خروج ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه از ایران؛ کجا و چگونه هزینه شده است؟

گروه اقتصادی: به نظر می‌رسد ترکیه بزرگترین برنده وضعیت فعلی اقتصادی در ایران باشد چرا که بخش مهمی از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه خارج شده از ایران صرف خرید املاک و سرمایه‌گذاری در این حوزه در ترکیه کشور همسایه ایران شده است.شبکه خبری "الجزیره" در گزارشی درباره نتایج خروج سرمایه از ایران در سالیان اخیر و نفع آن برای کشور‌های دیگر می‌نویسد: "مشکلات اقتصادی در سالیان اخیر در ایران بر نرخ رشد تاثیر منفی گذاشته و سبب افرایش نرخ تورم شده و اقتصاد را زیر بار فشار تحریم امریکا قرار داده است.  علاوه بر آن، این وضعیت سبب خروج سرمایه مالی از ایران نیز شده است که یکی از جنبه‌های بحران اقتصادی در ایران بوده است."مسعود خوانساری" رئیس اتاق بازرگانی تهران اخیرا از خروج ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایه از ایران خبر داد. این حجم عظیم سرمایه روانه کشور‌های همسایه ایران از جمله ترکیه، امارات و گرجستان شده و ایرانیان در حوزه املاک آن کشور‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. قطعا بخش گردشگری و املاک ترکیه سود اصلی را از وضعیت جاری اقتصاد ایران برده است چرا که ایرانیان در زمره اصلی‌ترین گردشگران به ترکیه بوده‌اند و بیش از ۲.۵ میلیون گردشگر در سال ۲۰۱۷ و ۲.۱ میلیون گردشگر در سال ۲۰۱۹ از ترکیه بازدید کرده‌اند. به طور میانگین هر گردشگر ۶۹۳ دلار به اقتصاد ترکیه سود رسانده است.در سوی دیگر، ایرانیان چندین سال متمادی در زمره اصلی‌ترین خریداران ملک در ترکیه بوده‌اند و تنها در سال گذشته ۷.۹۱۹۸ خانه در آن کشور خریداری کرده‌اند و در جایگاه نخست خریداران ملک در ترکیه در سال ۲۰۲۰ میلادی قرار گرفته‌اند. به همین خاطر مقام‌های ترکیه با حذف پاسپورت برای سفر اتباع ایرانی به آن کشور موافقت کرده‌اند.
این موضوع نشان می‌دهد ترکیه تا چه اندازه از سفر‌های تفریحی ایرانیان و سرمایه‌گذاری آنان در حوزه املاک سود برده است.وضعیت فعلی اقتصاد ایران را می‌توان نشانه‌ای از "بیماری هلندی" در اقتصاد دانست که در نتیجه تزریق منابع ارز خارحی در اقتصاد به دنبال فروش نفت رخ داده است.

این منابع ارزی در عوض سرمایه‌گذاری در بخش صنعتی ایران روانه خارج از آن کشور شده‌اند و سرمایه خارج شده و فرار کرده از کشور محسوب می‌شوند.مشکل ایران صرفا فرار سرمایه مالی نبوده بلکه در سالیان اخیر بخش گسترده از سرمایه انسانی آن کشور نیز به امید یافتن فرصت‌های شغلی بهتر مهاجرت کرده‌اند."محمد قلی یوسفی" اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در تهران معتقد است که تولید در جهان امروز در نتیجه همکاری کشور‌ها با یکدیگر صورت می‌گیرد و مادامیکه کشوری، چون ایران از توسعه بین‌المللی جدا افتاده باشد و جامعه نیز از فرصت‌های اقتصادی بهره‌مند نشود، روند خروج سرمایه‌های مالی و انسانی از کشور ادامه خواهد یافت.

او به "الجزیره" می‌گوید فقدان وجود بخش خصوصی قوی در ایران و تمرکز قدرت اقتصادی در دست دولت باعث اخلال در روند اقتصاد آزاد می‌شود و دولت از طریق وضع مقررات از جمله در حوزه ارز و سیاستگذاری‌های بانکی در اقتصاد مداخله می‌کند. در نتیجه، مداخلات دولت در اقتصاد با انگیزه‌های سیاسی عاملی برای افزایش روند خروج سرمایه از کشور خواهد بود.او معتقد است لغو تحریم‌های امریکا به دولت کمک می‌کند و نه مردم چرا که از دید او ریشه مشکلات اقتصادی ایران داخلی است و نیاز به اصلاحات قانونی و ایجاد فضایی امن برای تجارت، کنترل فساد و باز کردن فضا برای فعالیت‌های اقتصادی مردم وجود دارد.