ ارزان از اول دی در دستور كار قرار گرفت و از این تاریخ هرچه میادین میوه و تره بار نیاز داشتند عرضه شده است.»به گفته وی، به جز این موارد با اتاق اصناف ایران مكاتباتی داشتیم كه پنج اتحادیه بنكداران، سوپرماركت‌داران، پرنده و ماهی، خواروبار و لبنیات را به ما معرفی كردند تا ما تخم‌مرغ را به آنها عرضه كنیم و از طریق این اتحادیه توزیع مویرگی اتفاق بیفتد. تخم‌مرغ به این اتحادیه‌ها با نرخ ۱۴ هزار و ۹۰۰ تومان انجام می‌شود تا آنها نیز با قیمت هر كیلو ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان عرضه كنند.از سوی دیگر سازمان صنعت، معدن و تجارت هر شهرستان مباشران خود را به ما معرفی كردند و آنها برای دریافت تخم‌مرغ به شركت پشتیبانی امور دام مراجعه می‌كنند و در مناطق توزیع می‌شود.مدیركل پشتیبانی امور دام استان تهران گرانی را ناشی از عدم نظارت در بازارهای مختلف دانست و تاكید كرد: «كالاها در شبكه توزیع منحرف می‌شوند و برخی عمده‌فروشان كالا را گران عرضه می‌كنند كه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان باید با آنها برخورد كند، اما به دلیل این‌كه از دستگاه‌های دیگر ناامید شدیم خودمان به بحث توزیع ورود كردیم و مستقیما از طریق خودرو در مناطق ورامین، پاكدشت، شهرری و مناطق جنوبی تهران كه ازدحام جمعیت بیشتر و فروشگاه كم است، تخم‌مرغ ارزان عرضه می‌كنیم.